Het ruikt woensdagochtend fris in het toilet van de 81-jarige Jannetje Mulder. De vrouw woont in een zorgwoning vlakbij zorgcentrum Het Nieuwe Feithenhof in Elburg. Huishoudelijke hulp Jenneke Westerink (53) is bezig met schoonmaakmiddel en poetsdoek. Ze zorgt ervoor dat het toilet weer door een ringetje kan worden gehaald.

Westerink is voor 19 uur in dienst bij zorgaanbieder WZU Veluwe. Die verleent in verschillende Veluwse gemeenten onder meer huishoudelijke en verpleegkundige hulp aan senioren. Jenneke Westerink doet in de twee uur dat ze bij Mulder komt, tal van klussen. ,Dweilen, soppen, stofzuigen.”

Tijd voor een praatje is belangrijk. ,Als mevrouw Westerink hier komt schoonmaken, beginnen we met koffie”, zegt Jannetje Mulder. Westerink: ,Dan informeer ik hoe het met mevrouw Mulder gaat.”

Brandbrief

WZU Veluwe (900 medewerkers, 995 cliënten) is een van de zorgorganisaties die de handtekening zette onder de vanmorgen in de media gepubliceerde brandbrief, mede naar aanleiding van het dreigende verdwijnen van duizenden banen bij TSN Thuiszorg. Kernzin uit die noodkreet: ,Een aantal gemeenten is hard op weg om het professionele aanbod van huishoudelijke hulp aan zieke of kwetsbare burgers volledig om zeep te helpen.” De protesterende organisaties vinden dat gemeenten, om kosten besparen, te snel kiezen voor de zorgpartij die de scherpste prijs biedt. ,Met jaarlijks nieuwe, goedkope medewerkers, die meet draaideurcontracten nooit een vaste baan zullen krijgen, is het makkelijk concurren.”

Door bezuinigingen krijgen ouderen de laatste jaren minder uren huishoudelijke hulp, zegt Teunieke Pluim, zorgmanageer bij WZU Veluwe, gezeten op de bank bij mevrouw Mulder. ,In veel gevallen is het aantal uren teruggegaan van 3 naar 2 uur per week. De overheid vindt dat mantelzorgers, zoals familieleden, ook zelf wel wat schoonmaakwerk kan doen.”

Doordat gemeenten van overheidswege minder zorggeld krijgen, staat bijvoorbeeld de positie van (vaak oudere) huishoudelijke hulpen in een hogere loonschaal op de tocht, vreest Pluim. ,Voor die mensen krijgen we nu niet genoeg geld van de gemeente. Dat betekent dat we ontslagen in de toekomst niet uitsluiten.”

Het is een pré dat –ervaren– huishoudelijke hulpen schoonmaken, in plaats van bijvoorbeeld een schoonmaakbedrijf, benadrukt Pluim, die 200 zorgmedewerkers aanstuurt. ,Onze huishoudelijke medewerkers doen meer dan poetsen en stofzuigen. Ze hebben ook een signalerende, preventieve functie. Ze schakelen bijvoorbeeld verzorgenden of verpleegkundigen in als ze merken dat een oudere vergeetachtig wordt. Of in de war is, door bijvoorbeeld sleutels in de koelkast te leggen. De signalerende functie kan juist hogere zorgkosten voorkómen. Dat zou de overheid moeten aanspreken.”

In de rats

Heeft de overheid wellicht een punt door de buikriem aan te halen? ,Ik kan me voorstellen dat de overheid vindt dat een huis niet per se brandschoon hoeft te zijn, maar dat ‘gewoon schoon’ ook goed is. Maar feit blijft dat we nu onvoldoende geld hebben om hoger ingeschaalde, ervaren medewerkers te betalen.”

Menig zorgmedewerker, zeker bij TSN, zit flink in de rats. Zo klinkt in de woonkamer het verhaal van een alleenstaande vrouw die bij TSN werkt, maar vreest haar baan te verliezen. De vrouw zat onlangs huilend in de kerk.

Vreest Westerink haar werk te verliezen? De Doornspijkse schudt haar hoofd. ,Nee, God heeft me altijd geholpen. En dat zal ook nu weer gebeuren.”

WZU Veluwe probeert intussen de eindjes aan elkaar te knopen, zegt Pluim. Ze prijst de inzet van het gemeentebestuur van Elburg daarbij. ,Verschillende mensen die in de bijstand zitten springen bij. Ze gaan bijvoorbeeld wandelen met ouderen of doen schoonmaakwerk. Sommige bijstandsgerechtigden krijgen zo zelfs een baan in de zorg. Gaaf is dat.”

Zie ook:

Verlos werknemers in thuiszorg van wurggreep (Reformatorisch Dagblad, 07-05-2015)