Met hun kinderen Noah en Judah zijn René en Janneke Don enkele maanden vanwege verlof in Nederland. Ze hebben een huis betrokken aan de rand van Wemeldinge. Ze kijken uit op boomgaarden en op schepen die het Kanaal door Zuid-Beveland bevaren. De eucalyptusbomen en zendingsvliegtuigen zijn hier ver weg.

In 2011 werd het echtpaar vanuit de hervormde gemeente De Levensbron te Goes uitgezonden. Het was een jongensdroom van René om piloot te worden. En het was de wens van Janneke om in de zending te gaan.

Er leek niets van terecht te komen. Totdat René in contact kwam met een jongeman die bij MAF in Australië de opleiding tot piloot volgde. Oude dromen werden wakker, en zo vertrok het echtpaar in 2009 voor een vliegopleiding. In 2011 kwamen ze terecht in Arnhem Land, een gebied in het noorden van Australië waar Aboriginals wonen.

De Aboriginals vormen de oorspronkelijke bevolking van Australië. In Nederland zijn ze bekend door hun bijzondere kunst en door boemerangs. Aboriginals leefden vroeger als jagers en nomaden. Britse pioniers die Australië in bezit namen, hebben velen van hen vermoord. Naar schatting leven er nu nog 500.000.

Hun achterstelling ging door tot in de vorige eeuw. In 1918 kwam er een wet tot stand die hun vrijheden beperkte. Een bepaling in de wet luidde zelfs dat gemengde ouderparen niet voor hun eigen kinderen mochten zorgen. Aan het eind van de vorige eeuw kregen de Aboriginals hun rechten terug. In 2008 bood de toenmalige premier van Australië, Kevin Rudd, in het parlement excuses aan voor de vernederingen die de Aboriginals hebben ondergaan. Het wachten is op een veranderde grondwet waarin de Aboriginals als de eerste inwoners van het land worden erkend.

Een deel van de Aboriginals woont in steden. Een ander deel leeft in reservaten zoals Arnhem Land, een gebied met twee keer de oppervlakte van Nederland. „Hun omstandigheden zijn slecht”, zegt Janneke. „Dat heeft niets te maken met het feit dat ze geen meubilair gebruiken en op matrassen op de grond slapen. Zo is hun levenswijze. Van heel andere aard is de sociale, psychische en geestelijke nood. De Aboriginals bevinden zich tussen hun oude tradities en de westerse gewoonten in. Verveling, drugsgebruik, huiselijk geweld en zelfmoord komen veel voor.”

Zending

In het begin van de vorige eeuw bereikten zendelingen Arnhem Land. Er werden scholen en klinieken opgericht, waardoor er dorpen ontstonden. Dorpelingen kregen les in de eigen taal en in het Engels, vertelt het echtpaar. „De ouderen spreken nu nog redelijk Engels. Later werd het onderwijs in de eigen taal verboden. Dat had tot gevolg dat ze het Engels ook maar moeilijk konden leren. Veel dertigers van nu kunnen de Bijbel maar met moeite lezen.”

MAF is de enige christelijke zendingsorganisatie in Arnhem Land. Bij de organisatie zijn ongeveer dertig gezinnen betrokken, voor een groot gedeelte Australiërs. De basis in Nhulunbuy telt negen vliegtuigen, waaronder 6 GA8 Airvans, 2 Cessna’s 206 en 1 Cessna 210. Op vier buitenbases in het gebied staan 5 GA8 Airvans. René vliegt in een Airvan die acht personen en vracht vervoert.

De piloot neemt kerkelijk werkers, leerkrachten en medische teams mee, of Aboriginals die op familiebezoek gaan. Het opstijgen is soms moeilijk, legt hij uit. „De landingsbanen bij de dorpen zijn aangelegd in de bush. Ze zijn ongeveer 1 kilometer lang – net genoeg om de toppen van de bomen niet te raken bij het opstijgen. Ik let er goed op dat het vliegtuig niet te zwaar geladen is.”

De Aboriginals van Arnhem Land noemen zich christen. Maar oude heidense gebruiken hebben nog veel invloed, zoals blijkt bij het volwassen worden van jongens. Een halfjaar gaan ze met de mannen de bush in. Ze leren jagen en overleven, en ze leren over de totem, de voorouderverering. „Dit jaar was de afsluitende ceremonie op Milingimbi, het eiland waar we woonden”, zegt René. „Tijdens de ceremonie dansten de beschilderde jongeren om de vrouwen heen en stelden zich open voor de totemgeest. Het was te merken dat er donkere machten naar het eiland Milingimbi gekomen waren.”

Daar staat tegenover dat de bevolking de christelijke feesten uitbundig viert en de samenkomsten in de kerk bijwoont. „Nog wekenlang daarna houden ze christelijke samenkomsten. Maar als dat na enige tijd stopt, nemen de heidense ceremoniën weer de overhand. Er woedt een geestelijke strijd. Dat bleek ook bij de begrafenis van een christin. Ze had uitdrukkelijk te kennen gegeven dat ze geen traditionele begrafenis wilde, waarbij men zichzelf verwondt om de geesten gunstig te stemmen. Sommige bezoekers wilden dat wel. Gevolg was dat twee groepen met elkaar begonnen te vechten in de ruimte waar de kist stond. Gelukkig had iemand de speren net weggehaald.”

Bijbels

Intussen wint het Evangelie aan kracht, merkt het echtpaar Don. Zo heeft Elcho Island, een eiland voor de kust van Arnhem Land, de heidense ceremoniën afgeschaft. Ook is er discussie of de clapsticks –houten stokjes waarmee je muziek kunt maken– geschikt zijn voor het aanbidden van God.

René heeft een Aboriginal echtpaar begeleid tijdens het volgen van een Bijbelcursus. Met Pasen dit jaar is het echtpaar bevestigd als predikant in de kerk in Milingimbi.

De piloot verzorgt Bijbelstudies tijdens de samenkomsten en hij begeleidt de zang met een gitaar. „We zongen: ”Groot is uw trouw, o Heer’” in hun taal. Deze mensen hebben een hart voor God.”

Janneke heeft veel Bijbels en christelijke cd’s verkocht. Ze deed Bijbelstudie met Aboriginal vrouwen. „De vrouwen halen tijdens die studie teksten aan die ze weleens gehoord hebben”, vertelt ze. „Zo vult de Geest het gat op dat er is doordat ze niet goed kunnen lezen. Er zijn ook teleurstellingen, zoals van die vrouw die na anderhalf jaar Bijbelstudie weer meedeed met de heidense ceremoniën. Nu gaat ze weer naar de kerk. Het is een worsteling voor haar.” Het echtpaar Don gaat aan het begin van 2016 terug naar Arnhem Land. Het afscheid zal moeilijk zijn, maar ze peinzen er niet over om hier te blijven. „Het is zo mooi om een relatie met deze mensen te hebben.”

www.missievlieger.nl