Dat blijkt uit het ”Werkplan van Kerk 2025” dat de kleine synode van de Protestantse Kerk vrijdag in Utrecht bespreekt. Deze vergadering –zo’n dertig mannen en vrouwen– komt vier keer per jaar bijeen en houdt zich vooral bezig met financiële en personele zaken.

De generale synode van de PKN aanvaardde eerder deze maand de nota ”Kerk 2025: Waar een Woord is, is een weg” als uitgangspunt voor het nieuwe beleidsplan van de dienstenorganisatie. Daarmee gaf de landelijke vergadering groen licht om de structuur van de kerk ingrijpend te vereenvoudigen. Zo is het de bedoeling dat het aantal classes fors wordt teruggebracht. Mogelijk komt er aan het hoofd van de nieuwe regionale kerkvergadering een protestantse bisschop.

Uit het ”Werkplan van Kerk 2025” blijkt dat er een regiegroep is opgericht, bestaande uit onder anderen preses ds. K. van den Broeke, scriba dr. A. J. Plaisier en algemeen directeur van de dienstenorganisatie Haaije Feenstra. Zij hebben een lijst van 22 „besluitthema’s” opgesteld.

Er komen ook een door de synode benoemde bijzondere commissie van rapport en een aantal klankbordgroepen, die gaan spreken over onderwerpen zoals de mobiliteit van predikanten en de kerkorde.

De volgende generale synode, in april, zal een deelrapportage behandelen. Naar verwachting is de eindrapportage pas op 1 september gereed; die komt dan op de najaarsynode aan de orde.

De aanpassing van de kerkorde op basis van de besluiten van de synode vormt formeel gezien het sluitstuk van de operatie Kerk 2025. De Protestantse Kerk gaat echter onderzoeken welke onderdelen onder de huidige kerkordelijke bepalingen al kunnen worden doorgevoerd in de vorm van een „pilot” of met behulp van „tijdelijke gedoogconstructies.”

De invoering van de nieuwe structuur en het beleid staan gepland voor 1 januari 2018.

De kleine synode besprak vandaag ook de jaarplannen en be-
grotingen van de Protestantse Kerk en van de diaconale organisatie Kerk in Actie.

Op tafel lag verder een rapport van een commissie die onderzoek heeft gedaan naar de rechtspositie van predikanten. Het risico bestaat dat de burgerlijke overheid de eigenheid van die kerkelijke rechtspositie niet langer erkent. Daarom deed de commissie onderzoek naar onder meer de predikant als werknemer van de dienstenorganisatie met een arbeidsovereenkomst of als zelfstandig ondernemer.

De kerkelijke rechtsgeleerden concluderen dat de bestaande rechtspositie, waarbij een predikant en een gemeente een overeenkomst aangaan volgens de regels van de kerkorde, nog steeds de beste optie is. Deze moeten wel een „gezagsverhouding” tussen kerkenraad en predikant vermijden, anders kan een rechter de kerkelijke rechtspositie tot arbeidsovereenkomst verklaren. Dat zou weer ten koste gaan van de „vrijheid van het ambt.”

Besluitthema’s Kerk 2025

De regiegroep Kerk 2025 heeft een werkplan opgesteld met 22 besluitthema’s. Enkele voorgenomen besluiten op een rij:

• De Protestantse Kerk in Nederland wil ”back to basics” en stelt als prioriteiten: geloof, geloofsgemeenschap en maatschappelijke presentie.

• De verhouding tussen algemene kerkenraad en wijkkerkenraad vraagt om aanscherping met het oog op bevoegdheid, efficiëntie en vergaderdruk.

• In plaats van de huidige 75 classes komen er om en nabij de 8 regionale kerkvergaderingen.

• Elke regionale classis kiest een voorzitter met herder-
lijke kwaliteiten en opzienersgaven. Hij krijgt „doorzettingsmacht”.

• Een team van ten hoogste acht visitatoren per regio verzorgt de visitatie.

• De kerkelijke rechtspraak wordt vereenvoudigd.

• De Protestantse Kerk accepteert dat er in Nederland „open plekken” zijn waar de kerk niet aanwezig is.

• Predikanten moeten mobieler zijn: een gemeente heeft de vrijheid om na twaalf jaar afscheid te nemen van een predikant.

Lees ook:

Protestantse Kerk krijgt mogelijk bisschoppen, Reformatorisch Dagblad (13 november 2015)

Kerkstructuur op de schop, Reformatorisch Dagblad (13 november 2015)

Protestantse Kerk doet flinke stap richting toekomst, Reformatorisch Dagblad (13 november 2015)

Instemming én veel vragen bij plan Protestantse Kerk, Reformatorisch Dagblad (11 november 2015)

Predikant is geen lastpost, Reformatorisch Dagblad (6 november 2015)

Kerk 2025: toch wel mét Israel?, Reformatorisch Dagblad (19 oktober 2015)

Notitie PKN oogst waardering én kritiek, Reformatorisch Dagblad (3 oktober 2015)

Scriba PKN: Volkskerk niet langer houdbaar, Reformatorisch Dagblad (1 oktober 2015)

PKN wil organisatie opnieuw uitvinden, Reformatorisch Dagblad (1 oktober 2015)

PKN op zoek naar kerk van de toekomst, Reformatorisch Dagblad (24 april 2015)

PKN wil onderdelen van organisatie opnieuw opbouwen, Reformatorisch Dagblad (28 maart 2015)

Classes PKN mogelijk afgeschaft, Reformatorisch Dagblad (27 maart 2015)