Kerk & religie

Studiemiddag over boek prof. Stefan Paas: Kerk moet terug naar kern van het geloof

KAMPEN. De krimp en de marginalisering van de kerk vormen niet het grootste probleem van de kerk. „Het is ook een louteringsproces dat de kerk terugbrengt bij de kern van het geloof.” Dat zei prof. dr. Stefan Paas vrijdag ter inleiding op een debat over zijn onlangs verschenen boek ”Vreemdelingen en priesters. Christelijke missie in een postchristelijke omgeving”.

Van een medewerker
14 November 2015 13:48Gewijzigd op 15 November 2020 23:21Leestijd 3 minuten
Debat bij de Theologische Universiteit Kampen. beeld RD
Debat bij de Theologische Universiteit Kampen. beeld RD

Prof. Paas, hoogleraar missiologie aan de Theologische Universiteit Kampen en hoogleraar missiologie en interculturele theologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, gaf voorafgaand aan het debat de voornaamste inzichten van zijn boek weer. Zo meent hij dat de christelijke kerken uit balans zijn geraakt doordat kerkleiders en kerkmensen nog steeds moeite hebben met het accepteren dat het christendom in Europa als dominante cultuurdrager heeft afgedaan. Prof. Paas vergelijkt de crisis van de kerk met de ballingschap. Net als destijds het Joodse volk, moet nu ook de kerk een heilzame les leren: de kerk beschikt niet over God, maar omgekeerd. In het boek beschrijft hij dat de kracht van een gemarginaliseerde kerk ligt in het beleven en belijden van twee kernnoties van het geloof: vreemdelingschap en priesterschap.

Als vertegenwoordigers van drie hoofdstromingen in kerkelijk Nederland reageerden drie sprekers. Jeroen Smith, pastoor van de rooms-katholieke Heilige Lodewijkskerk in Leiden en betrokken bij de invoering van de Alpha-cursus in de rooms-katholieke kerk, prees de aanpak van prof. Paas, die de zes missionaire vormen in verband brengt met de brieven aan de zeven gemeenten uit het boek Openbaring. Smith had in het boek veel raakvlakken met de rooms-katholieke traditie ontdekt. „De kerk is geen verzameling van gelovige individuen maar een tijdoverkoepelende gemeenschap. De rooms-katholieke traditie weet dat de kerk blijft voortbestaan ook zonder massale bekeringen. De kerk wordt ook in de woestijn onderhouden. Door de minderheidspositie leert de kerk te voldoen aan de maat van het mosterdzaadje”, aldus Smith.

Ds. Niels de Jong, predikant van de protestantse pioniergemeente Noorderlicht in Rotterdam, noemde het volkskerkmodel waardevol. „De kerk is per definitie geen middenstandskerk, maar die van ‘Jan-Rap-en-zijn-maat’. De randkerkelijken horen bij de kerk”, aldus ds. De Jong. De Rotterdamse predikant-pionier bekritiseerde de opvattingen van prof. Paas over de kleine kern van gelovigen die net als de oudtestamentische priesters functioneren als de plaatsvervangende bidders en offeraars voor de randkerkelijken. Volgens ds. De Jong wil de auteur terecht een te overspannen evangelisatiedrang wegnemen, maar is de oproep tot ontspanning hier te ver doorgeschoten. „Als de randkerkelijken het idee krijgen dat het oké met hen is, omdat een groepje gelovigen plaatsvervangend voor hen gelooft en bidt, dan is prikkel tot evangeliseren weggevallen.”

Volgens Jan Wolsheimer, voorganger van de CAMA-gemeente te Woerden, kan het boek de evangelische beweging genezen van een overdosis aan bekeringsactivisme en veroveringsdrift. „De les van het boek is dat het hoog opgeven van de enige Naam in een kleine kring meer effect kan opleveren dan optredens van geweldige predikers vanaf de grote podia van de kerktheaters.”

In de tweede debatronde ging het over de kerk als een kleine gemeenschap die leerde gestalte te geven aan het priesterschap. De kerk verloor onnodige ballast en kon weer op de kern van het christelijke geloof focussen. Wolsheimer formuleerde het zo: „De toekomstige kerk is de kerk van de marge, die zonder grote gebouwen en voorgangers met dikke salarissen toch een missionaire uitstraling heeft.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl
Vond je dit artikel nuttig?

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer