Beeldverhaal: van klomp klei tot sjofar (fotoserie)
Twee jaar lang werkte de Joods-Georgische kunstenaar Amiran Djanashvili aan het Joods Monument voor de stad Utrecht, een bronzen sjofar op een sierlijk bewerkte sokkel. Terwijl zijn handen vormden, vijlden, verfijnden en zelfs föhnden, keek de Utrechtse fotografe Iris Tasseron hem op de vingers en legde fase na fase vast hoe het beeld tot stand kwam.
Het kunstwerk, dat samen met een stenen muur het Joods Monument vormt, werd op 29 oktober onthuld. De sjofar rust op de schouders van een zogenoemde minjan, het minimale aantal mannen dat aanwezig moet zijn om een Joodse gebedsdienst te mogen houden. „Je kunt zeggen: het is Israël op zijn smalst. Maar wat zij dragen, is de hoop van de wereld”, zo verwoordt de website Joods Monument Utrecht op een mooie manier de gedachte achter het beeld.
De ramshoorn wordt geblazen bij de aanvang van het jubeljaar en op Grote Verzoendag. Het geluid van de bazuin is een oproep tot inkeer en ook een boodschap van verzoening. Het is de hoopvolle klank van het Joodse geloof.
De voorste figuur leest de kaddisj, het Joodse gebed dat na een overlijden elf maanden lang door de nabestaanden wordt uitgesproken. Achter de negen andere mannen zijn, voor wie het wil zien, de schimmen verscholen van alle weggevoerden.
Tasseron fotografeerde de Utrechtse kunstenaar in zijn atelier, niet alleen overdag maar ook een keer in de schaduwen van de avond. Djanashvili werkte op basis van een schets en paste het beeld steeds aan, totdat de vorm helemaal naar tevredenheid was.
Wat als een blok klei begon, groeide uit tot het uiteindelijke resultaat in brons. Eenvoudig was dat niet. De kunstenaar vervaardigde om te beginnen een prototype van klei en maakte vervolgens met behulp van een mal een gipsen beeld dat hij verder perfectioneerde. De bronsgieter voltooide het kunstwerk.
De foto-expositie van Iris Tasseron, ”Een beeld in wording. De realisatie van het Joods Monument in Utrecht”, is tot 6 december 2015 te zien in Het Spoorwegmuseum, Dit museum is gevestigd in het Maliebaanstation. Het Joods Monument bevindt zich aan de overkant. Deze plek is niet toevallig gekozen. Hier werd het merendeel van de 1239 Utrechtse Joden op transport gesteld.