De hoogleraar, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, sprak voor ruim honderd predikantsvrouwen behorend tot de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland over ”Geloofszekerheid in een postmoderne tijd”. Ten tijde van de Reformatie was geloven kennen en vertrouwen, zei hij. „Geen verstandelijke kennis, maar kennis van het hart. Zeker ook geen blind vertrouwen, maar vertrouwen die berust op kennis.”

Bijbels denken over het geloof is volgens prof. Van den Belt een zaak van het hart. Het hart is in de Bijbel het centrum van het hele leven. Vaak zit het geloof echter niet „een voet te hoog”, maar een voet te laag, in de onderbuik.

In de huidige, postmoderne tijd speelt emotie een grote rol. Het geloof wordt verschoven naar het terrein van het gevoel, de bevinding, de ervaring. „Geloofszekerheid is daardoor onder druk komen te staan.” Prof. Van den Belt: „In de tijd van de Reformatie was de zekerheid van het christelijk geloof onbetwist. De zekerheid van het heil was wel een punt van discussie. Kun je eigenlijk wel zeker zijn dat je behouden bent? De hele Reformatie draait eigenlijk om de vraag hoe je dat zeker kunt weten.”

Grote vergissing

Hadden veel christenen moeite met de heilszekerheid, de toe-eigening van het heil, nu hebben postmoderne christenen volgens de Groningse hoogleraar veel meer moeite met de waarheid en de zekerheid van het christelijk geloof als zodanig. „Ze vragen zich af of het niet allemaal inbeelding of een grote vergissing is. Dat kan een verzoeking, een aanvechting worden, ook in de pastorie. Soms lijkt het alsof we God hebben buitengesloten.”

Toch is daarmee niet alles gezegd, zei hij. „God laat Zich niet inperken door ons ongeloof.”

Het geheim van de geloofszekerheid, aldus prof. Van den Belt, „is de verborgen verbinding die de Heilige Geest legt tussen Christus en mijn leven door het geloof in het Woord van God. Het geheim van de geloofszekerheid is niet het geloof zelf. Christus is in Zijn eeuwige liefde Zelf het geheim van de geloofszekerheid.”

Hij stelde verder dat het karakter van de geloofszekerheid verschilt van dat van de wetenschappelijke zekerheid. „Geloofszekerheid is geen wiskunde.”

Bonhoeffer

In de middagbijeenkomst sprak dr. W. Dekker, tot voor kort werkzaam bij de IZB (voor zending in Nederland), over Dietrich Bonhoeffer en zijn geloofshouvast in een wankelende tijd. Bonhoeffer was volgens dr. Dekker een profetisch figuur die veel dingen voorzag. „Zijn belijdenis dat Jezus Heere is, bracht hem in botsing met andere machten en heren, het nazisme.”

De inleider gaf tal van voorbeelden over Bonhoeffers leven en belijden uit diens boeken ”Navolging” en ”Verzet en overgave”. Een gevleugelde uitspraak van Bonhoeffer is: „Alleen de gelovige gehoorzaamt en alleen de gehoorzame gelooft.”

Wij hebben geloofsvoorbeelden nodig, stelde dr. Dekker, „mensen waarin het geloof krachtig werkt.”

Lees ook:

„Problematiek zekerheid van heil en geloof typisch voor moderne tijd”

De wereld in het eigen hart