De historicus aan de Vrije Universiteit (VU) sprak maandagmiddag in Amsterdam tijdens een symposium over antisemitisme dat was georganiseerd door de afdeling Kerk en Israël van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). De Van Limmikhof –waar de bijeenkomst plaatsvond– ligt aan de Nieuwe Keizersgracht, vlak bij het standbeeld van de Dokwerker dat herinnert aan het protest van de Amsterdammers tegen de wegvoering van de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Het is ook vlak bij de Portugese Synagoge, waar gisteravond een herdenking plaatsvond van de Kristallnacht op 9 november 1938 in nazi-Duitsland. Hierbij werden tientallen Joden gedood en gingen honderden synagogen in vlammen op.

Het antisemitisme in Nederland neemt toe, zo luidde de boodschap van de twee sprekers: Wallet en Ron van der Wieken, voorzitter van het Centraal Joods Overleg (CJO) en schrijver van het boek ”Jodenhaat”.

Van der Wieken constateert in drie geledingen van de samenleving een toenemende Jodenhaat. In de eerste plaats in de voetbalwereld, waar wedstrijden met enige regelmaat ontsierd worden door antisemitische leuzen. Gevaarlijker vindt hij de uit de islam voortkomende antisemitische gevoelens. Deze hebben hun wortels zowel in de Koran, die volgens Van der Wieken ook antisemitische teksten bevat, als in de politiek.

Als derde noemde hij de „linkse academie” met haar antizionistisch geluid tegen Israël. „Je mag kritiek hebben op de staat Israël, maar je moet niet tornen aan zijn bestaansrecht. Het is voor de Joden overal ter wereld van levensbelang dat er een staat is die hen wil opnemen. Zonder Israël komen we vroeg of laat weer in de positie van de Joden in Duitsland in 1938 terecht.”

Wallet ziet dat het antisemitisme eigenlijk terug is van weggeweest. Hij zei dat er in Nederland vroeger nogal wat antisemitisme viel waar te nemen, zelfs onder de voormannen van de Nadere Reformatie, zoals Gisbertus Voetius, Jacobus Fruytier en Johannes Hoornbeeck. In de jaren zestig van de vorige eeuw was het onder invloed van de verwerking van de Tweede Wereldoorlog even verdwenen. Maar aan het einde van de vorige eeuw kwam het terug.

Wallet vindt bestrijding van het antisemitisme vooral een taak van niet-Joden. Hij pleit ervoor dat de kerken het voortouw nemen. Hij kreeg bijval van ds. J. W. Hooydonk, predikant van de hervormde gemeente van Kockengen, die vindt dat er in de kerk te veel gelatenheid is. „Waarom spreekt de kerk zich niet duidelijker uit en waarom worden theologiestudenten niet beter toegerust?”

Anti-Israëlgeluiden

Op de vraag of hij voorbeelden kon noemen van de linkse academie antwoordde Van der Wieken dat de Vrije Universiteit te veel platform geeft aan tegenstanders van Israël. Verder noemde hij anti-Israëlgeluiden aan de Nijmeegse universiteit en de Universiteit van Amsterdam. Wallet stelde dat de ”Studenten voor rechtvaardigheid in Palestina” in het kader van de vrijheid van meningsuiting ruimte krijgen om aan de VU hun mening te verkondigen en dat het college van bestuur zich gedrongen voelt om op deze betrekkelijk kleine groep te reageren.