Dat stelde prof. dr. H. van den Belt zaterdag in zijn referaat op de bondsdag van de Bond van Hervormde Mannenverenigingen op Gereformeerde Grondslag, bijeen in de Oude Kerk te Putten. De hoogleraar, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, sprak zaterdagmorgen over ”Het vrije W(w)oord in de Reformatie”. ’sMiddags ging drs. P. J. Vergunst, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond binnen de Protestantse Kerk in Nederland, in op de vrijheid van meningsuiting die een christen in de maatschappij heeft.

De christelijke vrijheid, zoals die herontdekt is in de Reformatie, is vanaf de Verlichting omgesmeed tot humanistische autonomie, stelde prof. Van den Belt. „Terwijl de kernboodschap van de Reformatie is dat christelijke vrijheid de vrijheid van het Woord is.” Christelijke vrijheid ontspringt volgens hem aan de vrijheid van God. „Zonder Zijn vrijheid is elke vrijheid een illusie. Wie niet in Hem gelooft kan niet vrij zijn.”

„Christelijke vrijheid wordt ons aangezegd in het Evangeliewoord”, zei de Groningse hoogleraar. „De prediking is geen dwingend appel op de wil en ook geen beschrijving van het geestelijk leven. In de prediking wordt de genade aangezegd en voltrekt zich de vrijspraak.”

Christelijke vrijheid is volgens hem de vrijheid van de vernieuwde wil om op God alleen te vertrouwen en Hem in liefde te dienen. Wel maakt hij onderscheid tussen keuzevrijheid en wilsvrijheid. „De gebondenheid aan de zonde betekent niet dat de zonde ons beroofd heeft van alle keuzevrijheid. Het menselijk verstand en de menselijke wil blijven ook na de zondeval intact. Wel is het verstand verduisterd en de wil gevangen door de zonde. Maar verstand en wil worden bevrijd uit de slavernij van de zonde.”

Christelijke vrijheid is volgens prof. Van den Belt gewetensvrijheid die zich uit in de vrijmoedigheid om van Christus te getuigen. Bij gewetensvrijheid horen ook de vrijheid van godsdienst en van meningsuiting, hoewel er volgens de hoogleraar een spanning is tussen het reformatorisch verstaan van godsdienstvrijheid die wortelt in gewetensvrijheid en het moderne verstaan van godsdienstvrijheid.

Waarden

„De situatie in de wereld, bijna vijf eeuwen na de Reformatie, maakt dat onze bezinning daarop niet vrijblijvend is”, aldus drs. Vergunst in zijn lezing over de vrijheid van meningsuiting die een christen in onze maatschappij heeft.

Naar aanleiding van de aanslagen begin dit jaar op de redactie van Charlie Hebdo en op een Joodse supermarkt in Frankrijk, zei premier Rutte dat er ruimte moet zijn voor scherpe verschillen en bijtende spot als kern van echte vrijheid. „Dit liberale denken staat haaks op wat de Bijbel ons aanreikt”, aldus Vergunst.

De vrijheid van meningsuiting lijkt volgens hem heilig te zijn in ons land. „Zeggen we alles? Vinden we dat we een absoluut recht hebben om onze menig te geven of zien we grenzen die het Woord van de Heere ons leert? Als christen besef ik dat die vrijheid geen absoluut recht is.”

Verder stelde hij dat het leven voor Joden en christenen in Nederland en West-Europa er niet veiliger en makkelijker op wordt. „Ons land heeft gemeenschappelijke waarden nodig. Voor ons moge dat door genade de waarden van het Evangelie zijn. Laten we het Woord zoveel als mogelijk in het publieke leven tot klinken brengen, bescheiden in verwoording, beslist in overtuiging, wetende dat het in de presentatie nauw luistert.”