Minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken mag het nieuws wereldkundig maken. ,Mooi voor Nederland, een mooi geschenk dat zeer op prijs wordt gesteld”, zegt hij tevreden. In de hele wereld zijn maar 17 dierentuinen die panda’s hebben. Ouwehand’s Dierenpark in Rhenen is de gelukkige die vanaf volgend jaar september 15 jaar lang de bijzondere dieren mag huisvesten. ,Vandaag is geschiedenis geschreven”, jubelt directeur Marcel Boekhoorn. Maar het historisch moment ligt in de erkenning door China van de bijzondere band met Nederland.

Panda’s zijn pionnen in het internationaal diplomatiek verkeer van de Volksrepubliek. Alleen landen die als constructieve partners worden gezien, komen in aanmerking voor het uitlenen – tegen betaling overigens – van de oer-Chinese bamboe-eters. Ze zijn een soort keurmerk, een beloning voor goed gedrag en voor het Chinese bedrijfsleven een signaal dat een land presidentieel is goedgekeurd. Nederland hengelt mede daarom al enige tijd naar panda’s. De Chinezen maken echter duidelijk dat een staatsbezoek nodig is om een kans te maken.

Koning Willem-Alexander en de Chinese president Xi Jinping kijken in de Grote Oostzaal toe terwijl de overeenkomst wordt getekend. Xi is uiterlijk onbewogen. De Chinese leider lijkt met zijn gedachten elders. Even verderop in Peking is de partijtop in vergadering bijeen. Daar moeten knopen worden doorgehakt over de toekomstige richting van China. Bovendien heeft Xi net een vermoeiend staatsbezoek aan Groot-Brittannië achter de rug. De president maakt wekelijks talrijke ondertekeningen mee en staatsbezoeken zijn voor hem alles behalve bijzonder. Sinds zijn aantreden in 2013 heeft hij er al ruim vijftig afgehandeld.

Toch staat hij niet onverschillig tegenover de komst van het Nederlandse koningspaar, dat hij tenslotte vorig jaar zelf heeft uitgenodigd. ,Het is mij een groot genoegen om u hier te ontvangen”, zegt hij in zijn tafelrede, waarin de meer dan 400 jaar oude handelsbanden worden aangestipt, naast de centrale rol van Nederland als Chinese toegangspoort tot Europa. Dat Nederland een van de eerste Europese landen was die de Volksrepubliek erkende, is Xi ook niet vergeten.

Zijn warme woorden – en niet te vergeten ‘Tulpen uit Amsterdam’ dat ten gehore worden gebracht tijdens het eten – weerklinken in de lovende speech van de koning. ,Uw land verdient respect voor wat er bereikt is. China heeft de afgelopen decennia adembenemende prestaties geleverd. Er zijn sociaal-economische kansen gecreëerd voor - en gegrepen door - honderden miljoenen mensen. En niet alleen China is daardoor veranderd. De hele wereld heeft ervan geprofiteerd”, zegt Willem-Alexander.

Eén kritische opmerking maakt hij ook. Nederland en China voeren een constructieve dialoog, aldus de koning, maar er zijn ook onderwerpen waarover beide landen soms verschillend denken - zoals bijvoorbeeld de mensenrechten. Xi blikt of verbloost niet wanneer Willem-Alexander dit zegt. ,De president hecht aan de dialoog die met Nederland wordt gevoerd”, beweert Koenders na afloop in een toelichting. De formulering die de koning gebruikt, geeft volgens hem ,uiting aan het belang van de mensenrechten”, maar de Chinezen hoeven zich niet op de vingers getikt te voelen.

Willem-Alexander heeft ook krediet opgebouwd, mede door de afgelopen week de herfstvakantie met zijn gezin in China door te brengen. In zijn ontmoeting met Xi dankt hij voor de bijzondere gastvrijheid, en bij de toost doet de koning er nog een schepje bovenop: ,Op uw prachtige land. En op onze vruchtbare samenwerking.”