De titel die de Michazondag dit jaar meekreeg, is ”Mijn wereld op z’n kop”. De zondag is georganiseerd door Micha Nederland, onderdeel van een wereldwijd netwerk van kerkgenootschappen en christelijke organisaties dat mensen bewust wil maken van sociale en ecologische gerechtigheid, met name in kerken.

Annemarthe Westerbeek, coördinator van Micha Nederland, legt uit dat er dit jaar bewust voor een thema gekozen is dat aansluit bij de actualiteit. „Toen wij in februari voor dit thema kozen, was de vluchtelingenstroom al flink op gang. We konden toen nog niet vermoeden dat deze in de loop van dit jaar zo zou toenemen.

Als je kijkt naar het waarom achter al dit leed, komt het thema machtsmisbruik al snel naar voren. Micha staat wereldwijd voor gerechtigheid. Machtsmisbruik staat daar haaks op. Daarom leek het ons goed hier aandacht aan te besteden.”

Hoe verhoudt het thema machtsmisbruik zich met de titel ”Mijn wereld op z’n kop”?

„Machtsmisbruik komt overal voor. Niet alleen binnen regeringen of terreurgroepen maar ook in families, in vriendengroepen of op het werk. Het gebeurd dus in onze, in mijn wereld. De Heere Jezus vraagt ons deze wereld op z’n kop te zetten.”

Voor gemeenten maakte Micha Nederland ook dit jaar een zogeheten kerkenpakket, een document met liedsuggesties en preekschetsen van mensen uit diverse kerkverbanden. Dit jaar staat Markus 10:32-45 centraal.

Waarom kozen jullie voor dit Schriftgedeelte?

„Markus 10 staat op 18 oktober op het oecumenisch leesrooster dat in Nederland door veel kerken wordt gebruikt. Het gedeelte sluit tegelijk heel goed aan bij ons thema. De Heere Jezus zegt hier dat de groten der aarde macht gebruiken en heersen. Zo zal het onder u niet zijn, zegt Hij. Dat is precies ”Mijn wereld op z’n kop”. Het moet bij ons totaal anders gaan dan hoe het er in de wereld aan toegaat.”

Hoeveel gemeenten doen er mee?

„Dat is moeilijk te zeggen. Vorig jaar werd het kerkenpakket 2000 keer gedownload. Met name in de laatste week ging het hard. We zitten nu op zo’n 1600 downloads, maar we hebben nog tien dagen. Op dit moment is het pakket wel al vaker gedownload dan vorig jaar rond deze tijd. Dus wellicht gaan we over de 2000. We kunnen dan natuurlijk niet zeggen dat 2000 gemeenten er gebruik van maken, maar met name in de Protestantse Kerk in Nederland, de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, de Nederlands Gereformeerde Kerken en diverse evangelische gemeenten leeft de Michazondag echt.”

Kerkenpakket

Voor gemeenten die willen stilstaan bij het thema machtsmisbruik heeft Micha Nederland een zogenoemd kerkenpakket ontwikkeld. Het pakket bevat geen kant-en-klare bijdragen, maar wel suggesties om de thema’s machtsmisbruik en gerechtigheid aan de orde te stellen. Zo bevat het pakket een serie preekschetsen van diverse personen namens verschillende kerkverbanden en organisaties: ds. J. W. Aanen (Protestantse Kerk in Nederland), Hans Alblas (Dorcas), Arjan ten Brinke (International Justice Mission), prof. dr. T. M. Hofman (Christelijke Gereformeerde Kerken), Rijn de Jonge (voorzitter van het deputaatschap diaconaat van de CGK), Steven Mudde (Missie Nederland, een netwerk van christelijke hulporganisaties), Derk Jan Poel (Diaconaal Steunpunt GKV & NGK), Johan Timmer (PKN), Richard Vervoorn (Nederlands Gereformeerde Kerken), Annemarthe Westerbeek (Micha NL), Jeannette Westerkamp (NGK), Jan Wolsheimer (ABC Gemeenten) en Rike Quist (CGK).

Preekschets prof. dr. T. M. Hofman

Een van de preekschetsen in het kerkenpakket voor de Michazondag is gemaakt door de Apeldoornse emeritus hoogleraar prof. dr. T. M. Hofman. In 2013 kwam prof. Hofman op de zogenoemde Goot 500 terecht, een lijst die ontwikkelingsorganisatie Tear opstelde. Hierop stonden de namen van mensen over de hele wereld die de aarde „eerlijker maken.” „Mogelijk is dat de reden waarom ik gevraagd ben voor een bijdrage aan dit kerkenpakket”, aldus prof. Hofman in een reactie.

In zijn preekschets legt de hoogleraar uit dat Markus 10:35-42 in het teken staat van dienend lijden. Het probleem zit hem volgens prof. Hofman daarin dat wat mensen willen en verwachten vaak heel anders is dan de weg van het Koninkrijk. „Men wil de snelle weg omhoog. Zelf eer, roem en glorie behalen. Het lijden voor jezelf vermijden en de glorie verwerven, ook al gaat dat over de rug van anderen. Wij willen aan kop!”

Prof. Hofman heeft in zijn schets veel aandacht voor het diaconaat: „De weg van het Koninkrijk is die van het echte diaconaat, het echte dienen. De reikwijdte is enorm, ”pantoon doelos” (Markus 10:44). Daar ben je niet zomaar klaar mee. Dat plaatst ook deze Michazondag in een heel brede context, waarbij we ieder persoonlijk en gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen voor deze wereldwijde missie.”

Ook in zijn homiletische handreikingen aan het slot van de schets gaat de emeritus hoogleraar nog in op het diaconaat. „Op deze Michazondag scharen we ons rond de grote Diaken. Zijn onderwijs is geen knus gebeuren, maar is toerusting tot (mede)lijden en (geestelijke) strijd. Er zijn zo veel knechtende machten en krachten, niet alleen buiten ons, maar ook diep vanbinnen. Vanuit de verlossende geloofsomgang met Jezus, achter Hem aan op de lijdensweg, komt er echte ruimte om met nieuwe ogen te kijken naar de machtsverhoudingen. Dat zet ons leven op zijn kop en geeft ons kracht en moed om de dwingelandij te weerstaan. Niet vanuit een gevoel van superioriteit, of vanuit activisme, maar vanuit hartelijke bereidheid om zichzelf te geven voor die kwetsbare ander. In kinderlijk vertrouwen biedt dat perspectief op het Koninkrijk.”