Rutte zei dat er voor Oranje geen andere oplossing was dan dat er meer vluchtelingen bijkwamen, ook al werden daarmee afspraken geschonden.

„Mensen zijn bezorgd, boos en emotioneel. Dat is begrijpelijk. De grote instroom roept allerlei indringende vragen op: is mijn gezin veilig, krijg ik nog wel een huis en waarom komen er zoveel vluchtelingen in ons dorp. Kwaad worden mag, maar geweld of dreigen met geweld is uit den boze. Ook tegen burgemeesters, bestuurders en andere mensen die hiermee te maken hebben”, aldus Rutte.

Hij sprak kritiek van de oppositie tegen dat hij geen regie voert op het dossier van de vluchtelingenprobleem. „Achter de schermen is dit per definitie een Chefsache.” Volgens Rutte kan Nederland de huidige instroom van vluchtelingen „op dit moment” aan, maar „het is wel heel hard werken” en „alle hens aan dek”.

Hij wilde geen grens noemen van wat Nederland aankan, maar benadrukte wel dat Nederland volgens de Europese afspraken over de verdeling van vluchtelingen niet meer dan 5 tot 6 procent van de vluchtelingen opneemt. Om dat te kunnen behappen zijn ook onorthodoxe maatregelen nodig. Rutte zei dat vluchtelingen de komende tijd niet alleen in sporthallen of tentenkampen worden opgevangen, maar dat ook wordt bekeken of leegstaande loodsen gereed gemaakt kunnen worden voor crisisopvang.

De premier zei dat als een paal boven water staat dat Nederland „echte oorlogsvluchtelingen moet en wil helpen”. Maar, zei hij, het is uitgesloten dat Nederland alle vluchtelingen kan opnemen.

Bestuurlijke noodgrepen, zoals in Oranje, moeten soms worden toegepast, „ook al zou je het liever anders willen”. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Asiel) moest met zijn boodschap voor Oranje „kiezen tussen twee kwaden”. „Het was onvermijdelijk, anders hadden deze mensen een nacht in de bus doorgebracht.”