Dat zei premier Balkenende woensdag tijdens het debat over de publieke moraal in de Kamer. Het debat vond plaats op initiatief van fractieleider Marijnissen van de SP. Aanleiding was de recente reeks berichten over fraude en misbruik, zoals de bouwfraude, de boekhoudschandalen bij grote bedrijven, bijvoorbeeld Ahold, en de opschudding rond de salariëring van topfunctionarissen bij het bedrijfsleven en de overheid.

Balkenende ontkende tijdens het debat dat Nederland een fraudeland is geworden „met een en al verloedering.” Hij wees er op dat Nederland er in een internationale vergelijking relatief gunstig uitspringt. Op de lijst van de minst corrupte landen is Nederland gestegen van een negende naar een zevende plaats.

Maar dat betekent volgens de premier niet dat er niets aan de hand is. De incidenten van de laatste tijd baren het kabinet wel degelijk zorgen. „Het kabinet is niet tevreden over de publieke moraal.”

De Kamer kwam in het debat met een groot aantal voorstellen om fraude harder aan te pakken. Met een deel van de ideeën is het kabinet al langere tijd aan de slag, zoals de vermindering van de bureaucratie, het weer invoeren van een ambtseed voor ambtenaren en het versterken van de positie van toezichthouders zoals de Pensioen- en Verzekeringskamer, de kartelwaakhond NMa en de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Over andere voorstellen van het parlement wil het kabinet serieus nadenken. Balkenende noemde zes concrete punten. Het gaat onder meer om een D66-voorstel om instellingen die met publiek geld werken in het openbaar verantwoording te laten afleggen en om een voorstel van de SP om tot een betere gedragscode voor politici en bestuurders te komen. Ook een PvdA-plan om beleggers en consumenten een betere toegang te geven tot de toezichthouders wil het kabinet bekijken.

Voor andere voorstellen uit de Kamer voelt het kabinet minder. Zo zei minister Donner van Justitie over het SP-plan om een apart fraude-instituut op te richten dat hij vreesde dat dit zou leiden tot „versnippering” van kennis. Het kabinet wil klokkenluiders uit het bedrijfsleven beter gaan beschermen, maar is kritisch over de initiatiefwet van GroenLinks die van klokken luiden een burgerplicht maakt. Wie kennis heeft van fraude en zwijgt, wordt daarmee strafbaar. Volgens minister Donner is dat in strijd met het rechtsbeginsel dat mensen in principe niet verplicht zijn aangifte te doen van hun eigen wetsovertreding. Donner ontkende in het debat ook dat bij fraude vooral kleine gevallen worden aangepakt, terwijl de grote vissen vrijuit gaan. Minister Donner wees erop dat veel criminaliteit van veelplegers noodgedwongen niet vervolgd wordt en dat winkeldiefstal vaak wordt afgedaan met een transactie.