„Rechters leggen bom onder Amerikaanse cloud”
AMSTERDAM (ANP). Europese internetgebruikers hebben sinds dinsdag een heel groot probleem. Hun persoonlijke gegevens mogen niet zomaar meer naar Amerikaanse servers. Maar daar draait vrijwel het hele internet op. Denk aan de clouds van Facebook, Amazon, Microsoft, Apple en Google. „Het Europees Hof van Justitie heeft een bom gelegd onder het gebruik van de Amerikaanse cloud. Straks is het misschien einde oefening. En dat zou een behoorlijke economische klap geven”, zegt internetjurist Arnoud Engelfriet.
De zaak was aangespannen door een Oostenrijkse Facebook-gebruiker. Facebook is gevestigd in Ierland, maar de gegevens van gebruikers staan in Amerika. Daar zijn ze niet veilig, vond de Oostenrijker. De Ierse waakhond zei dat Amerika wel veilig was, omdat de Europese Commissie dat in 2000 zo had besloten. Engelfriet: „De rechters zeggen nu dat het nooit had mogen worden besloten. Persoonsgegevens mogen alleen naar een land buiten de Europese Unie als de privacywet daar net zo sterk is als hier. De VS hebben zo’n wet helemaal niet. Technisch gezien zijn ze vergelijkbaar met Noord-Korea.”
Doordat Amerika geen privacywet heeft, „mag justitie binnenkomen, met zijn schoenen door de servers lopen en gegevens meenemen. Ze gaan niet aan Nederland vragen om informatie te geven en het kan ze niet schelen wat de Nederlandse rechter daarvan vindt.” Dat is in strijd met Europese regels en daarom zijn gegevens helemaal niet veilig in Amerika, ook al vindt de Europese Commissie van wel.
Engelfriet vergelijkt het met een weg: „Als je constateert dat ergens een afgrond is, kun je wel een bordje neerzetten dat de weg veilig is, maar daarmee gaat de afgrond niet weg. Eerst moet je er iets aan doen, pas daarna kun je zeggen of het veilig is.”
Zakendoen met Amerika mag nog wel. Maar elk Europees bedrijf moet nu zelf „als de donder” afspraken maken met bedrijven als Google, zodat de privacy van hun klanten toch beschermd is.
Europeanen mogen nog wel gebruik maken van Europese servers van Europese dochters van Amerikaanse bedrijven. Maar ook daar is het de vraag hoe lang dat nog mogelijk is. Engelfriet: „Er loopt een rechtszaak in de VS, waarbij justitie heeft gezegd: ‘als wij Europese gegevens van Microsoft willen, moeten ze die maar ophalen bij Microsoft Europa. Europese regels boeien niet, want je bent Amerikaans.’ De eerste rechter heeft dat toegewezen. Het hoger beroep loopt momenteel.”
Als ook de hogere rechters vinden dat Amerikaanse rechercheurs ongehinderd toegang moeten krijgen tot Europese data, kunnen Europeanen helemaal geen zaken meer doen met Amerikaanse bedrijven, zegt Engelfriet. „Niet met die in de VS en niet met hun dochters in Europa. Dan moet je naar een Europese cloud. Maar noem mij één concurrent voor de Amerikanen.”