Tot nu toe stuitten voorstellen voor duurdere topstudies in de Kamer op verzet van PvdA en CDA. De PvdA vindt nu dat een student meer moet gaan bijdragen aan de kosten van een studie, omdat hij er zelf ook profijt van heeft. Academici komen nu eenmaal in goedbetaalde banen terecht.

De PvdA wil nu ook af van krampachtig gelijkheidsdenken, want dat werkt alleen maar eenheidsworst en bureaucratie in de hand. „Er is niks met een topopleiding met een hoog collegegeld, mits die voor iedereen toegankelijk is", schrijven de PvdA–onderwijswoordvoerders Van Dam en Tichelaar woensdag in een open brief in de Volkskrant.

Het CDA moet niets hebben van de „bokkesprongen" van de PvdA, zegt Kamerlid Joldersma. „De PvdA levert het hoger onderwijs uit aan de markt. De student is daarvan de dupe. Hij kan niet meer de opleiding kiezen die hij wil en moet een hogere prijs betalen." De christen–democraten vrezen dat instellingen niet iedereen tot de dure studies willen toelaten. Als het aan staatssecretaris Nijs ligt, krijgen universiteiten meer mogelijkheden om eerstejaars te selecteren.

De VVD is er altijd al voor geweest studenten meer te laten betalen voor studies waar ze zelf in de vorm van een hoger salaris profijt van hebben. Ook de LPF voelt voor duurdere studies, mits er duidelijke criteria komen voor de meerwaarde die een topstudie moet hebben om er meer collegegeld voor te kunnen vragen.

Om ook een student met een smalle beurs aan een dure studie te kunnen laten beginnen bepleit de PvdA een andere vorm van studiefinanciering. De overheid zou de kosten voor opleiding en levensonderhoud moeten voorschieten. Na zijn studie moet de student het geld terugbetalen. Het tempo van die aflossing hangt af van zijn inkomen en iedere student is verzekerd tegen het risico dat hij de lening niet kan aflossen.

De sociaal–democraten borduren hiermee voort op een nieuwe opzet voor studiefinanciering, die ze vorig jaar samen met GroenLinks presenteerden. Nijs broedt nog op een herziening van de studiefinanciering. Ze heeft al aangegeven dat de prestatiebeurs blijft en dat studenten meer moeten gaan lenen.