Woedt er een geestelijke strijd in de Nederlandse opvangcentra? Voor een christelijke vrijwilliger uit Rotterdam is dat geen vraag. „Die strijd is gigantisch”, zegt ze. „Ik werk al jaren onder moslims, maar ik ben compleet verbaasd over wat hier gaande is.”

De vrijwilligster wil anoniem blijven om haar werk niet te schaden, maar stelt dat de christelijke vluchtelingen in de noodopvang in het Erasmus Sportcentrum „doodsbang” zijn. „Ze zeggen het zelf tegen me. Ik durf mijn Bijbel hier niet te lezen, hoor ik dan van de mensen.”

Volgens de vrouw komen orthodoxe moslims uit Rotterdam met auto’s en bussen langs om spullen te brengen, waarbij vluchtelingen onder druk zouden worden gezet om bijvoorbeeld aan het islamitische Offerfeest, dat deze dagen door veel moslims wordt gevierd, mee te doen.

Spullen die door niet-moslims zijn geschonken, zouden de vluchtelingen niet mogen aan­nemen. De spullen die door moslims zelf worden uitgedeeld, zouden alleen voor geloofsgenoten zijn. „Een Arabische christen­vrouw werd zelfs verteld dat ze eerst een hoofddoek op moest hebben voordat ze door moslims zou worden geholpen.”

Nieuw verschijnsel

De ervaringen van de Rotterdamse vrijwilliger staan niet op zichzelf. Vanuit andere plaatsen klinken soortgelijke geluiden die een opmerkelijke ontwikkeling laten zien. Dat moslims zich op deze manier manifesteren bij opvanglocaties en asielzoekerscentra, is een redelijk nieuw verschijnsel. De afgelopen decennia waren het juist overwegend christenen die zich inzetten voor vluchtelingen en asielzoekers.

Die hulp door christenen is een thema waar iemand als de islamkritische Ayaan Hirsi Ali in haar boeken herhaaldelijk een punt van maakt: door de inzet van christenen komen asielzoekers in aanraking met een liefdevolle God. Zelf heeft ze dat ook ervaren in een asielzoekerscentrum in Lunteren, toen ze in de jaren negentig als Somalische vluchteling naar Nederland kwam.

Koraninzameling

Intussen zijn er in de islamitische gemeenschap steeds meer mensen die tegen dit christelijk hulpbetoon in verzet komen.

Zo is de invloedrijke Haagse As-Soennahmoskee deze week begonnen met een officiële inzamelingsactie van Korans voor vluchtelingen. Wie een Arabische Koran overheeft, kan die bij de moskee inleveren. Ook gaat de salafistische stichting achter de moskee, die een netwerk heeft door het hele land, „grote partijen gebedskleden” kopen om die te verspreiden onder vluchtelingen.

Bovendien wil de stichting geestelijke zorg organiseren voor asielzoekers, „opdat zij in contact blijven met hun geloof en hun dit niet door opportunisten wordt afgenomen.” Met die „opportunisten” verwijst de stichting naar de christelijke stichting Loukas, die nog deze week 100.000 Arabische Bijbels wil laten drukken om ze onder vluchtelingen te kunnen verspreiden.

Bekeringspogingen

Ook op sociale media roeren moslims zich. Het Haagse islamitische raadslid en ex-PVV’er Van Doorn keerde zich op Twitter verschillende malen fel tegen wat hij ziet als bekeringspogingen door christenen.

Een orthodoxe moslimprediker die zich Abderrahman Abou Jouwairiah noemt, zette vorige week een filmpje op Facebook waarin hij geloofsgenoten oproept om naar asielzoekerscentra te komen om daar het islamitisch geloof te delen. Het filmpje, opgenomen voor de slagboom van waarschijnlijk het asielzoekerscentrum in Wageningen, laat onder meer zien hoe christenen in gesprek zijn met bewoners van het azc. „Ze liepen met een gitaar, een appeltaart en andere leuke dingen naar binnen”, zegt Abou Jouwairiah.

Hij is bang voor de gevolgen: sommige „broeders” hebben hun baarden al afgeschoren en „zusters” dragen niet langer een hoofddoek. „Je kunt ze nog slechts met moeite als moslim herkennen, omdat ze denken dat ze zich zover moeten aanpassen.” De bedoeling van Abou Jou­wairiah is dat moslims massaal naar de opvangcentra komen om dit tegen te gaan. Ook doet hij een oproep om elke vrijdag met busjes langs te komen en vluchte­lingen mee te nemen naar de moskee. Het filmpje werd honderden keren gedeeld en kreeg veel instemmende reacties. „Gaat onze ummah (islamitische geloofsgemeenschap, JH) eindelijk wakker worden?” vraagt een moslima zich hoopvol af.

Maar ze is ook sceptisch, omdat de meeste moslims tot nog toe niet structureel blijk geven van hun betrokkenheid op hun „broeders en zusters.” Een deel van de verklaring daarvoor geven moslims zelf: „De meeste van hen zijn ook alevieten of shiieten”, reageert een –kennelijk soennitische– moslim op de oproep.

Competitieve sfeer

Dat moslims zich nu pas beginnen te roeren, komt ook doordat ze tot nu toe simpelweg te veel bezig waren met hun eigen integratie, denkt Willem van der Deijl, medewerker bij stichting Evangelie & Moslims. „Bovendien komt het vraagstuk voor veel moslims dichterbij”, zegt hij. „Vluchtelingen waren erg verspreid over het land, maar op dit moment is er ook noodopvang in grote steden waar veel meer migranten wonen. Ze komen er dus eerder mee in aanraking.”

Van der Deijl wil niet ingaan op de vraag of er een „geestelijke strijd” aan de gang is in de opvanglocaties. „De ene christen ervaart dit begrip anders dan de andere. Het is moeilijk om er een algemene uitspraak over te doen.”

Hij hoopt in elk geval niet dat er een „competitieve sfeer tussen christenen en moslims” ontstaat als het om vluchtelingen gaat. „Christenen moeten oog hebben voor de kwetsbare positie van vluchtelingen en daar geen misbruik van maken. Maar tegelijk kunnen we de rijkdom van het Evangelie delen. Eenvoudig een medemens zijn in de geest van Mattheüs 25, door de naakte te kleden en de hongerige te voeden, is wel het minste wat het Evangelie van ons vraagt.”