Die stelling poneerde dr. A. Goudriaan zaterdag in Gouda op de tweede dag van de zomerconferentie voor studenten uit de Gereformeerde Gemeenten. Vrijdag sprak dr. H.J. Agteresch over ”Augustus voor het hart”.
Dr. Goudriaan, docent kerkgeschiedenis aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, sprak zaterdag over ”Augustinus voor het land”, naar aanleiding van Augustinus’ boek ”De Civitate Dei” (”De stad van God”). Met zijn boek reageerde Augustinus op de val van Rome in 410 en op hoe zijn tijdgenoten met die gebeurtenis omgingen.

Uit zijn preken weten we dat Augustinus’ kerkgangers zich afvroegen hoe de dramatische val van de stad Rome te rijmen was met Gods voorzienigheid. Dat Rome viel is „omdat God het zo gewild heeft”, zei Augustinus. Dr. Goudriaan: „Als de wereldgeschiedenis uiteindelijk niet daar beslist werd in 410, dan wordt deze in 2015 ook niet beslist in Washington, Peking, Moskou of Syrië. Vandaag hebben we te maken met grote stromen vluchtelingen die Europa proberen binnen te komen, zijn we getuige van conflicten en oorlogen, van financiële onzekerheid of instabiliteit die zomaar een globale crisis kan veroorzaken. Augustinus maakte de val van Rome mee en de desintegratie van het West-Romeinse rijk, maar hij liet zich er niet door in beslag nemen.”

Met de stad van God bedoelde Augustinus een stad die nu zowel op aarde als in het eeuwige leven verkeert. Hij stelde deze tegenover de stad van de mens in zijn streven naar heerschappij en heerszucht.

De uitdrukking ”Stad van God” is volgens dr. Goudriaan letterlijk in de Bijbel te vinden. „De stad van God valt niet samen met de zichtbare kerk op aarde. Voor Augustinus is de stad niet het letterlijke Jeruzalem, maar een geestelijke eenheid.”

Voor dr. Goudriaan is Augustinus vandaag actueel, omdat zijn nadruk op de liefde tot God als kenmerk van het christen-zijn de sterke tendens tot het zoeken van zelfbevestiging en zelfontplooiing tegenspreekt. „Zo richt Augustinus zich op het innerlijk van de mens en op de vraag door welke liefde een mens uiteindelijk gedreven wordt. Stad en land worden bij hem beheerst door het hart. De liefde tot God, waarbij de mens zichzelf op de tweede plaats zet, is geen eigen prestatie, maar genade, zei Augustinus”, aldus dr. Goudriaan. Burgers van deze stad van God zijn volgens Augustinus vreemdeling in deze wereld, totdat de tijd komt van haar koninkrijk.