Bisschop Muskens (Breda) voerde maandag op audiëntie bij paus Johannes Paulus II een moeizaam gesprek. Muskens vertelde dat de paus een plattegrond van Nederland voor zich had waarop de bisdommen waren ingetekend. „Het gesprek ging moeizaam. Ik wachtte eigenlijk op vragen, maar die kwamen niet. Ik vertelde over het Nederlands College, dat naast het Poolse College ligt. Dat gaf wat gespreksstof. Ten slotte hebben we samen maar het Onze Vader en natuurlijk het Ave Maria gebeden”, zei Muskens. De bisschop was in totaal niet meer dan tien minuten binnen. Hij vond de paus wel alert en prees de pontifex, die de moeite neemt iedereen persoonlijk te ontmoeten. Volgens Muskens keek de paus hem alleen met zijn rechteroog aan en functioneert het andere oog niet best.

Kardinaal Simonis was als primaat van Nederland de eerste die op audiëntie ging bij de paus. „De paus vergeleek de situatie van Nederland en België en hij was tevredener over Nederland”, vertelde de Utrechtse hulpbisschop De Korte, die ook bij deze audiëntie aanwezig was. „Hij vroeg zelfs naar de Acht Mei Beweging, waarvan hij niet wist dat die was opgeheven.” De paus reageerde niet bedroefd.

Bisschop Eijk wees tijdens zijn audiëntie op het verheugend grote aantal nieuwe priesterstudenten en het aantal wijdingen in zijn Groningse diocees. Johannes Paulus II zei daarop in het Italiaans: „Er zijn dus lichtpunten.” Bisschop Eijk kon veel informatie kwijt, mogelijk ook omdat hij, in tegenstelling tot Muskens, een heldere stem heeft en vloeiend Italiaans spreekt. Bovendien heeft hij in het verleden functies in de curie vervuld.

Eijk verhaalde bij de paus over zijn plannen voor het Bonifatiusjaar en knoopte er ook een boodschap aan vast. „In de tijd van Bonifatius stond men niet open voor zijn boodschap, maar toch is het in vrij korte tijd gelukt om het noorden te kerstenen. De Heilige Geest is even krachtig als toen. Daarom heb ik er alle vertrouwen in dat de herevangelisatie haar vruchten gaat afwerpen.”

Het ad limina-bezoek drijft vooral op de gesprekken met de Vaticaanse congregaties en raden, de ’departementen’ van de heilige stoel. Bij deze gesprekken zijn in het algemeen alle bisschoppen voor ongeveer anderhalf uur bijeen. Bij de congregatie voor de heilig- en zaligverklaringen waren gisteren slechts Wiertz en De Korte uitgenodigd, omdat alleen in respectievelijk de bisdommen Roermond en Utrecht zaligmakingsprocessen lopen.

De bisschoppen keken met spanning uit naar de bijeenkomst met de congregatie voor de sacramenten en de goddelijke eredienst. „Als we aan het eind van de week huiswerk meekrijgen, zal het op het gebied van de liturgie en het onderwijs zijn”, verwachtte bisschop Muskens. Dat dit een delicaat onderwerp is, blijkt uit het feit dat de bisschoppen hierover inhoudelijk niets kwijt wilden.

Bij de congregatie van het katholieke onderwijs spraken de bisschoppen over samenwerking tussen de drie theologische faculteiten. Van fuseren zou geen sprake zijn. Over de kwestie van de islamitische directeur van een rooms-katholieke basisschool is met geen woord gerept. Hetzelfde geldt voor de toekomst van het Nederlands College, dat volgens het ad limina-rapport zwaar op de begroting drukt. Het Nederlands College, een enorme villa met twee vleugels waarin priesters uit Nederland en de derde wereld huisvesting genieten, staat voor april op de agenda van de vergadering van de bisschoppenconferentie, onthulde Muskens, oud-rector van het priesterhuis. In Rome wordt gefluisterd dat Nederland er wellicht afstand van gaat doen.