Het verhaal van het retourtje van het renaissancistische meubel begint in 2001. De dan 27-jarige Genemuider onderwijzer Gert-Jan Westhoff bezoekt met zijn vrouw en dochtertje het Rijksmuseum in Amsterdam. Westhoff toont een foto waarop zijn 1-jarige dochtertje Alianne de tafel aanraakt.

De in historie geïnteresseerde Genemuidenaar is blij dat hij wat terugziet van de geschiedenis van zijn geboorteplaats. „Door verschillende branden is daar weinig van over.”

Vaag sluimert bij Westhoff het idee om de tafel naar Genemuiden te halen. Maar hij weet het: de vrijwilligers van de Stichting Vrienden van Oud Genemuiden deden daar al sinds 1975 hun best voor. De pogingen om het Rijksmuseum ertoe te bewegen de tafel in bruikleen te geven, leden echter schipbreuk.

Bredere expositie

Dat laat hij doorschemeren tijdens een stadsrondleiding in 2013. De aanwezige perkamentmaker en oud-Genemuidenaar Dirk Timmerman biedt zijn bemiddeling aan, en na ongeveer een jaar was de toestemming er. „Het Rijksmuseum suggereerde er een wat bredere expositie omheen te organiseren. Dat hebben we gedaan.”

Zo biedt de tentoonstelling een aantal foto’s en voorwerpen met het schild van de voormalige gemeente Genemuiden erop: een ambtsketting, een jarenzeventigkop en schotel, stempels en een pot met nummertjes die werd gebruikt bij hoofdelijke stemmingen in de gemeenteraad.

Ondertussen verdiepte Westhoff zich in de cultuurhistorie van het jaar waarin de tafel is ontstaan, 1645. „Het was de Gouden Eeuw. Gemeentebesturen lieten in die tijd vaker raadstafels maken. Het is een balpoottafel, met de rijke versieringen uit het Hollandse classicisme.”

Stadsbelasting

Vermoedelijk werd er aan de tafel stadsbelasting betaald, want hij heeft een lade die op slot kan. Ook zullen de raadsleden eraan hebben vergaderd, in het stadhuis. „Dat stond 10 meter van de plek hier, het Historisch Centrum, vandaan.”

In 1895 is het meubel blijkbaar overbodig. De raad verkoopt het dan vermoedelijk onderhands aan kunsthandelaar en -schilder Evert Ekker. „Genemuiden ging in het verleden niet zo zuinig met zijn erfgoed om”, constateert Robert Pleijsier van het Historisch Centrum Genemuiden.

Westhoff spoort Ekkers kleindochter Barbara (83) in de Verenigde Staten op. Die verklaart dat zij aan de tafel heeft gegeten en heeft leren schrijven aan die tafel. Dat het meubel ondanks het dagelijks gebruik in goede staat is gebleven, verbaast niet. Ekker: „Over de tafel hing een kelim, een Arabisch wollen geweven tent. Het kleed hing bijna tot op de vloer.”

Mocht dochter Westhoff in 2001 de tafel nog aanraken, anno 2015 zijn de eisen voor het gebruik aangescherpt. „Aanraken mag alleen met witte handschoenen”, zegt Westhoff. Achter de deur bromt een klimaatapparaat.

Hoewel de tafel het topstuk is van de expositie zijn er nog twee belangrijke voorwerpen in de kleine ruimte te zien: een stoel van de gemeenteontvanger uit 1901 en een grote drinkhoorn uit omstreeks 1470. „Daaruit dronken de raadsleden na een besluit wijn, om de verbroedering te symboliseren.”

Het pronkstuk maakte ook het nodige mee. In het Rampjaar, 1672, werd de hoorn naar het grotere Hasselt gestuurd vanwege de oorlog. „Nochtans geheel geschonden”, meldt een gedichtje.

Koning Willem II dronk er tijdens een stadsbezoek in 1842 erewijn uit. De hoorn ging bij de grote stadsbrand in 1868 verloren. Op een nieuwe hoorn werden de zilveren stukken gemonteerd.

Voor het eerst sinds 1842

Tijdens de opening van de expositie, vorige week woensdag, dronken oud-burgemeester Rietkerk en huidig burger­vader Bilder er wijn uit. „Het was misschien wel voor het eerst sinds 1842 dat iemand daaruit dronk”, aldus Westhoff.

De tafel mag nu drie maanden in de tapijtstad blijven. Westhoff en Pleijsier hopen dat het tijdelijke bruikleen ooit een definitief bruikleen wordt. Westhoff: „De tafel staat niet meer in de permanente opstelling in het Rijksmuseum, maar in het depot in Lelystad. Maar we zijn al heel blij dat de tafel er nu is.”

”Het bestuur in Genemuiden door de eeuwen heen” is elke zaterdagmiddag van 14.00-17.00 uur te zien in het Historisch Centrum Genemuiden.