Hurkmans, conservatief en polderaar
DEN BOSCH (ANP). Bisschop Antoon Hurkmans van het bisdom Den Bosch vertrekt. Hij probeerde alle vleugels van de krimpende Rooms-Katholieke Kerk binnenboord te houden, van vrijzinnig tot conservatief. „Ik zal me openstellen voor iedereen en zal naar iedereen luisteren”, zei hij op zijn eerste persconferentie als bisschop in 1998.
Hurkmans zelf is erg conservatief. Zo verbood hij een kerk in Lierop in 2012 een gezamenlijke viering met protestanten te houden. Dat zou „een kerkelijk misdrijf” en „schadelijk voor de eenheid” zijn. Uitvaarten met cd’s van Frans Bauer waren voor hem een gruwel en hij steunde priesters die overledenen na een euthanasie een kerkelijke uitvaart weigerden. Hij vond het ook ongepast dat het voormalig Bijbels Openluchtmuseum in het dorp Heilig Landstichting bij Nijmegen aandacht besteedde aan de islam en het jodendom.
De Rooms-Katholieke Kerk komt de laatste jaren vooral in het nieuws vanwege kindermisbruik. Hoe Hurkmans optrad tegen verdachten is niet bekend. Wel is gebleken dat hij jarenlang een van misbruik beschuldigde priester in zijn bisdom heeft laten werken.
Later, in 2010, riep Hurkmans slachtoffers op naar de politie te stappen. „Dag na dag lezen en horen we van misbruikers en slachtoffers. De mensen over wie het gaat, horen bij onze familie. Daarom snijden de verhalen over misbruik zo diep in ons eigen vlees. Toch mogen we die pijn niet ontlopen”, zei de bisschop.
Homoseksualiteit ligt ook gevoelig binnen de kerk. In 2010 had een pastoor uit het bisdom van Hurkmans geweigerd een hostie te geven aan de openlijk homoseksuele prins carnaval. Dat leidde tot protesten bij andere missen. Zo zaten demonstranten met roze protestdriehoekjes bij de mis van Hurkmans in de Bossche basiliek Sint-Jan. Onder hen was toenmalig PvdA-voorzitter Lilianne Ploumen, tegenwoordig minister.
Hurkmans vond dat een kerkdienst niet de plek was voor een demonstratie. Toch zwichtte hij uiteindelijk voor de protesten. Ook praktiserende homo’s mochten ter communie gaan, besloot hij. „Bisschop Hurkmans houdt in eerste instantie de kerkelijke leer voor, maar het is uiteindelijk aan de mensen zelf of ze ter communie willen gaan”, zei zijn woordvoerder.
Antonius Lambertus Maria Hurkmans werd in 1944 geboren in Someren als zoon van een boer. Hij was eerst kruidenier, maar besloot later tot een carrièreswitch. Hij studeerde dogmatiek (geloofsleer) aan de theologische faculteit Tilburg. Hij werd in 1979 priester gewijd. Van 1980 tot september 1987 was hij pastoor in Waalwijk. Daarna werd hij de eerste rector van het priesterseminarie in Den Bosch. In 1998 werd hij bisschop in de Brabantse hoofdstad. Na zijn vertrek keert hij terug naar zijn dorp Someren.