„Experimenten in PKN roepen kerkrechtelijke vragen op” (met fotoserie)
UTRECHT. De laatste jaren is er in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) in toenemende mate sprake van kerkelijke experimenten die kerkrechtelijke en theologische vragen oproepen. Dat stelde prof. dr. L. J. Koffeman vrijdagmiddag tijdens zijn afscheid als hoogleraar kerkrecht en oecumene aan de Protestantse Theologische Universiteit (PThU).
Dr. Koffeman hield zijn afscheidsrede ”Moet kunnen? Over de ruimte voor wijziging van de kerkorde” tijdens de opening van het academisch jaar van de PThU in de Utrechtse Janskerk. De hoogleraar roemde de poging van de Protestantse Kerk om in het in april op de synode besproken rapport ”Kerk naar 2025: een verkenning” vooruit te kijken.
„Kerk naar 2025 vraagt om een flexibele kerkorde”, aldus dr. Koffeman. „Dat heeft behalve met de inhoud ook te maken met de vorm waarin de kerkorde is gegoten.”
Vervolgens stelde de hoogleraar onder meer dat er kerkordelijk nog te veel geregeld is op het niveau van ordinanties. „Dat betekent dat telkens weer de synode dan wel de kleine synode moet besluiten over kerkordewijzigingen, en dat bovendien de classicale vergaderingen daarover moeten considereren.” Oplossing hiervoor zou zijn dat veel zaken worden geregeld in generale regelingen in plaats van in ordinanties.
In het vervolg van zijn rede noemde dr. Koffeman het in het synoderapport geponeerde voorstel om predikanten voor een bepaalde tijd in een gemeente aan te stellen. „Als predikanten worden aangesteld voor een bepaalde tijd, roept dit de vraag op wat er na afloop van de periode gebeurt, en wie op dat moment welke bevoegdheid heeft.
Daarmee komt zowel de vrijheid van de predikant als die van de gemeente ter discussie. Die van de predikant omdat deze tot nu toe de vrijheid heeft om tot aan het emeritaat te blijven waar hij of zij staat, en die van de gemeente omdat deze tot nu toe het recht heeft zelf te bepalen wie zij als predikant beroept.”
Volgens dr. Koffeman hoeft de vrijheid van het ambt bij een aanstelling voor bepaalde tijd niet per se op de tocht komen te staan. „Het kan niet zo zijn dat een kerkenraad de predikant kan opleggen om voortaan orthodoxer of juist liberaler te preken. Men kan zelfs argumenteren dat een grotere mobiliteit van predikanten de afhankelijkheid van de eigen gemeente beperkt, en daarmee de vrijheid van het ambt juist vergroot.”
Wijsheid
Tijdens de liturgische viering voorafgaand aan de academische plechtigheid mediteerde synodevoorzitter ds. K. van den Broeke over de tekst ”dat wijsheid ons hart vervult”, uit Psalm 90:12. „Het past goed bij het begin van een nieuw academisch jaar om de wens om wijsheid uit te spreken”, aldus de synodepreses. „Wijsheid begint met ontzag voor God.”
De PThU heeft afdelingen in Groningen en in Amsterdam. In totaal heeft de universiteit 290 studenten. Dit verschilt niet veel van vorig jaar. Er hebben zich dit jaar 84 nieuwe studenten ingeschreven.
Lees ook:
„Benoeming bisschoppen goed voor kerk”, Reformatorisch Dagblad (28 augustus 2015)