Vorige week echter, tijdens de 23e bijeenkomst van de Revolutionaire Raad, zagen de Palestijnse leider Yasser Arafat en zijn getrouwen kans de kritiek af te wenden. De verklaring die Fatah na afloop van de conferentie uitgaf, toont dat er geen wezenlijke besluiten zijn genomen. De spanningen tussen de diverse groepen in Fatah kwamen de afgelopen week opnieuw naar buiten door de moord op een vooraanstaande Palestijnse journalist.

Voor de eerste keer sinds het begin van de intifada in 2000 kwam de Revolutionaire Raad vorige week bijeen. De raad staat onder leiding van het centraal comité, een soort politbureau van Fatah. Van de 126 leden die de Revolutionaire Raad telt, slaagden er slechts 73 in het hoofdkwartier van Arafat in Ramallah te bereiken. Volgens bronnen binnen Fatah konden de overigen niet komen vanwege afsluitingen van gebieden en wegen door Israëlische militairen. Het leger is tot deze maatregel overgegaan om de kans op aanslagen te verminderen. In de praktijk betekent het dat de Palestijnse bevolking ernstige hinder ondervindt bij het reizen.

De grote onvrede binnen Fatah bleek al in februari, toen 400 Fatah-leden, die zichzelf als „junior” karakteriseerden, hun ontslag indienden. Ze schreven in een brief aan Arafat dat al hun pogingen tot het doorvoeren van hervormingen waren mislukt. Het belangrijkste doel van de bijeenkomst van de Revolutionaire Raad was de kloof te overbruggen tussen de oudere garde en de jongeren, aldus Fatah-bronnen.

De ’oude garde’ is in juli 1994 met Arafat meegekomen uit Tunesië. De Palestijnse leider arriveerde toen in de Gazastrook, waar de Palestijnen zelfbestuur kregen. Arafats vrienden kregen goede posities binnen Fatah. De jongeren echter -Fatah-leden die zijn geboren en getogen in de Palestijnse gebieden en alles weten van de strijd tegen Israël- beschuldigen de ouderen van corruptie en het weerstaan van hervormingen. De hervormingen hadden op de bijeenkomst van vorige week ter sprake moeten komen.

Ook wilden Fatah-leden de ontmanteling van de al-Aqsa Martelaren Brigades bespreken. Deze gewapende Fatah-groepen, die niet bij de reguliere milities van Arafat zijn ingedeeld, zijn verantwoordelijk voor tal van terreuraanslagen in Israël. Ze voerden ook de laatste twee grote aanslagen uit op stadsbussen in Jeruzalem, waarbij 19 Israëliërs werden gedood en 120 anderen gewond raakten.

Tijdens de bijeenkomst van de Revolutionaire Raad ontstonden verhitte debatten. Arafat smeet zelfs met een microfoon in de richting van de vroegere veiligheidsminister Nasser Yousef, die kritiek had op het functioneren van de Palestijnse veiligheidskorpsen. Yousef wierp daarop een pen naar de Palestijnse leider. Al met al leverde de bijeenkomst weinig op. De vroegere Palestijnse veiligheidsminister Mohammed Dahlan -behorend tot de ’jonge garde’- zei dat de Fatah-leden die al vele jaren met Arafat optrekken hervormingen beletten.

De slotverklaring, die door de informatiedienst van de ’staat’ werd gepubliceerd, is vaag. Een kritische doorlichting van het doen en laten van Fatah of de Palestijnse Autoriteit ontbreekt. De opstellers zoeken de oorzaak van de misère vooral bij Israël. Er is geen verwijzing naar de ontmanteling van de al-Aqsa Martelaren Brigades te vinden. De ’martelaren’ zijn, in de woorden van de Palestijnse veiligheidsadviseur Jibril Rajoub, „deel van Fatah.”

De verklaring gaat niet in op de bestrijding van corruptie. Fatah verwelkomt echter suggesties over maatregelen die de partij kan nemen om meer transparantie te creëren. Voorts roept Fatah de Israëlische regering op tot een wederzijdse wapenstilstand. Verder worden „militaire acties” tegen burgers verworpen, of ze nu tegen Israëliërs of Palestijnen gericht zijn.

Fatah is nog steeds de belangrijkste partij onder de Palestijnen. De ’grondwet’ van de partij spreekt in artikel 12 over de „volledige bevrijding van Palestina en de uitroeiing van het zionistische economische, politieke, militaire en culturele bestaan.” In artikel 19 wordt de gewapende strijd aanbevolen als een noodzakelijk middel om het zionisme met wortel en tak uit te roeien.

De islamitische fundamentalistische Hamas -in Israël berucht vanwege terreuraanslagen- geniet ook grote populariteit. In Israël bestaat de vrees dat Hamas de macht over zal nemen in de Gazastrook na een eenzijdige Israëlische terugtrekking, die mogelijk eind dit jaar of begin volgend jaar zal plaatshebben. Arafats veiligheidsadviseur Rajoub heeft echter gezegd dat de Palestijnse Autoriteit geen machtsovername door Hamas zal toestaan.

De spanningen in de Fatah-partij dragen bij aan de wanorde in de Palestijnse gebieden. Begin deze week schoten gewapende mannen de Palestijnse mensenrechtenactivist en hoofdredacteur van het blad An-Nashrah, Khalil Zaban, dood in Gaza. Zaban, die ook adviseur van Arafat was, was een voorstander van hervormingen en verkiezingen. Hij had kort daarvoor een moordaanslag op een Fatah-activist veroordeeld. De persorganisatie in Gaza riep de Palestijnse Autoriteit in een verklaring op een einde te maken aan de chaos.

De burgemeester van het 250.000 inwoners tellende Nablus, Ghassan Shakah, kondigde vorige week vrijdag zijn ontslag aan vanwege „chaos en wetteloosheid” in zijn stad. Bendes hebben 32 mensen van het leven beroofd, onder wie zijn broer zakenman Buraq Shakah. Hij werd in november neergeschoten toen hij op bezoek was in Nablus. De door Arafat gedirigeerde veiligheidsapparaten hebben geen orde op zaken gesteld. Palestijnen zeggen evenwel dat de invallen van Israëlische soldaten in de stad op de Westelijke Jordaanoever hebben geleid tot een verlamming van de Palestijnse politie.