In de eerste helft van dit jaar gingen een half miljoen papieren boeken meer over de toonbank dan in dezelfde periode vorig jaar. Per saldo komt de totale groei van het aantal verkochte boeken in het eerste halfjaar van 2015 uit op 3,1 procent, blijkt uit cijfers van marktonderzoeker GfK over het tweede kwartaal.

„Ook wij beginnen iets van herstel waar te nemen”, ervaart uitgever Cees den Hertog in zijn boekhandel in Houten. „De christelijke markt volgt vaak iets later. In ieder geval zitten we in de stabilisatiefase. De mooiste graadmeter is de verkoop in het najaar.”

Ook Els Oosterhuis, manager van boekwinkel CLC in Amsterdam, herkent de trend. „We verkopen meer dan in 2014. Maar het loopt nog niet storm. Engelse boeken gaan bij ons erg goed. Dat komt met name door specifieke bestellingen.”

Oosterhuis blijft zich zorgen maken over het voortbestaan van de christelijke boekhandel. Ze ziet er genoeg die het moeilijk hebben. „Ik wil mensen oproepen om plaatselijke, christelijke boekhandels te steunen. Zulke boekwinkels zorgen voor getuigenis in de maatschappij. Voor mij blijft het het mooiste om in de winkel mensen hun eerste Bijbel te verkopen.”

Redelijk stabiel

Bij De Boekenmolen in Meliskerke is eigenaar Willy Wouters nog voorzichtig. „De verkoop is in ieder geval niet verder weggezakt. Het crisisgevoel lijkt wat te wijken en mensen geven wat gemakkelijker geld uit. De Bijbel met uitleg hebben we de afgelopen tijd veel verkocht. Maar dat is eenmalig, en dat moet je eigenlijk uit de resultaten filteren.”

Ook boekhandel Smit in Gouda heeft „veel profijt” van de Bijbel met uitleg, aldus eigenaar Job Koppejan. Verder merkt hij amper verschil ten opzichte van andere jaren. „Maar wat er in de seculiere boekwinkel gebeurt, is ook niet een-op-een te vertalen naar christelijke boekhandels. De afgelopen jaren bleef bij ons althans de verkoop redelijk stabiel. Dat was in de rest van Nederland wel anders.”

Die stabiliteit van het christelijke publiek herkent Joop Koster van boekhandel Gebr. Koster in Barneveld. Vooral wat betreft de verkoop in het theologiesegment. Hij is „gematigd optimistisch” voor 2015. „We verkopen meer, maar de groei is minimaal.”

De landelijke markt profiteert vooral van populaire voetbal­boeken zoals ”Gijp” en ”Kieft”. Hypes die de christelijke boekhandels laten voor wat ze zijn. Ze hebben ze in die zin ook niet nodig. „Dat zijn boeken die wij niet verkopen”, vertelt Koppejan. Wouters profiteert er evenmin van: „Als christelijke boekhandel heb je niets aan zulke hits. Van ”Kieft” en ”Gijp” heb ik er nul in de winkel liggen. Voor een paar klanten heb ik er wel één besteld. Op andere titels uit de boeken­toptien zetten wij juist wel in, zoals ”Het meisje in de trein” van Paula Hawkins.”

Volgens Oosterhuis van het CLC loopt de verkoop van Nederlandse titels en kinderboeken nog steeds langzaam terug. En Den Hertog en Koster vertellen dat „flutromannetjes” tot het verleden behoren. De laatste: „De markt is verzadigd.” Den Hertog ziet op zijn beurt een gestage teruggang bij prekenboeken. „We hebben concurrentie van bijvoorbeeld PrekenWeb. Mensen downloaden tegenwoordig een preek, naar eigen smaak, keus en selectie.”

Brodeloos

Over het elektronische boek zijn de boekwinkeleigenaars het vrijwel unaniem eens. Het is niets en het wordt ook niets. „Je maakt jezelf er brodeloos mee, ik kan het niet promoten”, aldus Koster. Koppejan: „Het loopt bij ons een beetje, maar het loont niet.” „Er is nog geen kruimeltje in te verdienen”, stelt Den Hertog.

Wouters uit Meliskerke ziet e-books evenmin een hoge vlucht nemen. Ze denkt zelfs dat de wal het schip inmiddels heeft gekeerd. „Ik ben al mensen tegengekomen die van een e-reader weer terug zijn bij papier. Het bewustzijn dringt steeds verder door dat het niet fijn is om snel afgeleid te zijn. De term ”digitale dementie” bestaat niet voor niets. Mensen kunnen zich steeds moeilijker concentreren. Ze kopen liever een ‘Van Ruitenburg’ met korte stukjes dan een stevig werk.”

„Meer mensen krijgen in de gaten hoe ontspannend lezen is”, zegt ook Den Hertog. De uitgever zegt richting de klant een voorliefde voor en het plezier van lezen te willen uitstralen. Hij helpt de groep die „reuma­duimpjes heeft van het bezig zijn met sociale media” dan ook graag weer aan een boek. „Die categorie mensen moet je activeren en het genot laten proeven van het lezen van een boek. Het beeldscherm blijft de concurrent van papier.”