„Vanaf 1997 stijgen de loonkosten in Nederland sneller dan in de rest van het eurogebied. We prijzen onszelf uit de markt. Het buitenland krijgt door dat het niet alles goud is dat blinkt in de polder. Het lijkt er sterk op dat het kabinet vooral tevreden is met wat er is bereikt en te weinig oog heeft voor de dreigende risico’s. Maar economische ontwikkelingen houden geen rekening met vierjarige kabinetsperioden.”

Volgens de werkgeversvoorman staat de Nederlandse concurrentiepositie onder druk. Tekenend is de recente achteruitgang op de concurrentievermogenlijst van het World Economic Forum van plaats 3 naar 8. Behalve door de hoge lonen komt dat volgens hem door het hoge tarief voor de vennootschapsbelasting, de hoge effectieve belastingdruk en de ook al hoge energiekosten.

Volgens Schraven bestaat in de politiek en bij de vakbeweging onvoldoende aandacht voor economische structuurversterking. „Bij een stagnerende wereldeconomie heeft Nederland te maken met een afkalvende concurrentiepositie en staat de winst onder druk. We mogen in onze handen knijpen als we komend jaar op een economische groei van 1 tot 1,5 procent uitkomen. Maar de economie wordt niet vanzelf beter.”

Zieker daarentegen wordt de economie als werkgevers zwichten voor „onbegrijpelijke en onverantwoorde looneisen” zoals met name bij de FNV aangesloten bonden die eisen. „De komende jaren zal de werkloosheid snel oplopen als de lonen niet worden gematigd”, dreigde Schraven.

„De verkiezingsprogramma’s stellen ons niet gerust. Het besef dat het ondernemingsklimaat een forse opknapbeurt nodig heeft, is kennelijk niet doorgedrongen.” De waslijst aan eisen van GroenLinks spant wat Schraven betreft de kroon. Gelaten: „Een nettolastenverlichting voor het bedrijfsleven –bijvoorbeeld door een premieverlaging voor werkgeversbijdragen aan de sociale fondsen– lijkt er komende jaren niet in te zitten.”

Middelmaat
Op het jaarcongres van VNO-NCW in Rotterdam gaf Schraven dinsdag bovendien aan dat veel ondernemers gefrustreerd raken door de Nederlandse overheid. De administratieve lasten zijn volgens hem onaanvaardbaar hoog, terwijl de ondernemers „te vaak geen waar” voor hun belastinggeld krijgen. Volgens Schraven is er te veel onderwijsaanbod op „middelmatig niveau.” Verder wees hij op de wachtlijsten in de gezondheidszorg. „Of neem de falende criminaliteitsbestrijding. De overheid mag ons geld niet in het water gooien.”