De enorme, ongerepte Braziliaanse regenwouden blijken een mythe, stellen Braziliaanse, Amerikaanse en Nederlandse wetenschappers. Ze publiceerden hun bevindingen deze week 
in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the Royal Society B.

Wat vandaag de dag een van de grootste aaneengesloten regenwouden ter wereld is, was circa 500 jaar geleden een uitgestrekt cultuurlandschap. „Van de huidige regenwouden bestond slechts weinig al in 1492. Het was er toen grotendeels bebouwd”, aldus hoofdonderzoeker Charles Clement van het Braziliaanse nationale instituut voor Amazone-onderzoek INPA in Manaus op 
de website van het tijdschrift 
New Scientist.

Uit eerdere satellietbeelden en onderzoek in de ontboste gebieden blijkt dat de grond in het stroomgebied van de Amazone opvallend donker en vruchtbaar is. Dat wijst op menselijke activiteit: de bodem is zo vruchtbaar omdat deze ooit landbouwkundig is bewerkt. Het gaat in totaal om ongeveer 150.000 vierkante kilometer, ruim 3 procent van het oppervlak van het Amazonegebied. De wetenschappers veronderstellen dat dit overblijfselen zijn van een verdwenen beschaving.

Archeologen hebben ruïnes van dichtbebouwde steden met meer dan 50.000 inwoners ontdekt. Langs rivierarmen lagen geïrrigeerde akkers waarop onder meer tabak, aardappels, mais, pepers en pompoenen werden geteeld, en boomgaarden met noten­bomen, palmen en fruitbomen.

Het beeld dat de wetenschappers in hun artikel schetsen, sluit aan bij de verslagen van de Spaanse ontdekkingsreizigers. Toen die het Amazonegebied binnentrokken, zagen ze er steden, dorpen, wegen en vruchtbare akkers. „Het land is even vruchtbaar en ziet er net zo normaal uit als bij ons in Spanje. Er was zelfs een stad die zich uitstrekte over 25 kilometer, en tussen de huizen bevond zich nauwelijks ruimte”, schreef 
Gaspar de Carvajal in 1542 in 
zijn dagboek, aldus dagblad 
The Independent. Als secretaris van de Spaanse officier Francisco de Orellana voer De Carvajal met conquistador Gonzalo Pizarro en 300 soldaten de Amazone af.

Voordat de Spanjaarden het gebied binnendrongen, zouden in het gebied zo’n 50 miljoen mensen hebben gewoond. Pizarro maakte er zijn handelsmerk van de indianen meedogenloos aan te pakken. Hij folterde hen door hen levend te verbranden of hen door honden te laten verscheuren als ze niet vertelden waar hij kaneel en goud kon vinden.

Door talloze veldslagen raakten de stammen gedecimeerd. Ze waren geen partij in de oorlogen tegen de Spanjaarden en hadden geen weerstand tegen de ziekten die de Europeanen meebrachten. De steden en dorpen van de indianen raakten praktisch ontvolkt en werden overwoekerd door het regenwoud.

Amazone-indiaan en Aboriginal

BOSTON (RD). De leden van de twee indianenstammen Surui en Karitiana uit het Amazone­gebied delen opvallend veel erfelijk materiaal met Aboriginals uit Australië en de oer­bewoners van Nieuw-Guinea.

Dat ontdekte Pontus Skoglund, populatie­geneticus van de Harvard Medical School in het Amerikaanse Boston. Hij en zijn collega David Reich publiceerden hun onderzoek eerder deze week in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.

Een voor de hand liggende verklaring hiervoor hebben ze niet. Maar ze vermoeden dat verre familie van de Aboriginals en de Papoea’s de Beringstraat bij Alaska is overgestoken. Later zou dit mysterieuze volk –dat inmiddels niet meer bestaat– grotendeels zijn verdrongen door de voorouders van de huidige indianen.

David Meltzer, archeoloog van de Southern Methodist University in Dallas, noemt de theorie „aantrekkelijk.” Jennifer Raff, antropologisch biochemicus van de University of Texas reageerde: „Het is het meest verrassende onderzoeksresultaat sinds tijden.”