Het is een waar snoepwalhalla in het centrum van Kiev. Op de eerste verdieping planken vol met plakken chocolade: van puur tot en met melk met sesamzaadjes. Of met cacao uit Tanzania, Java of Ecuador. Een etage lager bakken gevuld met snoep, chocolade en zuurtjes. Met in een koeling de lekkernij van Kiev: Kievse taart, gemaakt van schuim, hazelnoot en room. Om van te watertanden.

De eigenaar van deze winkel is de Oekraïense president Petro Porosjenko, de chocoladekoning van Oekraïne. Multimiljonair geworden door de handel in snoep en chocolade, geproduceerd in zijn bedrijf Rosjen. Daarnaast heeft Porosjenko, tevens oud-minister, tal van andere bezittingen, zoals het een Oekraïense oligarch betaamt. Volgens het Oekraïense tijdschrift Forbes bedraagt zijn vermogen 671 miljoen euro.

Een van de grootste wensen van de demonstranten tijdens de revolutie een jaar geleden was het breken van de macht van de oligarchen. Overwegend mannen die hun rijkdom vergaarden nadat de vroegere Sovjetrepubliek in 1991 haar onafhankelijkheid kreeg. Ze verdedigen hun belangen door middel van een eigen parlementszetel, het financieren van gedeputeerden en het sponsoren van politieke partijen. Met hun eigen media beïnvloeden ze de publieke opinie.

Ze verstikken Oekraïne. „Oligarchen houden noodzakelijke hervormingen tegen omdat die hun belangen schaden”, zegt politicoloog Andrej Jermolajev (46) in zijn werkkamer in het centrum van Kiev. Met zijn instituut adviseert hij het Oppositie Blok, de opvolger van de Partij van de Regio’s van de vorig jaar verdreven president Viktor Janoekovitsj.

Een van Porosjenko’s belangrijkste agendapunten is het proces van ”de-oligarchizatsija”. Maar kan Porosjenko het oligarchensysteem, waarmee hij zelf is verweven, vernietigen? Ruim een jaar na de revolutie proberen de oligarchen het politieke landschap te bepalen. Het Oekraïense tijdschrift ”Een nieuwe tijd” liet in een grafiek zien dat naast Porosjenko oligarchen zoals Rinat Achmetov, Igor Kolomojski, Viktor Pintsjoek en Dmitri Firtasj hun lijntjes hebben naar de politiek.

Dmitri Loebinets (33), gedeputeerde namens Blok Porosjenko, beseft dat de macht van de oligarchen moet worden gebroken. Tot zijn spijt moet hij erkennen dat de media nog altijd in handen zijn van de oligarchen. Aan de andere kant prijst Loebinets buiten op een bankje bij het parlement de maatregelen die zijn genomen om te voorkomen dat oligarchen zich verder verrijken. „Het is oorlog en zwaar voor iedereen. Er gelden geen uitzonderingen. We snijden in subsidies en in de pensioenen. Dan moeten we ook de winsten van de oligarchen aanpakken via belastingen. Al 24 jaar parasiteren zij op het budget.”

Politicoloog Jermolajev is niet onder de indruk. Hij pleit voor het beperken van de politieke macht van de oligarchen, zoals het herzien van alle wetten die de band tussen politiek en het bedrijfsleven ondersteunen. Van Porosjenko verwacht hij niet zulke stappen. Die ondermijnen zijn positie.

Porosjenko is als president niet onbesmet. Hij kocht een fabriek nadat hij aantrad als president, de tv-zender Kanal 5 staat nog steeds onder zijn leiding en hij heeft vrienden op belangrijke politieke posities geplaatst. In tal van andere bedrijven heeft hij een stem. Begin juni zei Porosjenko dat hij afstand zal doen van zijn Rosjenaandelen, zodat er een einde komt aan de insinuaties, gaf hij als motivatie. Door zijn zakenimperium is Porosjenko niet een president die boven de partijen staat.

Loebinets noemt hem geen oligarch, maar een zakenman die alles eigenhandig heeft opgebouwd. Volgens hem heeft Porosjenko alle banden met het zakenleven verbroken. Dat Porosjenko een fabriek kocht tijdens zijn presidentschap kan Loebinets bevestigen noch ontkennen. Boris Lozjkin, hoofd van de presidentiële administratie, beweert dat Porosjenko alles wil verkopen, maar dat dit niet lukt. Investeerders komen niet naar een bijna failliet land en oorlog voert.

De 48-jarige Jelena loopt kauwend op chocolade de Rosjenwinkel uit. Ze heeft andere prioriteiten dan een oligarchenstrijd. „Laten ze er eerst voor zorgen dat gepensioneerden wat kunnen kopen. Mijn tante heeft amper geld voor brood”, moppert ze.

Dit is het slot van een tweeluik over Oekraïne.