De waldenzen zijn een voorreformatorische beweging die tegenwoordig vooral in Italië bestaat. Door immigratie heeft de kerk ook in Argentinië en Uruguay wortel geschoten. In Italië gaat het om een kleine gemeenschap met zo’n 25.000 leden. Dat kan de reden zijn dat alleen een Italiaanse, Argentijnse of Uruguayaanse paus oog heeft voor de groep en de betekenis van een officieel bezoek op waarde kan schatten.

De laatste Italiaanse paus was Paulus VI, die in 1978 stierf. Hij was de eerste paus die vertegenwoordigers van de waldenzen ontmoette, maar die ontmoeting vond plaats in het Vaticaan. Er kwamen bij die gelegenheid geen verontschuldigingen.

Ook zijn opvolgers schuwden de contacten met de Waldenzische Kerk niet. Maar ook die ontmoetingen vonden steeds plaats in het Vaticaan of in het pauselijke zomerverblijf in Castel Gandolfo.

Franciscus kent de waldenzen goed uit de tijd dat hij aartsbisschop van Buenos Aires was. De Argentijnse hoofdstad telt twee waldenzische gemeenten.

Na de joodse gemeenschap zijn de waldenzen de oudste religieuze minderheid in Italië. Evenals de joden hebben de waldenzen geleden onder de inquisitie en de contrareformatie.

De waldenzen ontstonden als een armoedebeweging in de twaalfde eeuw. In 1184 werden ze geëxcommuniceerd. De paus riep in 1488 zelfs op tot een kruistocht tegen de waldenzen. Die oproep leidde ertoe dat de gemeenschap zich terugtrok in Pinerolese, tussen Turijn en de Franse grens.

In 1532 sloten de waldenzen zich aan bij de Reformatie. Halverwege de negentiende eeuw kregen ze in Piëmont burgerrechten. In 1853 werd de eerste waldenzische kerk buiten het district Pinerolese gesticht. Precies deze kerk deed paus Franciscus gisteren aan. „Ik vraag jullie om vergeving wegens ons handelen en ons gedrag tegenover jullie, dat niet christelijk en zelfs niet menselijk was”, zei de paus.

Gastheer ds. Eugenio Bernardini, de voorzitter van de Ronde Tafel, het uitvoerend orgaan van de Waldenzische Kerk, was zeer verheugd over de woorden van de paus. „Met dit bezoek laten we de vervolgingen achter ons en beginnen we met een evangelisch getuigenis.” In zijn toespraak vroeg ds. Bernardini zich echter ook af waarom de waldenzen volgens de Rooms-Katholieke Kerk geen echte kerk zouden vormen en waarom er geen intercommunie zou kunnen bestaan. De paus beantwoordde in zijn speech deze vragen niet direct. Wel zei hij: „Een van de vruchten van de oecumenische beweging is de herontdekking van de broederschap die allen verenigen die in Jezus Christus geloven en in Zijn naam zijn gedoopt.”

Het is de tweede keer dat paus Franciscus een officieel bezoek aan een protestantse kerk brengt. In juli 2014 bezocht hij een pinksterkerk. De ontmoeting in de waldenzische kerk vond plaats in het kader van zijn tweedaagse bezoek aan Turijn, waarmee de paus het jaar van de lijkwade van Turijn afsloot.