Kunstenaarskolonie Katwijk in de kijker
KATWIJK. Is Katwijk een kunstenaarskolonie of niet? De gemeente meent van wel, het Katwijks Museum denkt van niet. Moeilijk doen ze er niet over, samen met de Kunstvereeniging Katwijk werken de organisaties hard aan de bekendheid van Katwijk als schildersdorp. Want dat is het in ieder geval.
”Grenzeloos schilderachtig” heet de nieuwste tentoonstelling van het Katwijks Museum. Pierre Bedouelle, secretaris-generaal van de European Federation of Artists Colonies (EuroArt), opent op 4 juli de expositie van schilderijen die tussen 1873 en 1914 in Katwijk of vijf andere aan zee gelegen kunstenaarsdorpen zijn ontstaan.
EuroArt ziet Katwijk in ieder geval wel als een kunstenaarskolonie, want op 18 en 19 september houdt de Europese Federatie van Kunstenaarskolonies haar ledenvergadering in het dorp.
Reden voor de gemeente Katwijk om de kunstgeschiedenis van het dorp eens wat meer bekendheid te geven. SGP-wethouder J. C. Knape (Kunst en Cultuur) vertelt in het monumentale gemeentehuis dat veel inwoners en bezoekers niet weten hoeveel kunstenaars Katwijk heeft geherbergd. „Natuurlijk is daar in het Katwijks Museum veel over te zien en te horen, maar we wilden ook in de buitenruimte daar aandacht aan geven.”
Informatiepanelen
De gemeente heeft nu opdracht gegeven om zes informatiepanelen van cortenstaal te laten maken. Cortenstaal is een metaalsoort met een bruine roestkleur. Op vijf panelen wordt een Katwijks schilderij afgebeeld. „Die palen komen op de plek waar de schilders ook ongeveer zaten op het moment dat ze bezig waren met hun kunstwerk. Mensen kunnen dus het verschil tussen vroeger en nu zien.” Op het zesde paneel komt informatie over de kustversterking bij Katwijk.
De panelen worden onthuld tijdens de conferentie van EuroArt. Het is de bedoeling dat na de herinrichting van het centrum er daar ook panelen komen. De gemeente betaalt voor de eerste zes panelen zo’n 9500 euro en het Katwijks Museum en de Kunstvereeniging Katwijk dragen 5500 euro bij.
Onderliggend doel is volgens Knape dat Katwijk meer in de kijker komt van cultureel geïnteresseerde toeristen. „Slechts een klein deel van de inkomsten komt in Katwijk uit het toerisme. Dat kan best wat groeien. Katwijk heeft veel te bieden, maar dat is nog relatief onbekend.”
Bang dat een groeiend aantal toeristen de rust in het dorp gaat verstoren, is Knape niet. „Katwijk is altijd al een eigenzinnige familiebadplaats geweest voor gezinnen, fietsers, wandelaars en cultureel ingestelde bezoekers. We gaan dan ook geen grote hotels bouwen, maar stimuleren bijvoorbeeld wel het opzetten van bed and breakfast-plekken. Natuurlijk is het weleens balanceren, maar er is zeker ruimte voor groei. Wel binnen de grenzen van de eigenheid van Katwijk.”
Gastvrij
Dat Katwijk altijd al gastvrij is geweest, blijkt uit de vele kunstenaars die zo rond 1900 in het dorp bivakkeerden. Elke badgast moest zich toen laten registreren en daarom weet directeur Kees van der Plas van het Katwijks Museum dat er in die tijd zeker 1000 kunstenaars in Katwijk woonden of logeerden. „Katwijk stond bekend als een schilderachtig dorp. Vooral de vissersschuiten op het strand konden op belangstelling van schilders rekenen.”
Toch was Katwijk volgens de officiële definitie geen kunstenaarskolonie, zegt Van der Plas. „Het gaat dan om concentraties van beeldend kunstenaars die elkaar sterk beïnvloeden. Dat was in Katwijk niet het geval, hoewel er wel overeenkomsten zijn tussen schilderijen die in Katwijk gemaakt zijn. Vaak is het kleurgebruik licht en is de horizon vrij hoog geschilderd.”
Kenmerkend aan een kunstenaarskolonie is verder dat de schilders zich vaak afsloten van de omgeving. In Katwijk was dat zeker niet het geval, zegt Van der Plas. „Kunstenaars waren in het dorp van harte welkom. Zolang ze zich niet bemoeiden met de traditionele gang van zaken, waren de verhoudingen goed. Katwijkers zijn nogal eigenzinnig en dat geldt ook voor kunstenaars. Misschien dat ze het daarom wel goed met elkaar konden vinden.”
Hoe goed de band tussen de kunstenaars en Katwijk was, bleek wel in 1921. De Oude Kerk was vervallen tot rederijschuur. De Katwijkers wilden haar slopen, maar de kunstenaars wilden hun geliefde schilderobject niet kwijtraken. Ze organiseerden een veiling waarop hun kunstwerken werden verkocht. De opbrengst was voor de Oude Kerk. Van der Plas: „De onverkoopbare doeken zijn nog jaren eigendom van de kerkvoogdij geweest. Nu hangen ze hier, in ons museum.”
www.rd.nl/kunstinkatwijk, schilderenaanzee.nl, katwijksmuseum.nl
Zie ook:
