Ook heeft het oeroude gebouw, waarvan sommige elementen dateren uit de twaalfde eeuw, nu een wc. Naast de deur die naar de toren leidt, staan de kastjes met een gootsteen en opbergruimten. Het monumentale godshuis in Bly Sté (Blijdenstein), dat ”goede plek” betekent, is de afgelopen maanden voor 150.000 euro verbouwd. Op 26 april vond de eerste dienst in de vernieuwde kerk plaats.

Een keuken in de kerk, het is wat apart, maar het mocht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Mits de bouwvakkers voorzichtig zouden omspringen met de muren.

De meest in het oog springende nieuwigheid is een tochtsluis. Zo’n 500 jaar stapte de kerkganger meteen het bedehuis binnen. Vooral in de winter hadden mensen die vlak bij de ingang zaten, koude voeten. Dat is nu verleden tijd. In overleg met de rijksdienst maakte een bouwbedrijf een tochtportaal van eikenhout. Het lijkt net alsof dit er altijd heeft gezeten. In de glazen deuren is het fraaie logo van de kerk geslepen. De oeroude buitendeur ging altijd naar binnen toe open. Dat was niet veilig. Nu zwaait hij naar buiten.

Zoals zo vaak begon de verbouwing met een relatief kleine wens en ontstond er daarna een lawine aan werkzaamheden. De gemeente wilde een keuken en een toilet. Ze wil de Bartholomeuskerk namelijk vaker gaan verhuren en dan is het onhandig als de koffiejuffrouw met haar kar vanaf het kerkelijk centrum 200 meter over oude keien moet hobbelen alvorens bij de kerk aan te komen.

Al snel bleek dat ook de verwarming aan vervanging toe was. En die hinderlijke buizen die de voeten moeten verwarmen, konden beter onder de houten vloer liggen. De buizen verdwenen onder de vloer, maar de bezoekers kunnen nog altijd rekenen op verwarmde voeten. Veel banken kregen een nieuw verfje en ze werden ook wat comfortabeler gemaakt. Een randje dat hinderlijk in de nek drukte verdween en de zitting kreeg er 5 centimeter bij.

Een aantal banken voor het koor staat vanaf nu los. Ze kunnen gedraaid worden, zodat bezoekers in plaats van met hun rug nu ook met hun gezicht naar het koor kunnen zitten. Een paar weken geleden, toen alles klaar was, kregen de muren in de kerk een nieuwe laag witte verf. „We zijn zeer tevreden met het eindresultaat. Het gebouw kan weer honderd jaar mee”, zegt de voorzitter van het college van kerkrentmeesters, Klaas Rooze (64).

De eerder genoemde verhuur is broodnodig. Het oude gebouw kost de hervormde gemeente Ruinerwold gemiddeld 15.000 euro per jaar en dan gaat het puur over het onderhoud. „Per activiteit rekenen we zo’n 250 euro”, zegt Rooze. „Met een keukentje en een toilet wordt het pand wat aantrekkelijker.”

De Bartholomeuskerk kan er weer tegen. De laatste restauratie vond plaats van 1921 tot 1923. De oude kerk stond zo’n beetje op instorten en men vroeg zich af of het gebouw gesloopt moest worden. Gelukkig besloot het toenmalige kerkbestuur een van de mooiste kerkjes van Drenthe te restaureren. Het orgel werd verplaatst naar de westmuur, de gotische ramen kregen glas-in-lood en de verzakte noordmuur werd vernieuwd en met steunberen verstevigd. Ook kreeg de kerk een tongewelf, een houten zolder. De sacristie, die eeuwenlang werd gebruikt als kolenhok, kreeg haar oude glorie terug. In de hoek is nog altijd het wasbekken te zien. Het water liep hier naar buiten, over het kerkhof. Zo ontstond het spreekwoord ”Gods water over Gods akker laten lopen.”

Hervormde kerk Ruinerwold

De hervormde kerk van het Drentse Ruinerwold, gelegen in de buurtschap Blijdenstein, is sinds het begin van de zestiende eeuw gewijd aan de heilige Bartholomeus en heet ook na de Reformatie nog steeds Bartholomeuskerk. Voor de verbouwing in 1500 was de kerk gewijd aan Maria Magdalena. Ze was eeuwen onderdeel van het benedictijner klooster, totdat dit in 1325 verhuisde naar De Wijk. Het is een tweebeukige kerk. De hoofdbeuk is twaalfde-eeuws en wordt al in 1152 genoemd. Na een brand in 1500 werd de romaanse kerk verbouwd tot een gotisch bedehuis. Elementen van de romaanse bouw zijn in de muren te zien. De toren, opgetrokken aan het begin van de vijftiende eeuw, is ontworpen door de Ruiner architect Johannes die Werckmeister. De spits dateert van 1730.