Elizabeth Musser: een huismus met een gevoelige ziel
Elizabeth Musser is erg blij met haar Nederlandse lezers. De populaire Amerikaanse romanschrijfster heeft haar laatste pennenvrucht ”Aan de andere kant van de bergen” speciaal voor hen geschreven.
Ze oogt vermoeid, de inmiddels 55-jarige schrijfster. Dat is ze ook, zegt ze. Haar werk als zendelinge slokte de afgelopen tijd veel van haar energie op.
Vijf jaar geleden kreeg het zendingsechtpaar Musser een nieuwe baan, waarvoor ze elke maand naar een ander Europees land moeten reizen. „Jarenlang zijn we in Frankrijk voor de organisatie International Teams betrokken geweest bij het stichten van Franse protestants-evangelische kerken. Nu bezoeken we als pastoraal werkers door heel Europa zendingswerkers die verbonden zijn aan onze zendingsorganisatie om hen te begeleiden en te coachen.”
Hoezeer Musser ook van het werk houdt, het reizen vergde meer van haar dan ze vooraf had kunnen denken. „De balans is weg.”
Sabbatical
Ze is toe aan een sabbatical, een halfjaar rust. „Een mooi Bijbels principe”, vindt ze. „De Joden hadden elke zeven jaar een sabbatsjaar, waarin het land niet bewerkt mocht worden. En dan was er ook nog één keer in de vijftig jaar het jubeljaar.”
Het liefst zou ze tijdens haar sabbatical wekenlang alleen in een huisje aan het strand zitten. Dat zit er waarschijnlijk niet in, maar voor Musser is het al genoeg om even een jaar niet te hoeven reizen. „Het is niet de bedoeling dat het een vakantie wordt, maar een tijd van afstand nemen, schrijven en rusten.”
Het gevaar voor elke zendingswerker is dat er nooit een rustmoment komt, weet ze uit ervaring. Ook vakantie nemen is voor mensen met haar beroep moeilijk. „Je wordt vaak onderhouden door een achterban van donateurs, en daardoor voel je je al snel schuldig als je een deel van dat geld gebruikt om even rust te nemen.”
Daarom wijzen de Mussers andere zendelingen vaak op het risico van een burn-out, het belang van het houden van de sabbatsdag en het nemen van rust. „Ik had gewild dat er anderen waren geweest die ons dit hadden voorgehouden toen wij jonge zendelingen waren. Evangelische christenen zijn vaak geneigd hard voor God te willen werken. En dat terwijl Hij wil dat we bij Hem komen zitten en tijd met Hem doorbrengen.”
Zwakheid
Musser is, als een van de weinige succesvolle Amerikaanse romanschrijfsters, open over haar valkuilen en persoonlijke problemen. Dat doet ze bewust, zegt ze. „Gods kracht wordt zichtbaar in onze zwakheid. Ik wil niet dat mensen mij op een voetstuk plaatsen. Daarom vertel ik hun dat ik worstel met depressie en een chronische ziekte. Dat ik me vaak schuldig en zondig voel en worstel met onzekerheden omdat ik me met andere mensen vergelijk.”
Ook in haar boeken schuwt ze het niet om over moeilijke thema’s te schrijven, zegt ze. „Ik noem mijn boeken ”entertainment met een ziel”. Een goede plot is belangrijk, evenals intrige, mysterie en liefde, maar ik wil dat mijn verhalen nog dieper gaan. Ik ben niet van de makkelijke antwoorden. En dat waarderen mijn lezers. Soms krijg ik briefjes waarin staat: Bedankt voor het schrijven van boeken die niet zo ”fluffy”, niet zo oppervlakkig zijn.”
Tegenvallers
Het schrijven van zulke boeken kost echter tijd. En die heeft ze niet zo veel. „Nu ik vaak moet reizen, is het moeilijk om door te gaan met schrijven. Telkens als we weer in Frankrijk zijn heb ik tijd nodig om weer terug te komen in mijn verhaal.”
Ze ondervindt nog meer tegenvallers in haar werk als auteur. „Christelijke vrouwen in Amerika willen alleen romans lezen die zich in Amerika afspelen. Mijn uitgevers wilden dit boek daarom niet publiceren, omdat het over Europa gaat.”
Uitgevers in Amerika verkeren in zwaar weer, zegt ze, zeker de christelijke. Vandaar dat ze kritischer zijn geworden. „Er worden heel wat minder romans verkocht dan vroeger. Veel boekhandels gaan dicht, andere schrappen hun sectie christelijke fictie.”
Spanning, romantiek en amishverhalen verkopen nog wel goed, maar daar waagde ze zich tot nu toe niet aan. „Mijn agent heeft mij geadviseerd om gewoon te blijven schrijven voor traditionele uitgeverijen. En eventueel boeken in eigen beheer uit te geven.”
Gelukkig vinden haar romans nog steeds gretig aftrek in landen als Nederland en Duitsland. „Vandaar dat ik mijn nieuwste roman voor de Nederlandse markt geschreven heb.”
Vluchtelingen
”Aan de andere kant van de bergen” gaat over Iraanse vluchtelingen die via de bergen richting Turkije aan het Iraanse regime proberen te ontsnappen. Ze moeten een levensgevaarlijke route volgen, om in Europa tot de ontdekking te komen dat het leven daar voor hen ook niet gemakkelijk is.
Mussers roman gaat over de asielzoekers die in het Oostenrijkse Traiskirchen in aanraking komen met een christelijk centrum voor vluchtelingen: The Oasis. Dit werkelijk bestaande centrum is onderdeel van de zendingsorganisatie International Teams, waar ook het echtpaar Musser voor werkt. De zendelingen van The Oasis proberen praktisch en geestelijk hulp te bieden aan vluchtelingen.
”Aan de andere kant van de bergen” is deels gebaseerd op waargebeurde feiten. „Zelfs de namen van de personen die daar werken zijn hetzelfde als in het boek, evenals hun karakters.” Lachend: „Daar heb ik hun eerst toestemming voor gevraagd. Ze hadden er geen moeite mee.”
Ook Nederland komt in het boek voor. Zo heeft Musser het over een fictieve radiozender met de naam World Wide Radio. „Ik bedoel hiermee Trans World Radio.”
Inspiratie voor de roman kreeg ze onder meer toen ze in contact kwam met een medewerker van Trans World Radio (TWR) die haar over zijn werk vertelde. „Hij liet me een brief zien van een Iraanse vrouw die door een radio-uitzending van TWR tot geloof was gekomen. Dat vond ik zo indrukwekkend. Toen we op bezoek waren geweest bij The Oasis en daar nog veel meer verhalen van vluchtelingen hadden gehoord, besloot ik om aan deze problematiek een boek te wijden.”
Actueel
Dat de vluchtelingenproblematiek juist actueel zou zijn bij publicatie van haar boek, had Musser niet kunnen bevroeden. „Ik wil ook geen politiek statement maken, maar gewoon een verhaal vertellen.”
Wel is ze ervan overtuigd dat christenen een taak hebben wat betreft vluchtelingen. „De Bijbel heeft veel te zeggen over zorg voor vreemdelingen, zowel het Oude als het Nieuwe Testament.”
Dat dit niet voor iedere christen een gemakkelijke opdracht is, beseft ze als geen ander. „Ik ben een huismus. En ook als zendingswerker ben ik niet sterk of flamboyant, zoals de hoofdpersoon van mijn nieuwe roman. Ik ben een gevoelige ziel. Het liefst blijf ik thuis met een boek. Maar God duwt me uit mijn comfortzone en stelt ons in staat om door Zijn kracht dingen te doen waar we anders niet eens van zouden dromen.”
Boekgegevens
”Aan de andere kant van de bergen”, Elizabeth Musser; uitg. Voorhoeve, Utrecht, 2015; ISBN 978 90 297 2347 3; 415 blz.; € 22,50.