„Vrouwen kunnen binnenkort zelf abortus plegen”, kopte De Telegraaf onlangs boven een artikel over de abortuspil. Een volkomen terechte conclusie. Minister Schippers liet in het vragenuurtje van 31 maart weten wel te voelen voor de redenering van Women on Waves (WoW) dat het hier niet gaat om het afbreken van de zwangerschap, maar om een overtijd­behandeling. Een kromme en foute gedachte van een minister die verantwoordelijk is voor de zorg in Nederland.

Elke gynaecoloog, verlos­kundige en huisarts weet dat zodra een eicel bevrucht is, er nieuw leven is ontstaan. Binnen 48 uur stoot het embryo een eiwit af dat de hormoon­huishouding van de moeder op zijn kop zet. Dat moet ook wel, anders zou middels de menstruatie het embryo worden afgestoten. Op het moment dat de moeder merkt dat de menstruatie uitblijft, is zij naar de medische wetenschap al vier weken zwanger.

Wetgeving

De minister van VWS moet op de hoogte zijn van deze simpele feiten. Een abortuspil is geen overtijd­behandeling, maar een vorm van abortus. Het prille leven van een kind wordt afgebroken. Volgens de Inspectie voor de Gezond­heidszorg (IGZ) valt een vroege abortus wel onder de strafwet, en artsen mogen Sunmedabon, de abortuspil, enkel voorschrijven „indien zij een vergunning hebben in het kader van de Wet afbreking zwangerschap (WAFZ)”, aldus het multimediaal platform voor artsen Medisch Contact.

WoW meent bij monde van de dames Gomperts en Kleiverda dat wanneer een vrouw zestien dagen of minder over tijd is, er juridisch geen sprake is van een zwangerschap. Omdat de zwanger­schapsafbreking binnen die termijn plaatsvindt, valt deze daardoor niet onder de abortus- en strafwet. Volgens de inspectie hebben zij het echter mis. En toch wil minister Schippers dat de huisarts de abortuspil voor moet kunnen schrijven om het prille leven af te breken.

Er moet kritisch gekeken worden naar de Wet afbreking zwangerschap. De achterliggende jaren zijn er tientallen onderzoeken geweest die met nieuwe feiten en cijfers zijn gekomen en aantonen dat een abortus serieuze gevolgen heeft. Cijfers die er niet om liegen. Vrouwen zijn veelal niet geholpen met een abortus.

Kamerlid Bergkamp (D66) heeft „diep respect” voor het werk van Women on Waves en is samen met minister Schippers bereid om de wet zodanig aan te passen dat abortus nog gemakkelijker wordt. Ze beseft niet dat er dan nog meer mensen in de hulp­verlening terechtkomen. De oude abortuswet moet worden geëvalueerd en grondig worden herzien. Een maand geleden stuurden wij bijna alle huisartsen in Nederland een medicijn­doos toe, inclusief een boekje met verhalen van vrouwen die een abortus hebben ondergaan. Bij dat doosje zat een bij­sluiter met alle bijwerkingen van en alternatieven voor een abortus. In de media bleef het stil, maar de doosjes werden met tientallen tegelijk bijbesteld door huisartsen.

Transparant

Blijkbaar denken niet alle huis­artsen hetzelfde als een abortusarts in een abortuskliniek. Een huisarts vertelde bijvoorbeeld dat hij in zijn praktijk meerdere malen heeft meegemaakt dat een zwanger meisje besloot het kindje te behouden. Een abortus­kliniek heeft haar bestaansrecht op grond van abortussen. Advies om van abortus af te zien, zal niet zomaar worden gegeven door een kliniek. Dat is immers inkomstenderving. Wijzen op mogelijke psychische gevolgen zal ook zomaar niet gebeuren. De cliënt zou eens van een abortus willen afzien…

Een ander probleem is dat bij het voorschrijven van een abortuspil het nog niet zeker is of deze ook wordt ingenomen. Telt alleen het verstrekken van de pil al mee bij de registratie van een abortus? De werkelijke abortuscijfers worden steeds minder transparant.

Als de abortuspil de drempel voor abortus in de praktijk verlaagt, zouden de aantallen omhoog kunnen gaan. Echter, als er een lek is bij de registratie zou ook zomaar kunnen blijken dat het lijkt alsof het aantal abortussen in Nederland daalt. De abortuspil is er al geruime tijd en wordt volop gebruikt. Afgeschaft zal de pil niet worden en als we moeten kiezen uit twee kwaden, dan hebben wij liever dat de huisarts hem voor kan schrijven dan dat het alleenrecht bij een abortuskliniek ligt. Een abortuskliniek handelt louter uit commercieel oogpunt – zoals blijkt uit een onderzoek ge­publiceerd in de Volkskrant van 13 februari 2014.

Overigens: een belangrijke abortusmethode blijft volledig buiten beeld in de discussie. De morning-afterpil was enkele jaren geleden alleen te verkrijgen op doktersrecept, daarna via de apotheek, toen via internet en tegenwoordig wordt deze pil al voor 7,50 euro verhandeld in het uitgaansleven. Deze pil zorgt ervoor dat een eventuele bevruchte eicel zich niet kan innestelen in de baarmoeder. Het leven begint bij de conceptie. Ook de morning-afterpil werkt abortief.

De auteur is voorlichter van de Stichting Schreeuw om Leven.