„In het stadhuis van Apeldoorn kregen we gisteren van burgemeester Berends een medaille, als dank voor onze inzet aan het einde van de Tweede Wereld­oorlog. Het is een kruis met het getal 70 aan een oranje lintje.

De burgemeester zei dat Canadese veteranen meer zijn dan een pagina in de geschiedenisboeken. U bent de geschiedenis, sprak hij. Onze strijd legde de basis voor vrijheid en democratie in Nederland, vertelde de burgemeester. En dat was passend, want we zaten in de raadzaal.

Apeldoorn is veranderd in de loop van al die jaren. Maar Paleis Het Loo herken ik natuurlijk nog. Ons hoofdkwartier zat zelfs tijdelijk in het paleis.

Ik weet nog van een gebeurtenis in 1985; het was op een groot plein in Apeldoorn. Een vrouw vroeg of ze een foto van ons mocht maken. Toen ze dat had gedaan, wilde ze ons wat geven. Ze haalde chocolade uit haar tas. Ik heb het nog. Nederlanders zullen nooit vergeten wat Canadezen voor hen deden. En wij zullen nooit vergeten wat Nederlanders voor ons deden.

Na de oorlog keerde ik terug naar Canada en werkte in de autobranche. Na mijn pensionering ben ik op scholen lezingen gaan geven over de oorlog, maar daar ben ik mee gestopt. Steevast kreeg ik de vraag hoeveel Duitsers ik had gedood. Maar daar gaat het niet om. De belangrijkste vraag is waarom de oorlog plaatshad en dat we dankzij een heleboel van die gesneuvelde jongens nu in een vrij land leven.

Samen met de andere Canadese veteranen die in Apeldoorn, Almelo, Deventer, Nijverdal en Zutphen verblijven, zie ik uit naar zaterdag. Dan sluiten we ons bezoek aan Nederland af met een parade door het centrum van Apeldoorn.

Vijf jaar geleden was ik er ook bij. Wat ik op zo’n moment voel? Emoties, dankbaarheid, liefde, respect. Zo veel mensen langs de kant die juichen, klappen, je bloemen geven. Het is iedere vijf jaar weer een geweldig gebeuren. Van ons mag het zo blijven.”

Dit is het slot van een drieluik waarbij Herb Pike wordt gevolgd tijdens zijn bezoek in Nederland.