In zijn laatste column over duurzaamheid en economie poogde Van der Tang (RD 28-4) een christelijke visie op het begrip duurzaamheid te formuleren. Hoewel hij terechte punten aansnijdt, schiet zijn visie toch ernstig tekort.

Laat ik beginnen met de herkenningspunten. Zo merkt Van der Tang op dat christelijke waarden en normen –zoals het in ere houden van de zondag– een bijdrage kunnen leveren aan het terugdringen van de CO2-uitstoot. Ook ageert hij tegen de wegwerpcultuur en „nodeloze verspillingen.” Soberheid is inderdaad zowel in het licht van het christelijk geloof als uit overwegingen van duurzaamheid een aanbeveling. Gods geboden zijn goed voor alle mensen.

Maar toch schiet de visie van Van der Tang tekort. Want klimaatverandering los je niet op door geen sportstadions te bouwen of porno te verbieden, maar vergt een bredere aanpak.

Niet wegkijken

Een christen ziet actuele problemen onder ogen. Dat betekent dat hij niet wegkijkt als 97 procent van de onderzoekers wereldwijd aangeeft dat het klimaat verandert. Er zijn helemaal geen „ingewikkelde pretentieuze klimaatmodellen” nodig om te zien dat de temperatuur wereldwijd stijgt en de neerslag onregelmatiger wordt. Dit heeft een enorme impact op het leven van mensen. Zo worden landen als Bangladesh bedreigd met overstromingen. Ook worden enorme gebieden in Afrika en Zuid-Europa door verwoestijning ongeschikt voor de landbouw, waardoor de voedselvoorziening van duizenden mensen wordt bedreigd. Klimaatverandering is dus wel degelijk een groot probleem en een christen wil die dan ook tegengaan uit liefde voor de medemens en de schepping.

Smogvorming in steden en de aardbevingen in Groningen zijn regelrecht het gevolg van menselijk handelen en begeerte. Een opmerking zoals: „Fossiele brandstoffen moeten dankbaar worden benut”, is dan ook niet zo zuiver als het lijkt.

Nee, een christen wil rentmeester zijn, maar is daarmee niet meteen „doorgeslagen in utopisch duurzaamheidsdenken.” Het betekent echter dat hij de balans zoekt tussen bouwen en bewaren. En hoewel bouwen meestal makkelijker is dan bewaren, moeten we deze handschoen toch oppakken. En helaas is alleen het verbieden van porno, het in ere houden van de zondag en het afschaffen van zwembaden –zoals Van der Tang suggereert– niet genoeg om het huidige klimaatvraagstuk op te lossen.

Nuchtere SGP’er

Daarom is het van belang dat de overheid, organisaties, bedrijven en burgers samen aan het werk gaan om het energie- en grondstoffengebruik terug te dringen. Dat is niet een linkse lobby, daar kunt u gewoon een nuchtere SGP’er voor blijven. De Nederlandse overheid kan een grote bijdrage leveren tijdens de klimaattop later dit jaar. Laten we dat initiatief positief benaderen en als rijk land het beste jongetje van de klas zijn, ook al kost dat geld. Want alleen dan kunnen we van andere, minder rijke landen verwachten dat ook zij investeren in duurzaamheid.

Ook kan Nederland zijn kennis over waterbouw en dijken exporteren. Op kleiner niveau kan bijvoorbeeld een kerk haar dak volleggen met zonnepanelen en zo stroom voor de hele wijk produceren. Bedrijven moeten investeren in nieuwe technieken, waardoor er minder grondstoffen en energie nodig zijn bij de productie. En we moeten vaker de auto laten staan en de fiets of de trein pakken. Ook investeringen in innovatieve en zekere bronnen van groene energie zijn noodzakelijk. Zo kunnen we in het groot en in het klein onze ecologische voetafdruk verkleinen.

Deze maatregelen zijn niet allemaal populair. Het is makkelijker om ze weg te zetten als „alternatieve onrendabele bronnen van energie die slechts bij de gratie van de fiscus bestaan.” Maar dat is niet het eerlijke verhaal. Investeren in duurzaamheid en invulling geven aan rentmeesterschap is moeilijk, maar wel nodig. Zeker voor Nederland is er werk aan de winkel, want met slechts 5 procent groene energie lopen wij achter in Europa. Wanneer iedereen zou leven als de gemiddelde Europeaan, zouden er drie aardes nodig zijn. Het is belangrijk om te beseffen dat we verantwoordelijkheid dragen voor de honger in Afrika en de overstromingen in Bangladesh.

Verticaal

De visie van Van der Tang op duurzaamheid schiet dus duidelijk tekort. Een christen kan en mag niet langer wegkijken van de (milieu)problematiek in de wereld. Het is dan ook belangrijk dat een christen zich actief bezighoudt met duurzaamheid. Want juist hij kan een extra dimensie aanbrengen in het begrip duurzaamheid. Voor een niet-christen is duurzaamheid een horizontaal begrip; iets wat gaat over de aarde, de flora en fauna en de mens. Voor een christen is duurzaamheid meer. Voor hem is duurzaamheid een verticaal begrip, het vervullen van de opdracht van de Schepper.

Kortom, een christen schuwt roofbouw, wil het gebruik van fossiele energie terugdringen en probeert zijn ecologische voetafdruk te verkleinen. Alleen op deze manier kunnen we verantwoording afleggen aan onze Schepper over de manier waarop we met Zijn schepping zijn omgegaan.

De auteur maakt deel uit van de commissie duurzame ontwikkeling en landbouw van de SGP-jongeren.