Nederland herdenkt oorlogsdoden
RIJSWIJK (ANP). Nederland heeft maandag weer in stilte de slachtoffers herdacht die sinds de Tweede Wereldoorlog in oorlogen en vredesoperaties zijn gevallen. In vrijwel alle gemeenten hebben mensen om 20.00 uur twee minuten stilte in acht genomen.
Op de Dam in Amsterdam woonden meer dan 20.000 mensen de herdenking bij, in aanwezigheid van koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Bij de herdenking op de Grebbeberg bij Rhenen waren naast prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven ongeveer 4000 belangstellenden. Ook bij kamp Westerbork woonden duizenden mensen de herdenking bij.
De jaarlijkse herdenking op de Waalsdorpervlakte bij Den Haag verliep dit keer grotendeels in stilte. De klepel viel na de twee minuten stilte uit de Bourdonklok en kon niet meer worden gerepareerd. Normaal luidt de klok tijdens het traditionele defilé langs het monument in het duingebied Meijendel. Het ontbreken van het vertrouwde geluid leidde tot emotionele reacties. „We zijn er allemaal een beetje ontdaan van. Die klok hoort bij het eerbetoon, zonder het geluid is het erg vreemd”, zei een woordvoerster van de organisatie.
Ook op de snelweg en op het spoor werden de doden herdacht. Honderden treinen stonden twee minuten stil en veel snelweggebruikers zochten een parkeerplek op om even stil te zijn.
De koning en koningin legden op de Dam als eersten een krans bij het Nationaal Monument. De veertienjarige Isa Hamerlinck uit het Zeeuwse Koudekerke las haar gedicht ‘Het blijft maar komen’ voor en premier Mark Rutte sprak over zijn vader, die in Nederlands-Indië woonde toen de oorlog uitbrak. Minister Jeanine Hennis-Plasschaert van Defensie sprak eerder op de dag op het ereveld in Loenen over „het bouwwerk van onze vrijheid” dat nooit af is. Minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken is in het Caribisch gebied en legde in Oranjestad op Aruba een krans tijdens de dodenherdenking.
Bij het Homomonument in Amsterdam stond minister Jet Bussemaker van Onderwijs stil bij de rol van de lesbische verzetsstrijdster Frieda Belinfante. Belinfante smeedde in 1942 met drie mannen plannen voor een aanslag op het bevolkingsregister. Aan de aanslag zelf deed ze niet mee: dat werd gezien als mannenwerk. Bussemaker: „De rol van moedige homo’s en lesbiënnes en de rol van vrouwen in het verzet krijgt pas de laatste jaren de aandacht die hij verdient. En we hebben ook die bijzondere verhalen nodig.”