Dat blijkt uit het vrijdag verschenen rapport ”De Nederlandse belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog”. TNS NIPO deed het onderzoek in opdracht van Kenniscentrum Oorlogsbronnen.

„Jodenvervolging is essentieel voor het onderscheid van de Tweede Wereldoorlog met andere oorlogen”, citeren de opstellers van het rapport een 21-jarige man. Sommige ondervraagden proberen zich voor te stellen wat zij zelf zouden hebben gedaan in de oorlog. „Ik had de Joden wel willen redden en ik had mensen wel onderduikadressen willen geven. Maar toen was het anders. Hoe had je zelf gereageerd?” aldus een 58-jarige man.

Veel respondenten vragen zich af hoe het kon dat Hitler en het nazisme zo veel invloed hadden op het Duitse volk. „De persoon Hitler is toch wel heel interessant”, zegt een 58-jarige vrouw. „Ik hoorde hem spreken. Dat hij dat zo voor elkaar heeft gekregen, vind ik nog steeds onbegrijpelijk. Dat er een grote meute achteraan liep. Tuurlijk was er grote armoede in Duitsland, maar dat ze er met z’n allen achteraan gingen.”

Het onderzoeksbureau ondervroeg zowel algemeen publiek als belangstellenden (scholieren, studenten, allochtonen en docenten). Vrouwelijke ondervraagden zeggen behalve interesse voor Jodenvervolging vooral belangstelling te hebben voor ervaringen van slachtoffers en familiegeschiedenissen. Mannen gaven aan meer gericht te zijn op militaire aspecten en op historische leiders, zoals Hitler, Churchill en Stalin.

Voor jongeren staat de Tweede Wereldoorlog vrijwel synoniem met Adolf Hitler. Ook zeggen ze vaak dat ze het afgrijselijk vinden dat de Joden de gaskamers in gingen zonder dat ze wisten wat er ging gebeuren. Een 10-jarige jongen: „Ik vind het erg dat de Duitsers logen tegen de Joden dat ze mochten douchen, maar ze werden vergast.” Behalve Hitler trekt ook Anne Frank sterk de aandacht van jongeren.

Islamitische achtergrond

Voor kinderen met een islamitische achtergrond is het thema Jodenvervolging soms anders dan voor niet-islamitische kinderen, omdat zij Joden vaak associëren met onderdrukking van moslims. Docenten moeten dan extra aandacht besteden aan het kweken van begrip bij deze leerlingen.

Toch wijkt de kijk van de bevraagde niet-westerse allochtonen op de Tweede Wereldoorlog weinig af van die van de andere onderzochte doelgroepen. Wel hebben zij vaker belangstelling voor de internationale component van de Tweede Wereldoorlog.