„Ramp Nepal gevolg van nalatigheid”
APELDOORN. De zware aardbeving in Nepal komt daar niet als een verrassing. Al jaren wordt er in de Nepalese media voor gewaarschuwd en vooral de nalatigheid gehekeld bij het treffen van voorbereidingen.
Aardbevingen zijn in ons land onvermijdelijk, maar de verwoestingen die ze aanrichten zijn wel te vermijden: niet de beving doodt mensen maar de krakkemikkige bouwsels waarin ze wonen en werken.
Wie de belangrijkste Nepalese kranten een beetje scant, komt opvallend veel berichten van dit kaliber tegen. Nepal leeft al jaren met de verwachting van een zware aardbeving, maar de voorbereidingen op zo’n ramp blijven ver achter.
Dat is onrustbarend, klinkt in menig verhaal, gezien de snelle en ongecontroleerde verstedelijking van het Katmandudal (met 5 miljoen mensen), waar ieder jaar ruim 6000 bouwsels bijkomen, die echter niet worden gebouwd volgens aardbevingsbestendige voorschriften. De mogelijke gevolgen van die nalatigheid liegen er niet om: bij een zware aardbeving is er een kans op 40.000 doden in en rond de hoofdstad.
Vooral scholen in en rond Kathmandu zouden kwetsbaar zijn: slechts 10 procent van de bijna 2000 gebouwen is aardbevingsbestendig gebouwd.
Chili wordt meermalen als (goed) voorbeeld genoemd, naast Japan. Een aardbeving in Chili in februari 2010 die een kracht had van 8,8 op de schaal van Richter eiste nog geen 600 levens, terwijl in datzelfde jaar ook Haïti werd getroffen (ruim 7 op diezelfde schaal) en er meer dan 300.000 doden vielen. Het verschil laat zich verklaren uit de betere bouwregels in Chili, aldus Nepalese media, die Nepal op dit punt vergelijken met Haïti.
Dat de Nepalese regering weliswaar prachtig klinkende programma’s opstelt maar die vervolgens niet daadwerkelijk uitvoert, wijten de kranten aan „bureaucratie” en „politiek gekissebis.” Corruptie –waardoor geld een verkeerde bestemming krijgt en bijvoorbeeld bouwvergunningen ten onrechte worden afgegeven– is een even belangrijke factor. Op de 175 landen tellende ranglijst van Transparency International neemt Nepal de 126e plek in en heeft het een score van 29 (100 betekent volledig schoon, 0 meest corrupt; ter vergelijking: Nederland heeft een score van 83).
Toch gebeurden er al hoopvolle dingen in Nepal. Zo is er een jaarlijkse aardbevingsoefening onder de bevolking en in de stad Dharan is 80 procent van de nieuw gebouwde huizen aardbevingsbestendig gebouwd.
Toch blijft de boodschap –bijvoorbeeld in een opiniestuk in de Kathmandu Post– overeind: alleen als burgers zelf alert zijn en niet passief afwachten totdat de overheid voor hen dingen regelt, kan er echt iets ten goede veranderen. Let er dus op dat nieuwe gebouwen volgens voorschrift worden neergezet en dat oude huizen alsnog aardbevingsproof worden gemaakt.
Dat wordt nog een lastige, als we de Nepalese antropoloog Dor Bahadur Bista mogen geloven in zijn studie ”Fatalism and Development”. Hij hekelt daarin het diepgewortelde hindoegeloof in karma –het gepredestineerd zijn van je leven– als funest voor ontwikkeling. „Als de loop van de gebeurtenissen vastligt heeft het weinig zin om dat vervolgens eigenhandig te beïnvloeden.” De enige manier om je lot te veranderen is langs religieuze en dus rituele weg. Nepalezen zijn door dit karmageloof eraan gewend geraakt de verantwoordelijkheid voor verandering buiten hen zelf te leggen, aldus Bista.
Dat neemt niet weg dat de media geregeld praktische tips geven aan lezers. Zo werd er gediscussieerd over wat nu de beste overlevingskansen geeft als je in huis door een aardbeving wordt overvallen: de zogenaamde theorie van de ”Triangle of Life” (Levensdriehoek, een plek met een zware constructie in je huis (een muur) die niet snel vermorzeld wordt, en die je dan snel alsnog moet opzoeken), of het meer gangbare concept ”drop, cover and hold (laat je direct vallen, kruip ergens onder (een tafel, kast) en blijf daar.
Enkele jaren terug sloeg de directie van de hoofdstedelijke dierentuin alarm: wat gebeurt er met de vier tijgers en drie panters als de hekken rond de zoo verpulveren onder het natuurgeweld? Hoe houden we ze dan binnen de omheining?
Verder duikt er een rubriek op die mythen rond een aardbeving aan de kaak stelt. Een van die mythen is dat de goden ons zo’n ramp toeschikken, aldus een krant. Verder zouden er mensen zijn die een aardbeving kunnen voorspellen en zou er zoiets als „aardbevingsbevorderend weer” bestaan. Aardbevingen zouden veroorzaakt worden door ”ruimteweer”: magnetische storingen vanaf het zonne-oppervlak.
