Bij honderden, bij duizenden wagen vluchtelingen uit Eritrea, Nigeria of Syrië de oversteek. In wankele bootjes over het woelige water van de Middellandse Zee. Op zoek naar een nieuwe toekomst. Vele honderden vinden onderweg de verdrinkingsdood en spoelen levenloos aan op de zonnige stranden van Sicilië, Malta of Rodos.

Annerieke Berg –werkzaam in de zorg en student journalistiek– zou juist eind juni met haar man een vakantietripje naar Malta maken. Een cadeautje. Een verrassing. Om samen ons huwelijksjubileum te vieren. „We zouden gaan duiken, snorkelen, zonnen, wandelen. Aan de rand van het zwembad of op het strand.” Het drama met de bootvluchtelingen maakt echter alles anders. De onbevangenheid van de trip is eraf. „Het klopt niet meer.”

Annerieke Berg en Antoinette Moraal –twee bewogen moeders uit de polder– kunnen niet langer werkeloos toezien. „Ik zag een foto van een meisje, verdronken in zee”, schrijven ze op Facebook. „Het raakte me diep. Ik kon er niet van wegkijken, zoals ik wel vaker deed met nieuws wat zo erg is dat je het niet kunt bevatten. Ik zat achter m’n laptop en huilde tot ik geen tranen meer had. Ik moest iets doen, maar wat?”

Berg –Nederlands Gereformeerd– en Moraal –lid van een Evangelische Gemeente– voelen een taak, een roeping richting de vluchtelingen. „De Bijbel leert ons dat wij zorg moeten dragen voor onze medemens. Leven zoals Jezus ons heeft voorgeleefd. Dat is de essentie van christelijke hulp. Vanuit die identiteit leven wij.”

Gaspedaal

De twee steken de koppen bij elkaar. „Je kunt wel tegen elkaar blijven roepen: Oh, wat erg, maar daar schiet niemand iets mee op. Ik heb tegen Annerieke gezegd: Als jij ergens een ingang hebt, dan zet ik het gaspedaal erop.”

De vrouwen –„twee drukke mama’s”– nemen contact op met de Refugee Commissioner van de regering op Malta. De speciale vertegenwoordiger voor vluchtelingenzaken zegt zijn medewerking toe. Voor de praktische uitvoering kloppen ze aan bij de plaatselijke St. Andrewsgemeente van de Church of Scotland, die al jaren eerstelijnshulp en psychische zorg verleent aan bootvluchtelingen. „De contacten verlopen voorspoedig.”

De hulpactie vanuit Zeewolde is woensdagavond van start gegaan. De poldervrouwen zamelen voor de St. Andrewsgemeente hulpgoederen in. „De kerk heeft aangegeven behoefte te hebben aan crocs, vette huidcreme en uiteraard geld”, vertelt Moraal, werkzaam als zelfstandig organisatieadviseur en coach. „De huid van de mannen is op zee beschadigd, uitgedroogd. Met open wonden, waarin zout water heeft gestroomd.”

De dramatiek van de bootvluchtelingen is geen ver van mijn bed-show, benadrukken de initiatiefnemers. „Dit is Európa! Afrika klinkt misschien ver weg, maar Malta, Rodos, Sicilië niet. Dat zijn onze vakantiebestemmingen. Dan komt deze thematiek ineens heel dichtbij.”

Moraal kent ook de schokkende, grove reacties op de tragedie van de bootvluchtelingen: ”Hadden ze maar moeten leren zwemmen”. Of: ”Als we daar helpen, word ik gekort op mijn uitkering”. „Eigenlijk zou ik moeten zeggen: ”Geen commentaar””, aldus Moraal. Toch kan ze niet nalaten te reageren. „Hier is sprake van absolute normvervaging, van een verharding van de samenleving ook. Mensen slepen er soms van alles bij. Als ik het in mijn ik-cultuur maar goed kan blijven hebben. Als ik mijn baan, mijn geld, mijn hobby maar kan houden. Ik word daar heel verdrietig van. Dat is niet zoals God het heeft bedoeld. Ik zeg altijd: Wat als jouw wieg eens aan de andere kant van de Middellandse Zee had gestaan…?!”

Ze wijst erop dat de verschrikkelijke gebeurtenissen bij haar een totaal andere reactie oproepen. „Deze nood ráákt me. Het levert mij heel veel positieve energie op dat ik me kan inzetten voor de medemens.”

Het aantal positieve reacties op hun initiatief is groot. „Waar kan ik geld geven?”„Mag ik een tasje met crocs aan je deur zetten?” Berichten blijven binnen stromen – via facebook, via app, via mail. „Ik had niet gedacht dat het zo uit de hand zou lopen”, stelt Moraal tevreden. Ze heeft een vrije dag genomen om de actie een beetje in goede banen te leiden.

De twee initiatiefnemers willen begin volgende week al een eerste hulptransport naar Malta sturen. Hoe, dat is op dit moment nog niet duidelijk. Hoeveel, ook nog niet. „Drie vrachtwagens of twee vliegtuigen vol, dat is niet relevant. Ik hoop dat mensen in Nederland worden geraakt en ook in actie komen.”

Moraal en Berg zouden erg dankbaar zijn als iemand zich meldt die het transport voor zijn rekening zou willen nemen. Financieel. Of fysiek, met een vrachtwagen bijvoorbeeld. „Het zou mooi zijn als een transportondernemer, die op Italië of Malta rijdt, iets kan betekenen.”

Risico’s

De twee christenvrouwen presenteren hun initiatief nadrukkelijk niet als een christelijke hulpactie. „We houden het bewust zo breed mogelijk, zodat iedereen kan meedoen.”

Een particulier initiatief kan –hoe goed bedoeld ook– risico’s met zich meebrengen, door gebrek aan ervaring bijvoorbeeld. Ze wijzen er echter op dat ze een bestaande hulporganisatie vanuit een gevestigde kerkelijke gemeente steunen. „Zij hebben al jaren ervaring met het verlenen van professionele eerstelijnshulp én psychische zorg. Wij ondersteunen dit slechts. Wij doen wat God van ons vraagt, meer niet. We helpen zodat de kerk daar kerk kan zijn.”