Tijdens zware turbulentie hoog in de lucht helpen ze al evenmin: dan veranderen al die geordende cijfertjes in een onleesbare brij en is het geruststellende effect ervan ver te zoeken.

Vliegen is en blijft voor een mens nu eenmaal volstrekt onnatuurlijk en om het te doen moeten we ook nog eens vertrouwen op techniek, op menselijk kunnen en willen. Is het een wonder dat er aan boord maar iets hoeft te gebeuren, of we voelen de onrust acuut en heftig bovenkomen?

Vooral bij langdurige en hevige turbulentie zit menige passagier peentjes te zweten en bedenkt hij nog maar één ding: Wanneer houdt dit op? Maar doorgaans houdt iedereen zich groot en blijven de emoties binnenboord. Alleen als na een schommelend aanvliegen een zachte landing volgt, leidt dat nogal eens tot een uitbraak: applaus!

Rationeel bezien mogen we als luchtreiziger dan vaste grond onder de voeten hebben, existentieel is die basis flinterdun, en dat blijkt nog het meest op momenten dat er speldenprikken worden uitgedeeld en die afgesloten buis verandert in een rammelende koekjestrommel.

Als de dingen dan zó liggen, is het eigenlijk verbazend dat passagiers hun reis door de lucht zo gemakkelijk ”framen” met die geruststellende statistieken en hoog opgeven van hightech en zo. Waarom komen de gebeden pas als de nood aan de man lijkt en niet eerder? Waarom houden we ons zo lang rationeel groot en weigeren we existentieel –dat is met hoofd én hart– te schuilen bij de Almachtige?

Christenen kunnen op dit punt misschien nog wat leren van moslims. Zo begint iedere vlucht aan boord van een toestel van de Pakistaanse luchtvaartmaatschappij PAL met een videoboodschap waarin Allah wordt gebeden om een veilige vlucht.

En wat te denken van de gebedenkaart die stewardessen van de Indonesische maatschappij Lion­Air ooit uitdeelden, met een keuze uit vijf gebeden: voor moslims, protestantse christenen („protestan”), rooms-katholieken („katolik”), hindoes en boeddhistische passagiers. „We vertrouwen erop dat U ons vliegtuig wilt bewaken en beschermen tegen gevaar. En dat U de bemanning zal leiden, zodat we veilig en op tijd op onze bestemming aankomen”, luidt het protestantse gebed. Als je zoiets leest, wordt het „fasten your seatbelts” en het brengen van rugleuningen „in upright position” even overbodig gehannes.

Maar gelijk hebben ze, die statistici. Vliegen ís veilig en autorijden veel gevaarlijker. Het aantal keren dat ik uit een auto moest worden gehaald met de mededeling „dat er eerst voor een veilige tocht moet worden gebeden”, is dan ook beschamend hoog.