Commentaar: Uitslag Israël ronduit verrassend
Ronduit verrassend. Zo kan de uitslag van de Israëlische parlementsverkiezingen van dinsdag wel worden betiteld. Tegen alle peilingen in wist de Likudpartij van premier Benjamin Netanyahu haar rivalen met overtuiging voor te blijven.
De kans is daarmee groot dat Israël opnieuw een rechtse regering krijgt. Daarin zullen vermoedelijk ook enkele religieuze partijen zijn vertegenwoordigd.
Lange tijd werd geroepen dat de Israëlische bevolking op Netanyahu was uitgekeken. Dat is makkelijk roepen als er voldoende charismatische alternatieven voorhanden zijn. En die zijn er simpelweg niet.
Los daarvan was het onder de huidige omstandigheden nauwelijks voorspelbaar dat de Israëlische bevolking een massale ruk naar links zou maken. Vorig jaar zomer vocht Israël nog een oorlog met Hamas in de Gazastrook uit. In het noorden is er de dreiging van de Libanese Hezbollah en strijders van Islamitische Staat in Syrië. En in het zuiden manifesteert terreurbeweging al-Qaida zich in toenemende mate in de Sinaïwoestijn.
Men kan van alles vinden van Netanyahu. Maar één ding kan hem niet worden verweten, namelijk dat hij niet stond voor de veiligheid van Israël. Het leverde hem zelfs de bijnaam Mr. Security op. Vooral zijn onafgebroken waarschuwingen tegen de nucleaire ambities van Iran kunnen de wereld nauwelijks zijn ontgaan. Als ”Bibi” opnieuw premier van Israël wordt, zal de veiligheid van de Joodse staat in goede handen zijn. En dat is in het Midden-Oosten bepaald niet onbelangrijk.
Er is echter meer dan veiligheid. Israël kampt met forse sociaaleconomische problemen. Weliswaar kent het land momenteel een groei van zo’n 7 procent, een cijfer waar menig Europees politicus jaloers op zou zijn. Maar tegelijkertijd leeft een kwart van de Israëlische kinderen onder de armoedegrens en is er een schrijnend gebrek aan betaalbare woningen. Dat heeft alles te maken met de welvaartsverdeling: de rijken worden rijker en de armen worden armer.
De aanpak van die problemen heeft Netanyahu tot nu toe op zijn best naar het tweede plan geschoven. Daar wacht hem dus de komende periode een forse uitdaging. Onvrede over sociale ongelijkheid leidde in Israël al eerder tot massale protesten. En binnenlandse onrust is wel het laatste wat het land gezien de huidige geopolitieke omstandigheden kan gebruiken.
En dan is er natuurlijk nog het vredesproces met de Palestijnen. Daarover hoeft weinig onduidelijkheid te bestaan. Terwijl dinsdagavond de stemlokalen nog open waren, verzekerde Netanyahu de Israëliërs dat er onder zijn bewind geen Palestijnse staat zal komen. Dat betekent dat de huidige impasse voorlopig zal voortduren.
Een niet onbelangrijke uitdaging voor de Israëlische premier is de relatie met de Verenigde Staten te normaliseren. De verhoudingen tussen Obama en Netanyahu zijn de afgelopen jaren behoorlijk verslechterd. Israël heeft Amerika echter zowel financieel als militair hard nodig, dus is het zaak de lijnen met Washington goed open te houden – alle persoonlijke strubbelingen ten spijt.