Er zijn natuurlijk uitzonderingen op deze regel. We bezochten ook personen en 
organisaties die vooral ”sustainability” (duurzaamheid) en ”independency” (onafhankelijkheid) in hun vaandel hebben. Prachtig om Nederlanders te ontmoeten 
die tijd en carrière geven om een landbouwsysteem te introduceren dat niet alleen meer oplevert, maar ook de leefomgeving spaart en de dorpelingen leert dat er eenheid is van leer en leven, zowel op zondag als doordeweeks. Zo alleen kan ontwikkelingswerk duurzaam succesvol zijn. Het is wel een zaak van lange adem.

De afgelopen maanden werd Malawi getroffen door extreem hevige regens, waardoor grote gebieden overstroomden en huizen wegspoelden. Veel mensen konden zich net het vege lijf redden en moesten hun toevlucht nemen in haastig opgezette vluchtelingenkampen. Vanuit verschillende organisaties in Nederland is geld ingezameld om te helpen. Ons was opgedragen in ogenschouw te nemen hoe de hulpverlening plaatsheeft. Op het programma stond dan ook een reis naar een van de zwaarst getroffen gebieden.

Als westerling kun je je geen voorstelling maken van de omstandigheden in een vluchtelingenkamp. Veel tenten, waarin soms wel veertig mensen leven. Gezinnen worden gescheiden. Er is niets: geen privacy, geen bed of deken, geen voedsel, geen bezigheden.

Je moet het meemaken om te beseffen wat er werkelijk aan de hand is. De honger is van de gezichten en de buikjes van de kinderen af te lezen. Hoe kan het anders met hooguit één maaltijd per dag, bestaande uit op geïmproviseerde vuurtjes bereide maispap. Geen groente, geen vlees, geen fruit. De mannen hebben, behalve brandhout verzamelen, niets te doen. Ze weten niet waar ze na de regentijd heen moeten. Het oude land is onbruikbaar geworden omdat de vruchtbare laag is weggespoeld. Overigens zijn nieuwe overstromingen in de toekomst denkbaar. Voor een andere plek is geen geld.

Na drie kampen ben je stuk van de ellende. Wat moet je met een vrouw die om je schoenen vraagt? Of met een kind dat smeekt om een nieuw schriftje? Met al 
die kinderen die smeken: „Please, I am 
hungry”? ’s Middags goot het van de regen. Hoe troosteloos kan alles zijn.

Twee reacties wil ik doorgeven. Het leven gaat door, ook in de kampen. Vrouwen kunnen lachen omdat ze je hoofd zien uitsteken boven een geïmproviseerde wc. En kinderen vragen voortdurend of je een foto van hen maakt. Vervolgens terugkijkend 
op het schermpje op de camera, kunnen 
ze hun vreugde niet op. In de stromende regen hebben ze de grootste pret. En ze maken met stokjes tekeningen in het zand. Er sterven niet alleen mensen, er worden 
er ook geboren. En geldt dan niet wat 
Muus Jacobse in de Tweede Wereldoorlog dichtte: „Zolang God kind’ren in ons midden zendt, Heeft Hij Zich nog niet van ons afgewend”?

Helaas gaat ook ons leven ‘gewoon’ door. ’s Avonds genoten wij een heerlijke maaltijd. En vervolgens een prima bed. Na thuiskomst wordt het leven van overvloed weer opgepakt. Natuurlijk realiseren we ons de nood. Bidden we omstandig voor de getroffenen. Trekken we royaal onze portemonnee. Maar feitelijk verandert er niets. Kan het zijn dat een christen leeft alsof hij wereldbezitter is, terwijl veel naasten gebrek leiden? Is dat niet de vloek van de gereformeerde gezindte, het albeheersende materialisme en de godloze scheiding tussen zondag en doordeweeks? Ons past de bede van Agur: „Armoede of rijkdom geef mij niet, voed mij met het brood mijns bescheiden deels.” Laten we vooral royaal blijven geven. En ons intussen bezinnen op vreemdelingschap.