In september oordeelde het gerechtshof in Den Haag al dat een automobilist niet voor de rechter mag worden gesleept voor rijden onder invloed als hij voor diezelfde overtreding al een alcoholslot heeft moeten laten inbouwen op last van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Het Openbaar Ministerie (OM) was het hier niet mee eens en stapte naar de Hoge Raad.

Het alcoholslot is een bestuurlijke maatregel. Die houdt in dat iemand verplicht het apparaatje in zijn of haar wagen moet laten inbouwen. Dat kost 4000 tot 5000 euro. Bovendien wordt het rijbewijs ingenomen en vervangen door een gecodeerd rijbewijs, waarop duidelijk is vermeld dat alleen een auto met alcoholslot mag worden bestuurd. Ook zijn de tussentijdse onderzoeken van de blaasresultaten voor eigen rekening van de bestuurder.

De Hoge Raad vindt dat deze bestuurlijke maatregel zoveel weg heeft van een straf, dat het kan worden gezien als dubbele bestraffing voor hetzelfde vergrijp, en dat mag niet.

Mensen die eerder een alcoholslot opgelegd hebben gekregen en bovendien strafrechtelijk vervolgd zijn, kunnen overigens geen herziening van hun veroordeling aanvragen, besliste het hoogste rechtsorgaan dinsdag.

De Hoge Raad heeft met de uitspraak het in januari uitgebrachte advies van de advocaat-generaal gevolgd. Deze adviseur van de raad stelde het alcoholslot toen al in zwaarte gelijk aan een strafrechtelijke vervolging. In het strafrecht geldt de regel dat iemand niet twee keer voor hetzelfde feit mag worden vervolgd.

Woensdag doet ook de Raad van State uitspraak over het alcoholslotprogramma. In die zaak gaat het erom of de regels die het CBR toepast, niet te star zijn en wel de nodige ruimte voor individuele gevallen bieden.