Het tijdschrift dat dinsdag verschijnt besteedt aandacht aan de opmars van nieuwe media in de kerk, zoals het catechiseren met behulp van PowerPointpresentaties, het gebruiken van smart­phones in de eredienst of het preken vanaf een tablet.

Ds. A. J. Mensink, voorzitter van de Gereformeerde Bond, ziet PowerPoint in de catechese als een zinvol hulpmiddel, maar houdt die graag buiten de eredienst. „De Heere komt tot ons met zijn Woord, en wil daardoor gemeenschap met ons hebben. In een gesprek van hart tot hart pak ik ook geen tablet om aan de hand van een schema te laten zien waar we zijn aangeland. Ik moet er niet aan denken dat mijn preek een soort toelichting bij een beamerpresentatie wordt.”

De predikant van de hervormde gemeente in Krimpen aan den IJssel heeft de indruk dat steeds meer kerkgangers de preek als een college of toerustingstoespraak zien. Dat beïnvloedt luisterhouding en gedrag. „Na een dienst waarin we een brandweersirene hoorden, wist iedereen te vertellen dat de roomse kerk was afgebrand. Gemeenteleden hadden op hun mobiele telefoon even ”112 Krimpen” opgezocht. We kunnen er onze ogen voor sluiten, maar dat is de realiteit.”

Eindtijd

Ds. A. Th. Van Olst kan zich voorstellen dat hij in de gemeenten van Antwerpen die hij hoopt te gaan dienen soms de beamer zal gebruiken. Maar ook dan kort en summier. „Prof. Baars leerde ons dat je als predikant beeldend moet preken. Daar komt bij dat een preek veel meer is dan informatieoverdracht. De toespitsing van de tekst naar het hart kun je niet weergeven aan de hand van bullets op een scherm.”

Een belangrijk kenmerk van de gereformeerde eredienst is voor de christelijke gereformeerde predikant van Utrecht-West de rust die verbonden is aan het besef van de heiligheid van de Godsontmoeting. „Het eerste doel van de prediking is niet het tot bekering brengen van mensen, maar het uitzeggen van de grote daden van God. Daarbij horen eerbied en aandacht.”

De verworteling van de digitale media in de samenleving leidt volgens ds. G. W. S. Mulder tot een kanteling van de cultuur. „De boekdrukkunst verdrong de orale communicatie en stimuleerde het rationalisme en individualisme. De digitale revolutie maakt het nog moeilijker de moderne mens met het Woord van God te bereiken.” De predikant van de gereformeerde gemeente te Zoetermeer ziet het digitale tijdperk als een nieuwe fase in de eindtijd. „De gerichtheid op het visuele beïnvloedt ons luisteren en lezen.” Ook in een missionaire context is hij geen voorstander van het ondersteunen van de verkondiging door beeldmateriaal. „In het zendingsbevel van de Heere Jezus klinkt evenzeer de opdracht het Evangelie te prédiken.”

Vluchtheuvel

Dr. S. M. de Bruijn, lector nieuwe media bij Driestar educatief en adjunct-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad, heeft de indruk dat er vaak niet goed wordt nagedacht over de gevolgen van digitale middelen en media. „Ik wil PowerPoint als hulpmiddel in de catechese niet categorisch afwijzen, maar woorden zijn veel beter in staat om een geestelijke werkelijkheid over te dragen dan beelden. Die hebben per definitie iets materieels. (…) Als de beelden het doordringen tot de diepere laag negatief beïnvloeden, is PowerPoint geen hulpmiddel maar een hindernis.”

De lector bepleit een duidelijke driedeling. In het pastoraat ziet hij goede toepassingsmogelijkheden. Voor de catechese bepleit hij soberheid. In de verkondiging moet het Woord centraal staan. „Om die reden vind ik het niet verstandig als predikanten van een tablet gaan preken. Principieel is daar niets op tegen, maar je bevordert dat de kerkgangers met hun mobiel aan de gang gaan.”

Ds. Mensink bepleit ”digitale 
ascese” op zondag, zeker tijdens de eredienst. „De kerk heeft als het goed is iets van een vluchtheuvel. Je zondert je af van de hectiek en gekte van de wereld. Ik zie jongeren die snakken naar rust, maar ze weten niet meer hoe ze ermee moeten omgaan. De smartphone is hun tweede hart, waaruit de uitgangen van hun leven zijn. Als hij het niet doet, beleven ze dat als een hartstilstand. Ze raken compleet in paniek.” Een kruistocht tegen smartphones en beamers heeft volgens de predikant geen zin. „Wel moeten we standvastig opkomen voor het eigen karakter van de eredienst.”

Lees hier meer

Woord en beeld : De beamer in de kerk (De Saambinder, 24-04-2014)

Beamergebruik - Beamermisbruik? – door A. Huijgen (De Wekker, 14-03-2014)

Doe mij maar een Bijbel in plaats van een beamer (Reformatorisch Dagblad, 21-01-2014)

Een beamer in de kerkdienst – door dr. W.H. Velema (Reformatorisch Dagblad, 26-02-2005)