Het begrip lijdenstijd wordt de laatste tijd steeds vaker verwisseld voor veertigdagentijd. Deze veertigdagentijd heeft oude papieren. In de vierde eeuw na Christus zou er al sprake zijn geweest van een veertigdaagse vastenperiode voorafgaande aan het paasfeest.

Wat dat getal veertig betreft: dat is natuurlijk veel meer dan zomaar een getal. Een periode van veertig dagen –of jaren– staat in de Bijbel voor een voor­bereidings- of reinigingstijd.

Zo duurde de zondvloed veertig dagen. En veertig dagen moest Noach wachten voor hij de ark mocht openen.

Mozes moest veertig dagen wachten voor hij op de Sinaï van God de Tien Geboden kreeg.

Elia reisde veertig dagen op het eten dat de engel hem gaf tot hij bij de Horeb God mocht zien.

En het volk Israël trok veertig jaren door de woestijn voor het het Beloofde Land mocht binnengaan.

Jezus Zelf was veertig dagen in de woestijn, waar Hij verzocht werd door de duivel. Juist met deze periode van veertig dagen legde de christelijke kerk een verband door het instellen van de veertigdagentijd voor Pasen. Na Zijn opstanding vertoonde Christus Zich gedurende veertig dagen aan Zijn volgelingen vóór Zijn hemelvaart.

Dat er trouwens maar veertig dagen wordt gevast in de zeven weken voor Pasen heeft te maken met het feit dat volgens de traditie op zondagen, de opstandings­dag van Christus, níét wordt gevast.

Het belangrijkste is echter niet de naam, maar het feit dat er voor het paasfeest een periode is van inkeer en bezinning. Het is een tijd van soberheid en ingetogenheid. Protestantsen zijn vaak niet zo van de rituelen, maar je kunt er toch weinig op tegen hebben als mensen juist in deze periode alles 
een tandje minder doen. Evenmin kun je er bezwaar tegen maken dat er minder gegeten en gedronken wordt. En dat mensen ook het gebruik van de sociale media flink verminderen.

Hoewel de aanduiding anders doet vermoeden, ervaar je juist in vasten hoe heilzaam het is om zaken los te laten. We kunnen er prima zonder. En door wat lucht in je agenda te creëren, komt er tijd voor andere dingen. Voor Bijbelstudie en gebed, maar ook voor meer aandacht voor de mensen om je heen.

Eén gevaar is er wel. En dat is dat al onze activiteiten, of juist het afzien van activiteiten, eigenlijk toch het hoofdonderwerp worden van de lijdenstijd. Zo van: kijk toch eens hoe goed wíj het allemaal doen.

Juist de lijdenstijd is echter bij uitstek de tijd waarin de blik minder op onszelf en meer op God gericht moet zijn. Op Jezus, Die als de Zoon van God, wilde lijden en sterven voor zondaren.

Voor wie het Onderwerp van de lijdenstijd in het oog houdt, kan een sobere, ingetogen bezinningsperiode voor Pasen echter heilzaam zijn in de diepe betekenis van het woord.