Platooning. Zo heet het ‘nieuwe’ rijden voor vrachtwagens op de snelweg. Met twee seconden tussenruimte is al 5 procent diesel per truck te besparen. En met een halve seconde meer dan 10 procent. „En dat is veel”, aldus Lars-Gunnar Hedström, hoofd productontwikkeling bij Scania, gisteren in de fabriek in Zwolle. „Helemaal als je beseft dat brandstofverbruik 27 procent van de totale kosten van een transportbedrijf uitmaakt.”

Minister Schultz van Haegen stapte in een zwarte Scania R 500 Streamline om aan den lijve te ondervinden hoe het is om ‘geschakeld’ te rijden. Eind januari maakte de minister al bekend dat zij de wetgeving zodanig aanpast dat grootschalige testen in de transportsector mogelijk zijn. Voor de demonstratie van gisteren had de Dienst Weg­verkeer (RDW) na grondige tests een eenmalige ontheffing verleend.

Scania spreekt wel over autonoom rijden, maar dat is iets te veel gezegd. De chauffeurs in de drie trucks die over de A28 reden, hielden gisteren wel degelijk de handen aan het stuur. Gas geven, remmen en schakelen deden de volgwagens wél zelf. In die zin was er niet veel verschil tussen de al bestaande adaptieve cruisecontrol, die ook automatisch een vooraf ingestelde tussenruimte hanteert.

Communiceren

Maar rijden in een ganzenmars zoals gisteren op de A28 is toch méér dan alleen een adaptieve cruisecontrol, aldus Hedström. „Op het moment dat de voorste vrachtwagen remt, doen de tweede en de derde dat ook, op hetzelfde moment. En dat is extra ten opzichte van een slimme cruisecontrol. De trucks communiceren met elkaar via gps, radar en wifi. De afstand blijft gelijk, wat er ook gebeurt. Zelfs in een situatie dat er een noodstop gemaakt wordt. Maar dat zullen we vandaag maar niet laten zien.”

Minister Schultz is positief over de ontwikkeling. „Zelfrijdende voertuigen bieden grote kansen om onze mobiliteit makkelijker, veiliger en schoner te maken. Het is belangrijk dat we leren door te doen; kennisinstellingen, bedrijven en overheid kunnen zo de ontwikkeling daadwerkelijk verder brengen. Vandaag laten we zien dat we de ambitie hebben om ook in toekomst tot een van de beste logistieke landen te behoren.”

Technisch zijn fabrikanten al klaar om trucks volledig auto­noom achter een bemande vrachtwagen te laten rijden. Maar de wet laat dat nog niet toe. De minister maakte gisteren nog maar eens een grapje over de zogeheten Vienna Convention on Road Traffic, die in 1968 door vrijwel alle Europese lidstaten werd ondertekend. „Hierin staat dat bestuurders altijd en onder alle omstandigheden de controle moeten houden over het voertuig. Of over hun rijdier. U begrijpt, dat heeft een herziening nodig.”

Veiligheid

Volgens Transport en Logistiek Nederland (TLN) zijn de voordelen van ”platooning” groot. Voorzitter Arthur van Dijk: „Het gaat niet alleen om brandstofbesparing en daarmee om minder uitstoot van CO2, maar ook om het vergroten van de veiligheid. Tegelijk maakt het de baan van chauffeur aantrekkelijker, zeker als je in de toekomst je handen vrij hebt en tijdens het rijden je administratie kunt doen.”

Er waren gisteren opvallend veel Europarlementariërs aanwezig. Ook Desiree Oen, lid van de Europese Commissie voor transport, maakte haar opwachting. En dat allemaal omdat „trucks niet stoppen bij de grens”, zoals Hedström het verwoordde. Alle sprekers wezen op het belang van een Europese aanpak van de regel­geving en op eenduidigheid van het systeem.

Fabrikanten zullen elkaar dus moeten vinden. Scania voerde deze test uit, maar ook Volvo en DAF zitten niet stil. Terwijl de markt niet zit te wachten op verschillende systemen. Programmamanager bij TNO Bastiaan Krosse is daarom duidelijk. „Deze ontwikkeling kan een logistieke revolutie betekenen. Maar dan moeten we wel samenwerken als bedrijven en overheid. Anders blijft het bij testen.” Voor de Neder­landse markt is Krosse positief gestemd. „Binnen vijf jaar kan alles geregeld zijn en kunnen we van start met platooning op de openbare weg.”

Dan nog een praktische kwestie: wat als een automobilist een afslag neemt en het konvooi doorbreekt? Hedström: „De truck die achter de personenauto rijdt, laat zich terugzakken en houdt de ingestelde afstand tot de auto. Als die er tussenuit is, sluit de wagen weer aan.”