Buitenland

Nieuwe lesprogramma seksualiteit Duitsland „verkrachting kinderziel”

De Duitse deelstaten willen lessen rond seksualiteit op scholen flink uitbreiden. Het nieuwe lesmateriaal gaat volgens tegenstanders echter veel te ver. Het zou kinderen niet weerbaar maken, maar juist misbruik bevorderen.

Jilke Tanis
3 February 2015 09:55Gewijzigd op 15 November 2020 16:23
Het nieuwe Duitse lesprogramma rond seksualiteit stuit op veel verzet. Het zou te veel wensbeelden van volwassenen projecteren op jonge kinderen, die daar nog helemaal niet aan toe zijn. Toch wordt het in veel deelstaten ingevoerd. beeld Demo für Alle
Het nieuwe Duitse lesprogramma rond seksualiteit stuit op veel verzet. Het zou te veel wensbeelden van volwassenen projecteren op jonge kinderen, die daar nog helemaal niet aan toe zijn. Toch wordt het in veel deelstaten ingevoerd. beeld Demo für Alle

Als de 12-jarige Kirsten uit school komt, haalt ze een brief voor haar ouders uit haar tas. Daarin staat dat ze als huiswerk een condoom moet kopen. In de brief wordt Kirstens ouders verteld dat hun dochter in het kader van een nieuw project moet leren dat het kopen van voorbehoedsmiddelen niet iets is waar je je voor hoeft te schamen.

Het is maar één voorbeeld. Het Duitse Bildungsplan over seksuele voorlichting heeft meer vernieuwende elementen. Kinderen vanaf 12 jaar krijgen zo’n beetje alles te horen wat er op seksueel gebied te koop is, tot en met allerlei alternatieve seksuele ervaringen.

Onderwijs wordt in Duitsland via de regeringen van de deelstaten aangeboden. In het ene gebied is men daarom sneller met de vernieuwingen dan in het andere. Berlijn bijvoorbeeld voerde enkele jaren geleden al een nieuwe methode in, waarin alles draait om seksuele en geslachtelijke diversiteit. Doel van de Berlijnse regering? „De heteronormativiteit van de samenleving te boven komen, zodat kinderen die wat voelen voor hetzelfde geslacht geen schade oplopen in hun ontwikkeling.”

Baden-Württemberg sprak zich vorig jaar positief uit voor de invoering van ditzelfde lesmateriaal, eind in december besloot Nedersaksen deze methode ook te gaan gebruiken. De verwachting is dat andere deelstaten snel volgen.

Misbruik

Deze methode leverde enkele kritische artikelen op in de Duitse media. De toon klonk soms verrast en verbijsterd. Toch bleef een groot, breed gedragen protest vooralsnog uit.

De petitie van leraar Gabriel Stängle tegen het leerplan in zijn deelstaat Baden-Württemberg werd weliswaar 19.000 keer ondertekend, maar zonder inhoudelijke reactie vanuit de politiek van de tafel geschoven. Mensen zoals Stängle, die het wagen zich kritisch uit te laten, krijgen bovendien al snel het predicaat homofoob, fundamentalistisch of extreem rechts opgeplakt. Dat was bijvoorbeeld te zien tijdens kleinschalige demonstraties in Baden-Württemberg en Hannover, waar (veelal christelijke) demonstraten tegen het leerplan door linkse tegendemonstranten voor ”nazi” werden uitgemaakt.

Volgens de christelijke pedagoog David Wilhelm Winkelhake komt het gebrek aan groot protest vooral door onwetendheid. „Niemand realiseert zich werkelijk wat onze kinderen verteld gaat worden en wie daarachter zit.”

Winkelhake is stellig; als de Duitsers zich dat zouden realiseren, zou er massaal protest volgen. „Ik legde een aantal linkse vrienden eens de inhoud van de plannen voor. Ze hadden dit niet meegekregen en konden amper geloven dat de staat zo ver wil gaan in haar voorlichting. Die reactie krijg ik vrijwel altijd.”

Dat het leerplan zo expliciet is en zo ver gaat, komt voor Winkelhake en andere critici echter niet als een verrassing. Het praktijkboek ”Seksuele pedagogiek der veelzijdigheid” is ontwikkeld door vijf medewerkers van het Instituut voor Seksuele Pedagogiek. Doel is volgens een van de vijf schrijvers van het boek, sociaalpedagoog Uwe Sielert, „het neutraliseren van heteroseksualiteit en het traditionele gezin.”

Deze Uwe Sielert is eveneens auteur van het expliciete seksuele voorlichtingsboek ”Lisa en Jan” voor 4- tot 8-jarigen. Dit boek moedigt de jonge lezers aan „de seksuele levensenergie tastend, ziend, voelend, proevend en horend te ervaren” en staat vol tips voor seksuele ervaringen voor kinderen in die leeftijdsgroep.

Uwe Sielert is een van de bekendste leerlingen van Helmut Kentler, die door velen wordt aangeduid als Duitslands grootste seksualiteitspedagoog en graag wordt aangehaald door het gezaghebbende overheidsorgaan Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung (BZGA).

Kentler is echter niet onomstreden. Hij startte als wetenschapper in 1969 een project waarbij straatkinderen ondergebracht werden bij veroordeelde pedofielen. Hierdoor ontstond volgens Kentler een win-winsituatie: de jongens gaven de pedofielen (in ruil voor een onderkomen) seksuele bevrediging.

Binnen het project van Kentler werden drie veroordeelde pedofielen officieel pleegvader en kregen ze van de staat geld voor het onderhouden van de minderjarige jongens. Kentler hield het toezicht en bezocht de nieuwe families tweemaal per week. Kentler was in de jaren zeventig en tachtig een centrale figuur in het pleidooi voor maatschappelijke acceptatie van pedofilie.

Hoewel het vandaag de dag in Duitsland niet meer voor te stellen is dat hulpverleners zo’n verregaand project in het leven roepen, beroept het BZGA zich nog steeds officieel op Kentlers werk, en krijgen zijn geestverwanten dus de opdracht nieuw lesmateriaal te ontwikkelen.

Kritiek

Een van de critici die zich in de Duitse media over dit thema uitten is Bernd Saur, voorzitter van de vereniging van filologen in Baden-Württemberg. In het Duitse magazine Focus spreekt Saur van „een door de staat gesanctioneerde verkrachting van de kinderziel” en waarschuwt hij voor een „pornoficatie van de school.” „Voor schoolkinderen van tien tot veertien jaar is seksualiteit een hoog sensitieve, private, intieme en door een natuurlijke schaamgrens beschermde zone. De ‘overseksualisering’ is een aanslag op hun natuurlijke gevoelens, die eigenlijk beschermd zouden moeten worden, en is daarom een schending van hun grenzen.”

In een column op de website Spiegel Online is columnist Jan Fleischhauer eveneens kritisch. „Men zou denken dat het langzaam saai wordt om de klassieke familie (man/vrouw/kind, JT) te bekritiseren. Daarentegen is er onder linksen een onverzadigbare behoefte om afwijkende levensvormen tot norm te verklaren. Daarbij is het niet genoeg dat iedereen zijn seksualiteit zo beleven kan als hij dat wenst, maar dat hij het ook telkens weer te horen krijgt dat dat oké is. Dat deze wens naar bevestiging het tegenovergestelde van zelfbewustzijn laat zien, schijnt deze mensen te ontgaan.”

Het punt, betoogt Fleischhauer, is dat ook homoseksuele ouders er niet op zitten te wachten dat hun kind alle ins en outs over seksualiteit leren kennen voordat ze ook maar aan zoenen toe zijn.

Dat het nieuwe leerplan veel verder gaat dan het kweken van respect voor alternatieve levensvormen betoogt ook jeugdonderzoeker Martin Voigt in een artikel in de Frankfurter Allgemeine Zeitung. „Op de vraag wat voor de schoolkinderen onlosmakelijk met seksualiteit verbonden is, kunnen kinderen kiezen uit trouwringen, handboeien, erotische voorwerpen, een kruis, een hoofddoek en een Bijbel.”

Hoop

Kritiek wordt afgedaan als fundamentalistisch gezeur, petities worden niet serieus genomen. De vraag is of Duitse critici hoop hebben dat deze lesmethode nog ingetrokken wordt. Pedagoog David Wilhelm Winkelhake: „De regering van Baden-Württemberg besloot de invoering van de nieuwe lesmethode naar 2016 te verschuiven. Ik denk dat het plan daar daadwerkelijk ingevoerd gaat worden. Net als in alle andere deelstaten. Alleen in het religieuze Beieren gaat het erom spannen of het plan erdoor komt.”

Toch is Winkelhake optimistisch. „Zodra de Duitse bevolking inziet wat hier mis is, kunnen er dingen gaan veranderen. Ik geloof ook daadwerkelijk dat iedereen die maar een beetje interesse heeft in het welzijn van kinderen, niet stil kan blijven als er over dit plan verteld wordt. We hebben een aantal bekende Duitsers of politici nodig dat zich tegen de plannen uitspreekt. Als dat gebeurt, kan alles misschien nog teruggedraaid worden.”

Tot het zover is leert een 12-jarig meisje als Kirsten in Nedersaksen binnenkort waarom het beter is dat ze altijd een condoom bij zich heeft, en hoe de ideale wereld eruitziet. De ideale wereld van mensen zoals Uwe Sielert en Helmut Kentler.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer