De reactor kwam de afgelopen dagen in het nieuws door een haarscheurtje dat al sinds 1984 in de wand van het reactorvat zit, maar dat groter zou zijn geworden. Officieel is echter niet het haarscheurtje maar de „gebrekkige veiligheidscultuur” binnen de centrale de reden voor zorgen bij Pronk. Hij en de directie van de centrale (de Nuclear Research & Consultancy Group, NRG) zeggen dat er geen gevaar is voor de veiligheid van personeel en omwonenden. In een recent rapport van de Kernfysische Dienst staat echter dat de NRG de afgelopen jaren geregeld veiligheidsinstructies heeft genegeerd.

Directievoorzitter ir. W. Schatborn van de NRG zei maandag dat de zogeheten hogefluxreactor op zijn vroegst vrijdag wordt stilgelegd. Eerst moet de reactor nog radioactieve isotopen leveren voor de bestraling van een ernstig zieke Duitse patiënt met een hersentumor. Dit is ook afgesproken met het ministerie van VROM. Vanaf dinsdag is er in de reactor verscherpt toezicht door Pronks kernfysische dienst op het naleven van de veiligheidsvoorschriften.

Schatborn verwacht dat de sluiting tot 19 februari zal duren. De sluiting wordt volgens Schatborn ook gebruikt om extra tests te doen om te kijken of het haarscheurtje in het reactorvat niet groter is geworden ten opzichte van afgelopen zomer. „We willen dat elke zweem van twijfel definitief wordt weggenomen.”

Het scheurtje in de wand heeft een diameter van 3 millimeter, een lengte van 4 centimeter en zit 2 centimeter van de wand af. De wand heeft een dikte van 5 centimeter. Achter het eerste scheurtje zit op 7 millimeter afstand nog een ander haarscheurtje dat ongeveer evengroot is als het eerste. De scheurtjes brengen de reactorwand volgens Schatborn niet in gevaar. Ze zijn aan de buitenkant van de wand niet waarneembaar.

De isotopen die de centrale in Petten produceert worden in ziekenhuizen gebruikt voor de bestraling van kankerpatiënten. Via de Tyco Health Care Group levert Petten aan 4000 ziekenhuizen in de hele wereld. In totaal worden jaarlijks 7 miljoen mensen behandeld met isotopen afkomstig uit Petten. In Nederland is Petten de enige reactor die radioactieve isotopen maakt.

In de medische wereld is forse onrust ontstaan vanwege de tijdelijke sluiting van de kernreactor. Voorzitter R. Boer van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde vreest voor de gevolgen van de sluiting, zeker als die langer aanhoudt dan verwacht. „Dit heeft consequenties voor patiënten. Radioactieve isotopen uit Petten worden veel gebruikt voor diagnostisch onderzoek bij kankerpatiënten en patiënten met hart- en vaatziekten, neurologische aandoeningen en ook bij patiënten met infectieziekten.”

Nederlandse patiënten met hersentumoren konden enige jaren geleden in Petten een speciale bestraling ondergaan. Die experimentele therapie is inmiddels gestaakt vanwege tegenvallende resultaten, maar wordt nog wel toegepast in Duitsland. Gewone therapeutische bestralingen van kankerpatiënten in ziekenhuizen kunnen ook gewoon doorgaan. Sluiting van Petten zal volgens artsen gevolgen hebben voor medisch-diagnostisch onderzoek waarbij wordt gewerkt met licht-radioactieve vloeistoffen. Met radioactief gelabelde stoffen uit Petten sporen artsen bijvoorbeeld uitzaaiingen van tumoren op. De stoffen concentreren zich in de uitzaaiingen, waardoor deze oplichten op scanbeelden.

Volgens insiders zal sluiting van Petten hoe dan ook leiden tot tekorten aan radioactief gelabelde diagnostische vloeistoffen. Dat producent Tyco dit ontkent is volgens hen ingegeven uit commerciële motieven. Het bedrijf zou bang zijn dat klanten naar de concurrentie stappen.