Uganda legt misdaden LRA voor aan strafhof
President Yoweri Museveni van Uganda heeft veronderstelde oorlogsmisdaden van het Verzetsleger van de Heer (LRA) voorgelegd aan het Internationaal Strafhof (ICC). Dit heeft het ICC in Den Haag donderdag laten weten.
Daarmee kan ICC-hoofdaanklager Luis Moreno Ocampo beginnen met voorbereidingen voor zijn eerste formele onderzoek. Het ICC heeft voor een formeel onderzoek toestemming nodig van óf strafhofrechters óf een lidstaat óf de VN-Veiligheidsraad. Uganda is een verdragspartij van het Statuut van Rome, het oprichtingsverdrag van het ICC.
Nu Museveni de zaak van het LRA heeft doorverwezen aan Moreno, beschikt de Argentijn dus voor het eerst over de juridische voorwaarden om een formeel onderzoek te beginnen. Aan de hand van het aangeleverde bewijsmateriaal zal Moreno de komende maanden een formele beslissing nemen over het al dan niet beginnen van een formeel onderzoek.
Tot nu toe had Moreno zich voornamelijk beziggehouden met informeel, voorbereidend onderzoek inzake misdaden in de Democratische Republiek Congo. Het ICC zetelt sinds 1 juli 2002 in Den Haag en moet, in tegenstelling tot de huidige VN-tribunalen voor ex-Joegoslavië en Rwanda, uiteindelijk wereldwijde bevoegdheid krijgen.
De LRA wordt ervan beschuldigd dat zij met haar guerrillastrijd tal van burgerslachtoffers heeft gemaakt in Uganda. Het bloedige conflict tussen Museveni en de LRA heeft zeventien jaar geduurd. Burgers in Noord-Uganda waren in die tijd regelmatig het slachtoffer van aanvallen. Er werd gemoord, gemarteld en verkracht. Kinderen werden gedwongen voor de LRA te vechten.
De Ugandese regering heeft rapporten over gruwelijke LRA-praktijken voorgelegd aan het ICC. Ruim 85 procent van de gelederen van de LRA bestaat volgens die informatie uit meer dan 20.000 ontvoerde kinderen, meestal tussen de elf en vijftien jaar oud. Als ’initiatie’ bij de organisatie worden de kinderen geregeld gedwongen tot rituele moorden en verminkingen.
De kinderen worden geslagen en misbruikt als kindsoldaten, dwangarbeiders en seksuele slaven. Met name jongere meisjes worden als seksuele ’beloning’ gegeven aan jongens die goed presteren als kindsoldaten. Bij de LRA-aanvallen op Ugandese dorpen werd gemoord, gemarteld en verkracht. Ook zijn handen, oren of lippen afgesneden van dorpelingen die werden verdacht van sympathie voor de Ugandese regering.
Volgens het missiepersbureau Misna hebben de LRA-acties al aan zeker 100.000 mensen het leven gekost. De LRA wil het Museveni-bewind verdrijven en het vervangen door een regering die gebaseerd is op de bijbelse Tien Geboden.
Duizenden kinderen zijn uit vrees voor een nachtelijke ontvoering door de LRA ’nachtwandelaars’ geworden. Vaak leggen zij vele kilometers af om de nacht door te brengen in kerken of centra van niet-gouvernementele organisatie (ngo’s).
Het conflict begon vlak nadat Museveni in 1986 aan de macht kwam. Volgens de Ugandese regering heeft de LRA zeker 1946 huizen en 1600 graanschuren platgebrand. De rebellen hebben zeker 1327 huizen, 116 dorpen en 307 winkels geplunderd.
Priesters hebben geprobeerd in het conflict tussen LRA en Ugandese regering te bemiddelen, maar zonder succes. Na twee relatief rustige jaren is het conflict sinds 2002 weer opgelaaid.