Het gaat volgens aartsbisschop Polycarpus om een groep van 600 Syrische vluchtelingen die verblijven in kerken en kloosters in Libanon, Turkije en Jordanië. Zij zijn gevlucht voor het geweld in Syrië, maar mijden vanwege hun christelijke identiteit de opvangkampen van de vluchtelingen­organisatie UNHCR. „Ze zijn bang voor hun leven, voor hun kinderen, met name voor de meisjes”, aldus Polycarpus. „In de vluchtelingenkampen is de meerderheid moslim. Met hen willen ze niet in één kamp zitten.” Volgens de aartsbisschop zijn de vluchtelingen ook niet geregistreerd in de landen waar ze zich bevinden, uit angst voor de autoriteiten daar.

Polycarpus leidt vanuit het klooster Sint-Ephrem in Glane (gemeente Losser) de Nederlandse Syrisch-orthodoxe gemeenschap, die zo’n 20.000 mensen telt. Volgens de aartsbisschop zijn de 600 vluchtelingen voor wie hij actievoert eerste- of tweedegraads­familieleden van de in Nederland levende Syrisch-orthodoxe christenen. „Het is het meest logisch dat ze tijdelijk naar Nederland komen. Hier in Twente kunnen ze gehuisvest worden in het klooster en bij familieleden. Bovendien zijn er mogelijkheden voor werk.” Polycarpus zegt al contact te hebben gehad met de burgemeesters van Enschede en Hengelo, en die zouden achter het plan staan.

Volgens Polycarpus heeft hij al twee keer een gesprek gehad met een medewerker van staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie. „Al meer dan een jaar geleden heb ik een lijst met de namen van de bewuste vluchtelingen opgesteld en naar Teeven gestuurd, met de vraag deze mensen te helpen. Ik krijg een diplomatiek antwoord en word doorverwezen naar de UNHCR. Daarom heb ik de lijst met namen ook naar het UNHCR-kantoor in Amsterdam gestuurd, maar dat heeft ook niets opgeleverd.”

De staatssecretaris zou volgens de aartsbisschop positief moeten discrimineren. „Landen als Zweden en Duitsland hebben op die manier al veel vluchtelingen opgenomen, Nederland niet. Ik weet niet waarom Teeven niet gastvrij wil zijn.” Volgens Polycarpus hebben ook ds. K. van der Kamp, algemeen secretaris van de Raad van Kerken in Nederland, en mgr. dr. J. Vercammen, aartsbisschop van de Oud-Katholieke Kerk van Nederland, een brief naar Teeven gestuurd waarin ze hun steun betuigen aan de actie.

Een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie verwees vrijdag desgevraagd naar een brief die staatssecretaris Teeven november vorig jaar naar de Tweede Kamer stuurde. In reactie op moties van de Kamerleden Maij (PvdA) en Voordewind (CU) heeft de staatssecretaris onderzocht of het mogelijk is tijdelijke opvang van gevluchte Syriërs bij familieleden tot en met de tweede graad in Nederland mogelijk te maken. Zijn conclusie was toen dat, „gelet op de juridische risico’s en uitvoerings­implicaties”, dat niet verantwoord is, omdat de tijdelijkheid van het verblijf niet kan worden gewaarborgd.

Heeft Polycarpus nog meer pijlen op zijn boog? „Eind februari komt de hoogste leider van de Syrisch-Orthodoxe Kerk, patriarch Ignatius Aphrem II Karim uit Damascus, naar Nederland. We willen proberen te regelen dat hij een gesprek met premier Rutte krijgt. De brief om die afspraak te maken, gaat binnenkort de deur uit.”

De aartsbisschop zegt dat het laatste contact met zijn geloofsgenoten dateert van een jaar geleden. „Hoe zij het nu maken, weet ik niet.” Intussen biedt het klooster praktische hulp aan de Syrisch-orthodoxe gemeenschap in het Midden-Oosten. „We sturen voedselpakketten en geld naar Syrië en Irak.”

In de jaren zeventig van de vorige eeuw kwamen de eerste Syrisch-orthodoxe christenen naar Nederland, als gastarbeiders in de Twentse textielindustrie. Later volgde een groep Syrische asielzoekers, die zich deels in Amsterdam vestigde. In 1984 werd het klooster Sint-Ephrem in Glane ingewijd als centrum van de gemeenschap. Sinds 2007 zetelt aartsbisschop Polycarpus in het klooster.