Er kleeft een smet aan Vierhouten. Die uitspraak van een bezorgde vrouw, donderdagavond in het bomvolle dorpshuis van Vierhouten, vertolkte het ongemak van veel van de ongeveer 130 burgers op een informatiebijeenkomst. Ze werden bijgepraat over het nieuws dat binnenkort medici van Artsen zonder Grenzen (AzG) die actief waren in ebolagebieden in West-Afrika telkens voor een periode van drie weken (de maximale incubatietijd voor ebola) vertoeven in een villa aan de rand van het Veluwse dorp (gemeente Nunspeet). Het rustoord, dat AzG in 2009 geschonken kreeg, telt zes slaapkamers. „Er komen geen busladingen artsen”, zei adjunct-directeur Katrien Coppens van AzG. Het gaat om hulpverleners uit landen zoals Sri Lanka en Colombia, waar de gezondheidszorg volgens haar te wensen overlaat. De artsen kunnen zich vrij bewegen, dus in een restaurant in Vierhouten aanschuiven.

De kans dat dorpelingen of toeristen de vaak dodelijke ziekte ebola onder de leden krijgen is nihil, bezwoeren Coppens en Peter Schrooders, arts infectieziektebestrijding bij GGD Noord- en Oost-Gelderland. Schrooders benadrukte dat besmetting loopt via direct contact met ebolapatiënten dan wel met hun lichaamsvloeistoffen. De besmettelijke ziekte wordt niet overgedragen via de lucht, muggen of water.

De artsen die naar Vierhouten komen, zijn niet ziek, onderstreepte Coppens. „Het risico op besmetting is extreem klein. Als er geen symptomen van ebola zijn, is er geen kans op besmetting.” De medici moeten in de 21 dagen dat ze in Vierhouten bivakkeren tweemaal daags hun temperatuur meten. Is die hoger dan 38 graden, dan kan dat wijzen op ebola en volgt isolatie in een ziekenhuis. Coppens wees erop dat bijvoorbeeld Nederlandse AzG-artsen die vanuit een ebolagebied voor rust terugkeren naar ons land „thuis gewoon aan tafel zitten met hun gezin en hun kinderen naar school brengen.”

Toch bleven nogal wat Vierhoutenaren sceptisch. „Stel dat een arts in Nunspeet in een supermarkt ineens koorts krijgt? Wat dan?” klonk het. GGD-arts Schrooders: „Dan nog steekt iemand niet ineens zijn omgeving aan.” AzG’er Coppens zei dat de medici „gedrild zijn in het nemen van voorzorgsmaatregelen. Als een arts of verpleegkundige uit een ebolagebied hier een koortsverhoging merkt, gaat hij niet aan tafel met zijn gezin.”

Zeker horeca-ondernemers in Vierhouten, dat voor een belangrijk deel drijft op toerisme, zijn bezorgd. Ze vrezen dat toeristen, uit angst ebola op te lopen, het dorp links laten liggen. „Ik heb al annuleringen te pakken”, somberde Jeroen Vos, eigenaar van een hotel-restaurant.

Samen met andere ondernemers drong Vos er bij Artsen zonder Grenzen op aan de artsen in quarantaine te plaatsen: in de villa blijven dus. „Dan brengen wij wel elke avond eten.”

AzG’er Coppens wees dat voorstel af. „De artsen werken in de ebolagebieden onder extreem zware omstandigheden. Hier willen we hen niet nog eens opsluiten; daar is geen goede reden voor. Als je toegeeft aan angst gaat het van kwaad tot erger. Dan is de volgende vraag: Waarom moeten die artsen naar Nederland komen?” Vos, ontstemd: „U denkt niet in oplossingen. Een wereldepidemie is een probleem van Vierhouten geworden. U houdt uw riedel, maar toont weinig begrip.” Coppens: „Jammer dat u dat zo ervaart. Ik snap jullie angst dat de komst van de artsen een negatieve impact heeft op de business. Maar het is zeker niet onze bedoeling het toerisme hier stil te zetten.” Ze zei dat „we met elkaar over een aantal weken moeten kijken” wat de komst van de medici teweegbrengt. Desgevraagd zei Coppens nog niet te weten dat dat zou kunnen betekenen dat de medici toch niet neerstrijken in Vierhouten.

Verschillende Vierhoutenaren riepen op tot kalmte. „Ik geloof het verhaal van de experts. Het is flauwekul te denken dat medici hier anderen gaan besmetten. Ik hoop dat de stilte in Vierhouten terugkeert”, zei een oudere inwoner die vlak bij de villa woont. Dorpeling Ron de Bruijn: „Vierhouten een eboladorp? Belachelijk! Laten we de positieve kant van Vierhouten benadrukken.”

Burgemeester Van Hemmen van Nunspeet zei dat het stilhouden van de komst van de artsen „geen optie” was. „Ik wil openheid betrachten.” Hij gaat met Vierhoutense ondernemers om de tafel en noemt het desgevraagd „onzin” te stellen dat er een smet kleeft aan Vierhouten. „We moeten onszelf geen negativiteit aanpraten.”

Bram ten Hove, fractievoorzitter van de Nunspeetse oppositiepartij VVD, vindt dat het experts „niet is gelukt de zorgen bij burgers weg te nemen. Er is veel onzekerheid. De gemeente Nunspeet heeft jaarlijks 1,5 miljoen overnachtingen. Vierhouten staat te boek als eboladorp. Ik hoorde dat zo’n dertig, veertig mensen hun trip naar Vierhouten hebben afgezegd. Ik hoor in Nunspeet zeggen: „Een kopje koffie drinken in Vierhouten, moeten we dat doen?” Dat soort geluiden baart me zorgen.”