Zijn kerk staat in het Quartier Latin, ooit een bolwerk van protestantisme. Daar is nu weinig meer van over. De meeste mensen die hier naar de opera gaan, in de kantoren werken of winkelen bij Galeries Lafayette, hebben niets met God en de Bijbel. Of met Calvijn, die als tiener in deze wijk naar school ging.

Dat is precies de reden dat er juist in het Quartier Latin twee jaar geleden een gemeente werd gesticht, mede met steun van de GZB (Gereformeerde Zendingsbond) in de Protestantse Kerk in Nederland. „We hebben najaar 2010 eerst gekeken op welke plaatsen in Parijs een gereformeerde kerk het hardst nodig was”, zegt Foucachon. „Dat bleek op vier plekken te zijn. We kozen toen voor Quartier Latin, het hart van de stad.”

Kruistochten

De Eglise Réformée Evangélique in Parijs begon in juni 2012, een beetje aarzelend, met een kleine groep mensen. Aan de eerste dienst was een concert gekoppeld. „Ik legde wat uit over de christelijke achtergrond van de muziek en van de componist, en zo kon ik iets over het Evangelie vertellen. De positieve reacties die daarop volgden, waren voor mij een signaal om verder te gaan.”

De kerkplanting maakt deel uit van de Union Nationale des Eglises Protestantes Réformées Evangéliques de France (Unepref), een verband van zo’n zeventig gemeenten – vooral geconcentreerd in de Cevennen. De Unepref is de laatste jaren heel actief in het stichten van kerken in grote steden.

Inmiddels bezoeken wekelijks zo’n twintig mensen de dienst in de Chapelle de Nesle. En dat is voor Franse begrippen best veel, vindt Foucachon. Want zo godsdienstig zijn de Fransen niet. „Ik denk dat het agnosticisme de grootste religie in Frankrijk is. Mensen durven niets met zekerheid te zeggen over het bestaan van God. Godsdienst brengt alleen maar problemen, vinden ze. En dan verwijzen ze naar de kruistochten in de middeleeuwen of naar hedendaagse moslimextremisten. Dus als je met hen over godsdienst spreekt, dan zijn ze niet geïnteresseerd. Al moet ik zeggen dat de jongere generatie minder vijandig tegenover het christelijk geloof staat dan de oudere.”

Voor veel Parijzenaars is de drempel van de Chapelle de Nesle nog hoog. „Ik probeer wel het gesprek met hen aan te gaan. Veel mensen zijn in de kerk teleurgesteld geraakt en denken niet dat ze daar antwoorden op hun vragen zullen vinden. Over het kwaad en het lijden in de wereld bijvoorbeeld. Ik probeer niet meteen antwoorden te geven. Belangrijker is om duidelijk te maken dat de Bijbel betekenis heeft voor het leven van alledag. God heeft gesproken in Zijn Zoon. Uiteindelijk is Hij het antwoord op alle vragen in het leven.

Als Fransen doorhebben dat je hen probeert te overtuigen of als je zegt dat ze fout zitten, ben je hen kwijt. Daarmee probeer ik rekening te houden. Je kunt beter gewoon delen wat je gelooft, in de hoop dat ze op Christus leren zien.”

Calvijn

De meeste Fransen zijn lid van de Rooms-Katholieke Kerk, maar moeten weinig van dat instituut hebben. Protestantse kerken worden met nog meer argwaan bekeken. „Als ze dan toch met vragen zitten en een kerk zoeken, gaan ze eerst naar de kerk van hun jeugd. De meeste mensen hebben een sterk besef van het eigen verleden, en daarom probeer ik onze historische wortels te benadrukken. We zijn geen nieuwe kerk, maar voortgekomen uit de Reformatie in de zestiende eeuw. Die drukte een flink stempel op de geschiedenis van ons land.

Calvijn was óók een Fransman. De kinderen leren op school alleen dat hij de uitverkiezing benadrukte en nogal nors moet zijn geweest. Eigenlijk is Calvijn heel onbekend in Frankrijk. Het is onze taak om mensen duidelijk te maken dat hun oordeel ongegrond is.”

Bekering

Foucachon, geboren in 1962 in de Franse stad Lyon, groeide op in een liberaal gereformeerd gezin. Toen hij als tiener deelnam aan een zomerkamp van Youth for Christ hoorde hij voor het eerst over zonde en genade en de noodzaak Jezus echt te kennen. Foucachon ging theologie studeren aan de Faculté Jean Calvin in Aix-en-Provence, waar hij „de betekenis van de theologie van de Reformatie ontdekte.”

Foucachon trouwde met een Amerikaanse, woonde een paar jaar in de Verenigde Staten en keerde terug naar Frankrijk. Op verzoek van de Unepref ging hij werken voor een kerkplanting in Bordeaux en later in Parijs.

Het aantal kerkplantingen in Frankrijk neemt de laatste jaren in rap tempo toe. „Maar er is nog veel werk te doen”, weet de predikant. „Het ideaal is één kerkplanting per 10.000 inwoners. Op dit moment is dat één op 43.000.”

Maar kerkplanting is niet de enige manier om mensen met het Evangelie te bereiken. „Ook de revitalisering van bestaande kerken, waar de leden hun eerste liefde tot Christus hebben verloren, is belangrijk. De kerk moet haar fundament in het Evangelie van Jezus Christus hebben. Anders heeft het werk helemaal geen zin.”

Dit is het tweede deel in een serie over kerkplantingen in Europa. Morgen deel 3: Leendert Wolters over gemeentestichting in Praag.

Parijzenaar laat kerk links liggen

Samuel Foucachon is gemeentestichter in Parijs. Maar nergens in Frankrijk is de bevolking zo onkerkelijk als in de hoofdstad. Uit recent onderzoek van het Franse rooms-katholieke dagblad La Croix blijkt dat in sommige delen van Parijs minder dan 10 procent van de kinderen wordt gedoopt.

Frankrijk seculariseert in snel tempo. Op dit moment noemt 61 procent van de 65 miljoen Fransen zich rooms-katholiek en 4 procent protestant. Daar staat tegenover dat 7 procent van de bevolking moslim is. Meer dan 20 miljoen Fransen –een kwart van de bevolking– heeft geen enkele binding aan een religie.

Kerkplanter in sceptisch New York, Reformatorisch Dagblad (28 oktober 2014)

Speciale Europese editie boek Tim Keller, Reformatorisch Dagblad (28 oktober 2014)

Frankrijk groeit af van religieuze wortels, Reformatorisch Dagblad (16 augustus 2014)

Een plantje in Quartier Latin, Reformatorisch Dagblad (18 april 2013)