Afgelopen maandag stond het twee keer in deze krant te lezen: evolutie aanvaarden en christen zijn gaat niet samen (RD 13-10). „Christenen kunnen niet geloven in schepping én evolutie”, stelde dr. H. A. Hofman. En in een bespreking van een nieuw boek met dvd van Creation Ministries International citeerde de recensent de volgende uitspraak van William Provine: „Geloof in evolutie maakt mensen tot atheïst. Iemand kan er wel een religieuze visie op nahouden die verenigbaar is met de evolutietheorie, maar dan is dit geloof nauwelijks te onderscheiden van atheïsme.”

Nu weet ik van christenen die geloven in een recente schepping in zes dagen dat zij sterk hechten aan ooggetuigenverslagen en observaties. Daar hebben ze doorgaans meer vertrouwen in dan in theorieën of paradigma’s, die gekleurd kunnen zijn door de overtuiging van de opstellers.

Welnu, als ooggetuige kan ik vertellen dat er veel christenen zijn die de evolutietheorie aanvaarden als verklaring voor de diversiteit aan leven die wij nu zien. Nog meer menen dat het universum en de aarde miljarden jaren oud zijn. Hun geloofsleven kan ik zeer wel onderscheiden van dat van atheïsten, maar nauwelijks van dat van aanhangers van het jonge-aardecreationisme.

Daarnaast is het mijn waarneming, gedaan tijdens een carrière van inmiddels 25 jaar aan Nederlandse universiteiten, dat het aantal radicale atheïsten onder wetenschappers helemaal niet zo groot is. En dat de meeste wetenschappers ervan dromen ooit een theorie zoals die van de oerknal of de evolutie omver te werpen.

Deze observaties gaan direct in tegen de theorie die dr. Hofman en William Provine naar voren brengen. Die zouden ze dus op zijn minst nog eens kritisch moeten bekijken. Is het echt zo dat mensen die de wetenschappelijke evolutietheorie onderschrijven geen christen kunnen zijn? Kunnen Hofman en Provine in het hart kijken van al die mensen die van zichzelf menen van wel?

Ooggetuigenverslag

En dan de opmerkingen van dr. Hofman over Genesis 1. Het zal hem toch bekend zijn dat over de juiste interpretatie van die tekst Bijbelwetenschappers en theologen elkaar tegenspreken, hun opvattingen elkaar soms uitsluiten en de huidige consensus over tien jaar een andere kan zijn? Inderdaad, dat is wat hij in deze krant over de evolutietheorie zei.

Om Genesis 1 een „ooggetuigenverslag” te noemen zoals Carl Wieland doet, is bijvoorbeeld al merkwaardig. Alleen God was ooggetuige van de schepping, dus is Genesis 1 een openbaring. Die moeten we serieus nemen, wat christenen die de evolutietheorie accepteren doorgaans ook doen.

Vijf jaar geleden, tijdens het Darwinjaar, werd dat nog beleden in de ”Scheppingsverklaring”, die ikzelf ook heb ondertekend: „De tekst van Genesis en andere Bijbelgedeelten over Gods scheppingswerk zijn een essentieel en onmisbaar onderdeel van Gods Woord waarin ons fundamentele zaken worden geleerd over het wezen van God, de mens en de wereld. De Bijbel leert ons over Gods goede schepping, de gebrokenheid door de zondeval, en het herstel door Christus.”

Overdaad

Al die christenen die inzake de ouderdom van het heelal en de aarde en inzake de evolutietheorie de huidige wetenschappelijke verklaringen volgen, doen dat vanwege de overdaad aan argumenten die ervoor bestaat. De theorie van de oerknal maar ook de huidige evolutietheorie zijn, in tegenstelling tot wat de auteurs in het boek van Wieland lijken te beweren, zeer goed onderbouwd en ze kunnen zeer veel van onze waarnemingen verklaren.

De genoemde kritiek op bijvoorbeeld radiodateringen en het fossielenarchief is al vele malen weerlegd. Het ‘Bijbelse model’ dat door jonge-aardecreationisten wordt gehanteerd kan de grote ordening van fossielen en hun verdeling over de aardlagen niet goed verklaren. En dat zijn nog maar een paar van de problemen met dit model. Maar die discussie wil ik hier nu niet (weer) gaan voeren.

De strijd is er niet een van geloof tegen wetenschap, maar van geloof tegen atheïsme. Hofman, Wieland en al die anderen kunnen mij aan hun zijde vinden wanneer mensen op basis van wetenschappelijke theorieën vergaande levensbeschouwelijke uitspraken doen. Bijvoorbeeld dat de wetenschap heeft aangetoond dat God niet bestaat. Maar het moet maar eens afgelopen zijn met het verdacht maken van wetenschap die gewoon bij haar leest blijft en van medechristenen die geloof en reguliere wetenschap wel willen blijven verbinden.

De auteur is science writer aan de Rijksuniversiteit Groningen en freelancewetenschapsjournalist.